Obchody 100-lecia Bitwy Warszawskiej w Koninie - Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie
Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Koninie
- Adres:
-
3 Maja 78
Konin
62-500
- Godziny otwarcia:
-
08:30 - 14:30 (poniedziałek)
08:30 - 14:30 (wtorek)
08:30 - 14:30 (środa)
08:30 - 14:30 (czwartek)
08:30 - 14:30 (piątek)
- numer telefonu:
- +48 63 242 92 77
- numer fax:
- +48 63 246 74 56
- E-mail:
- konin@poznan.ap.gov.pl
- Strona www:
- http://poznan.ap.gov.pl
Utworzone w 1950 r. archiwum państwowe w Koninie sformalizowaną nazwę Powiatowe Archiwum Państwowe (PAP) w Koninie otrzymało dopiero w 1951 r., po wejściu w życie Dekretu z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych. PAP w Koninie podlegało Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu (WAP) w Poznaniu (w latach 1957-1976 Archiwum Państwowemu Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego). Zasięg terytorialny PAP w Koninie obejmował początkowo powiaty: koniński, gnieźnieński i wrzesiński. W 1952 r., w związku z likwidacją PAP w Kole i utworzeniem PAP w Gnieźnie, w zasięg działania PAP w Koninie włączono powiaty kolski i turecki, a wyłączono powiaty gnieźnieński i wrzesiński. Natomiast w 1956 r., po utworzeniu z części powiatów konińskiego i wrzesińskiego powiatu słupeckiego, w zasięg działania PAP w Koninie włączono również teren nowo utworzonego powiatu.
Cechą charakterystyczną funkcjonowania PAP w Koninie w pierwszych latach, podobnie jak wszystkich pozostałych archiwów powiatowych, był jego „przepływowy” charakter, tzn. z założenia nie miało posiadać własnego, stałego zasobu archiwalnego, a jedynie krótkookresowo przechowywać materiały o wartości historycznej, a następnie przekazywać je do archiwum wojewódzkiego w Poznaniu. Status powiatowych archiwów państwowych, w tym PAP w Koninie, uległ zmianie w 1957 r., kiedy uzyskały prawo przechowywania stałego zasobu archiwalnego.
Po reorganizacji sieci archiwów państwowych dokonanej w związku z wprowadzeniem zmian w podziale administracyjnym państwa, w lutym 1976 r. PAP w Koninie przekształcone zostało w oddział terenowy WAP w Poznaniu, natomiast w 1984 r., po wejściu w życie Ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, w oddział (zamiejscowy) Archiwum Państwowego (AP) w Poznaniu. Koniński oddział WAP w Poznaniu, a następnie AP w Poznaniu obejmował teren utworzonego w 1975 r. województwa konińskiego.
Pomimo likwidacji województwa konińskiego w 1998 r., zasięg działania Archiwum Państwowego w Poznaniu. Oddział w Koninie nie zmienił się i nadal obejmuje teren byłego województwa konińskiego, w tym powiaty: koniński, kolski, słupecki i turecki oraz pojedyncze gminy z powiatów: gnieźnieńskiego (Witkowo) i wrzesińskiego (Pyzdry) w województwie wielkopolskim oraz łęczyckiego (Grabów, Świnice Warckie) i poddębickiego (Uniejów) w województwie łódzkim.
Liczba zespołów na SwA
1513
Liczba jednostek na SwA
117913
Liczba skanów na SwA
641651
Wielkość zasobu (m.b.):
1545.8
Liczba monografii w bibliotece:
0
Powierzchnia magazynowa (m2):
645.0
Pojemność półek (m.b.):
0.0
Liczba wydawnictw ciągłych w bibliotece:
0
Liczba miejsc w pracowni naukowej:
8
Najciekawsze materiały
W Koninie 15 sierpnia uczczono 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej oraz Święto Wojska Polskiego. O wydarzeniach sprzed stu lat w trakcie uroczystości opowiedział Piotr Rybczyński, kierownik Archiwum Państwowego w Poznaniu Oddział w Koninie.
Z okazji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej parlamentarzyści, przedstawiciele władz miasta, sejmiku wojewódzkiego, partii politycznych, różnych organizacji, instytucji, firm, kombatantów oraz duchowieństwa, ale także mieszkańcy miasta, uczestniczyli w uroczystej mszy świętej odprawionej w intencji ojczyzny w kościele pw. św. Bartłomieja w Koninie.
Po nabożeństwie uczestnicy miejskich uroczystości przemaszerowali pod pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie Piotr Rybczyński, kierownik Archiwum Państwowego w Poznaniu Oddział w Koninie, w krótkim okolicznościowym wystąpieniu przedstawił krótką historię wydarzeń sprzed stu lat, zawierając w niej wątek koniński.
Działania wojenne związane z najazdem bolszewickim w 1920 r. szczęśliwie ominęły Konin, ale na wieść o zagrożeniu ojczyzny mieszkańcy miasta i regionu stanęli licznie do walki.
W Koninie od jesieni 1919 r. stacjonował batalion zapasowy 18. Pułku Piechoty oraz mieściła się Powiatowa Komenda Uzupełnień 18. Pułku Piechoty (obejmująca zasięgiem działania także sąsiednie powiaty: kolski i słupecki). Miasto było również jedynym we wschodniej Wielkopolsce miejscem formowania powołanej decyzją Rady Obrony Państwa Armii Ochotniczej. Według pierwotnych założeń w Koninie miał zostać zorganizowany 218. Ochotniczy Pułk Piechoty.
W środowisku uczniów i nauczycieli konińskiego 8-Klasowego Gimnazjum Humanistycznego Męskiego zrodził się zamysł zbiorowego wstąpienia do wojska, co uczyniło 87 starszych uczniów i 5 nauczycieli. W dniu 9 sierpnia 1920 r. na konińskim rynku uroczyście pożegnano kompanię marszową złożoną z 96 ochotników, którzy z bronią w ręku, ale w większości w uczniowskich mundurkach wymaszerowali na front walki w obronie Warszawy. Ze szkolnego oddziału gimnazjum poległ w walce jeden uczeń, Władysław Bronisław Michalak, rany odniosło 10, a do niewoli dostało się 2 ochotników. Jeden z nauczycieli, Jan Lachnik, odznaczony został „Krzyżem Walecznych”. Takie samo odznaczenie otrzymał również inny z ochotników, uczeń gimnazjum żydowskiego w Koninie Julian Joel.
Żołnierze wspomnianej kompanii marszowej to nie jedyni ochotnicy, którzy zgłosili się do wojska w Koninie. W sprawozdaniu Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa w Koninie podano, że Konińska Komisja Zaciągowa do Armii Ochotniczej przyjęła w szeregi tej formacji 503 ochotników. Do służby w regularnej armii powołano również setki poborowych i rezerwistów, przede wszystkim w szeregi 18. Pułku Piechoty.
Na koniec uroczystości poszczególne delegacje złożyły wiązanki kwiatów pod pomnikiem, przy którym wartę honorową pełniła asysta Wojska Polskiego z Powidza, harcerze i członkowie Organizacji Strzeleckiej im. Marszałka J. Piłsudskiego. Następnie przedstawiciele miasta przejechali na cmentarz na ulicy Kolskiej, gdzie złożyli kwiaty i zapalili znicze na kwaterze wojskowej, na której spoczywa 81 żołnierzy zmarłych w Koninie w latach 1919-1920.