Zespół
Zawartość:
1. Księgi sądowe spraw spornych (acta terminorum acta iudiciorum, acta iuridica) z lat 1501-1664, zawierające informacje dotyczące przebiegu procesów sądowych oraz postanowienia sądu (kontumacje, przysięgi, wyroki, kontrowersje, mocje) - sygn. 1-21, 49-51; 2. Fragmenty rejestrów sądowych z lat 1663-1666, spisy spraw rozstrzyganych przez sąd – sygn. 48; 3. Pozwy z lat 1623-1647 – sygn. 48; 4. Księgi zapisów wieczystych (perpetuitates, acta perpetuitatum) z lat 1543-1658, zawierające wpisy darowizn (donatio), działów majątkowych (diuisio), ugód (concordia, consensus), intromisji (intromissio), zrzeczeń (abrenuntiatio), cesji (cesio), posagów (reformatio), transakcji kupna-sprzedaży (venditio) – sygn. 23-29, 32, 35, 36, 41-46, 52; 5. Księgi zobowiązań (obligationes, acta obligationum, obligatoria) z lat 1504-1658, obejmujące zapisy skryptów dłużnych (debitum), skwitowań długów (quietatio), kontraktów dzierżawnych dóbr (arenda), zastawów nieruchomości w związku z zaciąganiem pożyczek (obligatio), plenipotencji (plenipotentia), dożywoci (advitalitas), umocnień umów prywatnych (roboratio) – sygn. 22, 30-46; 6. Ekstrakty i kopie z lat 1567-1665 – sygn. 47-48; 7. Fragmenty rejestrów kancelaryjnych z lat 1599-1611 – sygn. 11, 48.
Dzieje twórcy:
Początki działalności sądu lubelskiego sięgają drugiej połowy XIV w., natomiast najstarszy odnaleziony ślad odbywania odrębnych sądów urzędowskich odnosi się do roku 1449. Sąd ziemski był organem pierwszej instancji a jego jurysdykcji podlegały wszystkie sprawy szlachty osiadłej z dziedziny sądownictwa spornego, z wyłączeniem należących do grodu 4 artykułów starościńskich (podpalenie, napad na drodze publicznej, najście na dom, zgwałcenie). Ponadto do 1631 r. jako jedyny miał prawo przyjmowania do swoich akt wpisów związanych z nabywaniem lub zbywaniem dóbr ziemskich (tzw. prawo wieczności). Obszarem działania sądu lubelskiego, funkcjonującego początkowo jako Iudicium generale terrae Lublinensis, była ziemia lubelska z powiatem urzędowskim włącznie. Ten sam skład sędziowski sprawował w określonych prawem terminach sądy w Lublinie dla powiatu lubelskiego, a tuż po nich dla powiatu urzędowskiego, w Urzędowie. W XVII w. rozstrzygający na tych sesjach sąd lubelski występował jako Iudicium terrestre Urzendoviense. Najpóźniej w pierwszej połowie XVIII w. zaniechano sprawowania odrębnych sesji urzędowskich. Skład sędziowski stanowili wybierani na sejmikach i zatwierdzani przez króla: sędzia (iudex terrestris), podsędek (subiudex terrestris) i pisarz ziemski (notarius terrestris). Konstytucje sejmowe szczegółowo regulowały zasady wyboru, zatwierdzania, składania przysięgi oraz trybu sprawowania funkcji. Obradom towarzyszyło zwykle kilku przedstawicieli szlachty w roli asesorów. Sąd sprawował swe funkcje okresowo, na rokach ziemskich (termini terrestres). Przed ich rozpoczęciem odbywało się leżenie ksiąg (positio actorum), podczas którego pisarz i komornicy przyjmowali wpisy od stron. Terminy regulowane były zwyczajem oraz konstytucjami sejmowymi.
Daty skrajne:
1501-1666
Klasyfikacja:
instytucje ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości
Nazwa twórcy:
Daty:
1501-1666.
Nazwa dawna:
Nazwa obcojęzyczna:
Acta terrestria Urzendoviensia
Języki:
rosyjski, polski, łaciński
Dostępność:
Udostępniany w całości
Ogółem jednostek archiwalnych:
52
Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:
52
Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:
0
Ogółem metrów bieżących
5.24
Ogółem opracowanych metrów bieżących
5.24
Ogółem metrów bieżących bez ewidencji
0.0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0
Ogółem plików :
0
Ogółem rozmiar (w MB):
0.0
Ogółem dokumentów
0
Ogółem spraw
0
Ogółem klas
0
Ogółem jednostek archiwalnych:
0.0
Ogółem metrów bieżących:
0.0
Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:
Nazwa | Inwentarz skarbowy | Uwagi |
---|---|---|
inwentarz książkowy zatwierdzony | Brak danych | |
indeks osobowy | Brak danych |
2 księgi ziemskie urzędowskie z lat 1582-1595, 1598-1599 znajdują się w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, fond 1768, sygn. 6, 10.