Rada Wojewódzka Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w Koninie

Sygnatura
54/266/0
Liczba serii
9
Liczba skanów
0

Zawartość:

Zespół archiwalny obejmuje zachowane materiały archiwalne wytworzone i zgromadzone przez RW PRON w Koninie. Materiały archiwalne zawierają przede wszystkim informacje dotyczące problematyki wewnątrzorganizacyjnej i stanowią podstawowe źródło do dziejów konińskiej wojewódzkiej organizacji PRON oraz pośrednio poszczególnych rad PRON stopnia podstawowego (miejskich, miejsko-gminnych i gminnych) z terenu województwa konińskiego. Najwyższym stopniem ogólności cechują się materiały o charakterze sprawozdawczym przedstawiane na zjazdach wojewódzkich PRON, natomiast najwięcej informacji szczegółowych zawierają materiały przedstawiane na posiedzeniach Rady Wojewódzkiej PRON i jej Prezydium, m.in. informacje, oceny, analizy wybranych problemów. W strukturze zespołu archiwalnego wyodrębniono dziewięć grup rzeczowych (serii): 1. Zjazdy wojewódzkie PRON, daty skrajne: 1983-1987, 2 j.a.: protokoły zjazdów wojewódzkich z 1983 r. i 1987 r. z załącznikami oraz protokoły konferencji rejonowych w Kole, Koninie, Słupcy i Turku z 1983 r. 2. Posiedzenia Rady Wojewódzkiej PRON, daty skrajne: 1982-1989, 4 j.a.: protokoły posiedzeń WRK i RW PRON z załącznikami. 3. Posiedzenia Prezydium Rady Wojewódzkiej PRON, daty skrajne: 1982-1989, 7 j.a.: protokoły posiedzeń Prezydium WRK i Prezydium RW PRON z załącznikami. 4. Posiedzenia komisji i zespołów problemowych Rady Wojewódzkiej PRON, daty skrajne: 1983-1989, 11 j.a.: protokoły posiedzeń komisji i zespołów problemowych RW PRON z załącznikami. 5. Rejonowe zespoły koordynujące, daty skrajne: 1983-1989, 2 j.a.: informacje, oceny, analizy dotyczące działalności rad PRON stopnia podstawowego, korespondencja, materiały przekazane do wiadomości i wykorzystania przez część rad PRON stopnia podstawowego z rejonu kolskiego, w tym drugie egzemplarze protokołów zjazdów miejskich, miejsko-gminnych i gminnych, protokołów posiedzeń rad stopnia podstawowego oraz ich prezydiów, informacje, oceny, analizy. 6. Wycinki prasowe, daty skrajne: 1982-1989, 7 j.a.: wycinki z prasy lokalnej, regionalnej i ogólnokrajowej dotyczące działalności RW PRON w Koninie oraz całego Ruchu. 7. Udział w wyborach i referendach, daty skrajne: 1984-1988, 5 j.a.: materiały dotyczące przygotowania i przebiegu wyborów do Sejmu PRL z 1985 r., rad narodowych stopnia wojewódzkiego i podstawowego z 1984 r. i 1988 r. oraz referendum ogólnokrajowego z 1987 r. 8. Agendy Rady Wojewódzkiej PRON, daty skrajne: 1983-1987, 1 j.a.: korespondencja organizacyjna, protokoły posiedzeń WKP z załącznikami. 9. Dokumentacja fotograficzna, daty skrajne: 1987-1989, 5 j.a.: pojedyncze fotografie ilustrujące: obrady II Zjazdu wojewódzkiego PRON w Koninie, udział reprezentantów województwa konińskiego w obradach II Kongresu PRON w Warszawie, obchody 70. rocznicy składania przysięgi wojskowej przez członków Polskiej Organizacji Wojskowej, kampanię wyborczą do Sejmu PRL X kadencji oraz uroczystość wpisywania osób zasłużonych do „Księgi zasłużonych dla województwa konińskiego”.

Dzieje twórcy:

Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON) był utworzonym w 1982 r. z inicjatywy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) ruchem społecznym mającym jednoczyć uznających zasady obowiązującej Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) obywateli różnych orientacji politycznych i światopoglądowych w celu osiągnięcia ogólnonarodowego porozumienia. Faktycznie celem utworzenia Ruchu było propagandowe wykazanie poparcia społeczeństwa dla polityki PZPR i władz państwowych, w początkowym okresie w szczególności wykazanie poparcia dla wprowadzenia w Polsce w grudniu 1981 r. stanu wojennego. Pomimo podejmowanych starań PRON nigdy nie zyskał szerokiego poparcia w społeczeństwie, a w związku ze zmieniającą się w Polsce u schyłku lat osiemdziesiątych XX w. sytuacją społeczno-polityczną, po siedmiu latach działalności w listopadzie 1989 r. został zlikwidowany. Początkowo struktury Ruchu tworzono w oparciu o powstające od początku 1982 r. z inicjatywy PZPR lokalne obywatelskie komitety ocalenia (następnie odrodzenia) narodowego (OKON). Od 1983 r., zgodnie z Zasadami statutowymi PRON, strukturę Ruchu oparto na podziale administracyjnym państwa. Na najniższym szczeblu, np. na terenie wsi, sołectwa, w zakładzie pracy, w środowisku społecznym, tworzono lokalne ogniwa podstawowe – obywatelskie komitety odrodzenia narodowego lub inne komórki Ruchu, np. rady zakładowe, na szczeblu gminy – rady miejskie (i dzielnicowe), miejsko-gminne i gminne, na szczeblu województwa – rady wojewódzkie, a na szczeblu centralnym istniała Rada Krajowa (RK) PRON. Akces do PRON mogły zgłaszać osoby fizyczne oraz tzw. członkowie zbiorowi - legalnie działające ogólnopolskie lub lokalne organizacje polityczne i społeczne, stowarzyszenia, zakłady pracy, m.in. partie polityczne, związki zawodowe, organizacje młodzieżowe, kobiece, sportowe, hobbystyczne. Podstawowymi dokumentami określającymi strukturę i funkcjonowanie PRON były uchwalone na I Kongresie PRON w maju 1983 r.: Deklaracja programowa PRON, Kierunki i metody działania PRON oraz Zasady statutowe PRON. Zgodnie z wymienionymi dokumentami jako podstawowe zadania PRON przyjęto: - umacnianie socjalistycznego państwa polskiego poprzez demokratyzację metod sprawowania władzy, ochronę praworządności i praw obywateli oraz demokratyzację życia publicznego; - zwiększenie wpływu społeczeństwa na działalność organów państwowych poprzez uczestnictwo w wyborach do organów przedstawicielskich i oddziaływanie na radnych rad narodowych i posłów na Sejm PRL, udział w procesie stanowienia prawa, uprawnienia kontrolne i konsultacyjne wobec organów administracji państwowej oraz poszerzanie społecznej bazy rządzenia i zarządzania; działania na rzecz wyjścia z kryzysu społeczno-gospodarczego; - tworzenie warunków dialogu i porozumienia; działania na rzecz moralnego odrodzenia społeczeństwa; - działania na rzecz kształtowania środowiska człowieka poprzez ochronę i rozwój kultury, ochronę i racjonalne kształtowanie środowiska naturalnego oraz ochronę zdrowia i propagowanie kultury zdrowotnej; - dbanie o sprawy Polski i Polaków na arenie międzynarodowej i w świecie poprzez działanie na rzecz zachowania pokoju i rozwoju współpracy międzynarodowej oraz popieranie współpracy między krajem i środowiskami polonijnymi. Jednym z najważniejszych uprawnień PRON było decydowanie o listach wyborczych w wyborach do rad narodowych różnych stopni oraz w wyborach do Sejmu PRL. Ponadto, jeszcze w lipcu 1983 r. zapisy dotyczące PRON wprowadzone zostały do Konstytucji PRL, gdzie zastąpiły zapisy dotyczące rozwiązanego Frontu Jedności Narodu (FJN). Na terenie województwa konińskiego tworzenie terenowych struktur PRON przebiegało analogicznie jak w innych częściach i województwach kraju. We wrześniu 1982 r. zainicjowano powołanie na szczeblu województwa rady koordynującej powstawanie i działalność, tworzonych już od początku 1982 r. w poszczególnych miastach i gminach, lokalnych OKON i ogniw PRON, a w październiku 1982 r. powołano blisko stuosobową Wojewódzką Radę Koordynacyjną (WRK) PRON w Koninie. WRK PRON w czerwcu 1983 r. przekształcona została w Radę Wojewódzką (RW) PRON w Koninie. Okres tymczasowości wojewódzkich struktur PRON zakończył wybór nowej RW PRON w Koninie w trakcie drugiej tury Zjazdu wojewódzkiego PRON w Koninie we wrześniu 1983 r. Proces likwidacji konińskiej wojewódzkiej organizacji PRON był również analogiczny jak w innych częściach kraju i związany z decyzjami podjętymi przez centralne władze PRON. 25 października 1989 r. powołano Wojewódzką Komisję Likwidacyjną ds. związanych z zakończeniem działalności PRON, natomiast 6 listopada 1989 r. RW PRON podjęła uchwałę o zakończeniu działalności. Jednocześnie Rada zwróciła się do rad stopnia podstawowego i ogniw podstawowych PRON z terenu województwa konińskiego o rozważenie, czy celowe jest kontynuowanie ich działalności i podjęcie stosownych decyzji. Działalność wojewódzkiej organizacji PRON przejawiała się w sposób zinstytucjonalizowany poprzez działalność RW PRON oraz poprzez aktywny udział indywidualny członków PRON w działalności urzędów, instytucji i organizacji politycznych i społecznych województwa. Do najważniejszych zadań wojewódzkiej organizacji PRON w Koninie należało: inicjowanie, wspieranie i rozwijanie działalności społecznej i społeczno-gospodarczej, a także działanie na rzecz polepszenia warunków życia i pracy społeczeństwa, rozwoju oświaty i kultury, poprawy zdrowia i warunków zdrowotnych ludności, zwalczania patologii społecznej, ochrony środowiska. Najważniejszymi organami konińskiej wojewódzkiej organizacji PRON były: Zjazd wojewódzki, Wojewódzka Komisja Kontroli Finansowej (WKKF) oraz RW PRON. Zjazd wojewódzki był najwyższym organem konińskiej wojewódzkiej organizacji PRON. Zjazd wytyczał główne kierunki działalności Ruchu na terenie województwa, wybierał WKKF oraz RW PRON, przyjmował sprawozdania z działalności Komisji i Rady oraz wybierał delegatów na Kongres PRON. Zjazdy wojewódzkie odbywały się co dwa lata. Delegatów na zjazdy wojewódzkie wybierały zjazdy miejskie, miejsko-gminne i gminne z terenu województwa konińskiego. Funkcje kontrolne w zakresie całokształtu gospodarki finansowej konińskiej wojewódzkiej organizacji PRON realizowała WKKF PRON w Koninie. Do Komisji należało w szczególności: okresowa kontrola operacji gospodarczych, ich udokumentowania, ewidencji księgowej i sprawozdań finansowych, kontrola stanu majątku i zabezpieczenia mienia, współuczestniczenie w kontrolach przeprowadzanych przez Centralną Komisję Kontroli Finansowej PRON, kontrola stanu sprzedaży znaczków i emblematów oraz rozprowadzania wydawnictw PRON (biuletynów, broszur, plakatów itp.). W okresie między zjazdami wojewódzkimi najwyższym organem uchwałodawczym wojewódzkiej organizacji PRON była RW PRON w Koninie. Rada działała w oparciu o zasady statutowe i inne uchwały Kongresu i zjazdów wojewódzkich PRON. Do Rady należało realizowanie uchwał Kongresu, deklaracji programowej i kierunków i metod działalności PRON, realizowanie uchwał zjazdu wojewódzkiego PRON, określanie stanowiska i bieżących kierunków działalności Ruchu na terenie województwa oraz inspirowanie działalności Prezydium Rady i komisji problemowych. Do ważnych zadań Rady należało: ścisłe współdziałanie z Wojewódzką Radą Narodową w Koninie i Wojewodą Konińskim, inspirowanie i inicjowanie czynów społecznych, organizowanie konkursów, wzmacnianie i wspomaganie działalności społecznych komisji pojednawczych. Rada obradowała na posiedzeniach plenarnych, odbywających się co najmniej dwa razy w roku i zwoływanych przez Prezydium Rady. Obradami Rady kierował przewodniczący lub jeden z wiceprzewodniczących, sekretarz lub upoważniony członek Prezydium. W celu bieżącego kierowania pracami wojewódzkiej organizacji PRON Rada powoływała kilkunastoosobowy organ wykonawczy – Prezydium, w skład którego wchodzili: przewodniczący, kilku wiceprzewodniczących, sekretarz oraz członkowie. Pracami Prezydium kierował jego przewodniczący. Prezydium wykonywało postanowienia i uchwały RW PRON, podejmowało niezwłocznie decyzje w sprawach tego wymagających, a także inicjowało działania i opracowywało projekty w sprawach mogących należeć do zainteresowania PRON. Posiedzenia Prezydium odbywały się co najmniej raz na kwartał. Prezydium występowało w imieniu RW PRON na zewnątrz, delegowało przedstawicieli na spotkania, narady, wizyty, konferencje, itp. oraz powoływało i sprawowało nadzór nad działaniem Biura RW PRON. Od 1985 r. Prezydium RW PRON, na wniosek wojewódzkich władz sygnatariuszy Deklaracji w sprawie PRON, podejmowało decyzję o wpisaniu zasłużonych osób do „Księgi zasłużonych dla województwa konińskiego” (w latach 1976-1980 księga prowadzona była przez Wojewódzki Komitet FJN w Koninie, a w 1985 r. wznowiono jej prowadzenie przez RW PRON). RW PRON w Koninie powoływała komisje i zespoły problemowe, których zadaniem było prowadzenie stałych prac dla ułatwienia Radzie zajęcia stanowiska wobec zasadniczych problemów życia społeczno-politycznego. Komisje przygotowywały propozycje programowe, analizy i opinie konsultowanych projektów dokumentów państwowych o szczególnym znaczeniu społecznym oraz podejmowały problemy zlecone przez władze Ruchu lub wynikające z uchwał Rady. W ramach komisji mogły być tworzone zespoły robocze. Na czele komisji stał przewodniczący. W maju 1983 r. RW PRON powołała sześć komisji problemowych: Komisję społeczno-socjalną, Komisję organizacyjno-propagandową, Komisję ekonomiczno-gospodarczą, Komisję współdziałania z samorządami terytorialnymi, Komisję interwencji społecznych, Komisję inicjatyw społecznych. W kilka miesięcy później, w styczniu 1984 r., RW PRON powołała siedem komisji problemowych, które z niewielkimi korektami nazewnictwa funkcjonowały do końca istnienia Rady. Były to komisje: Komisja wsi i rolnictwa, Komisja interwencji społecznych, Komisja ochrony zdrowia i środowiska naturalnego, Komisja wychowania, odrodzenia moralnego i rodziny, Komisja inicjatyw społeczno-gospodarczych (Komisja społeczno-gospodarcza), Komisja społecznego dialogu, prawa i samorządności (Komisja społecznego dialogu, konsultacji, prawa i samorządności), Komisja oświaty, propagandy i kultury (Komisja propagandy i kultury). Przy RW PRON działał również Zespół ds. pojednastwa społecznego, którego podstawowym zadaniem było popularyzowanie i wspieranie działalności społecznych komisji pojednawczych oraz utworzony we wrześniu 1986 r. Wojewódzki Zespół Lektorski PRON. Ponadto, w sierpniu 1988 r. Prezydium RW PRON powołało Wojewódzka Komisję ds. Warty, mającą podejmować działania na rzecz przywrócenia ładu ekologicznego rzeki Warty i jej dorzecza. Szczególną formą kolegialnych organów funkcjonujących przy RW PRON w Koninie były jej tzw. agendy: Wojewódzki Komitet Pokoju (WKP) w Koninie, Wojewódzki Komitet Narodowego Czynu Pomocy Szkole (WK NCPS) w Koninie oraz Wojewódzki Komitet Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia (WK NFOZ) w Koninie. Agendy te uczestniczyły w realizacji programu PRON i były terenowymi odpowiednikami organów działających na szczeblu centralnym (ogólnopolskim). Na przełomie 1983 r. i 1984 r. RW PRON w Koninie podjęła działania zmierzające do powołania Wojewódzkiego Komitetu Obrońców Pokoju, jednakże ostatecznie z tej koncepcji zrezygnowano. Natomiast w połowie 1985 r. uznano, że w województwie konińskim powinien istnieć odpowiednik Ogólnopolskiego Komitetu Pokoju (OKP) – komitet będący reprezentacją uczestników ruchu pokoju z województwa konińskiego, podejmujący działania na rzecz propagowania i kształtowania w świadomości społecznej zamiłowania do pokoju, organizujący akcje i kampanie protestu wobec posunięć stwarzających groźbę dla pokoju, bezpieczeństwa Polski i jej sojuszników. W sierpniu 1985 r. wyłoniono skład WKP w Koninie, wybrano jego przewodniczącego oraz Prezydium. Członkami WKP byli przedstawiciele władz wojewódzkich partii i stronnictw politycznych, organizacji młodzieżowych i społecznych, stowarzyszeń religijnych desygnowani przez swoje organizacje, osoby indywidualne wyróżniające się dla sprawy obrony pokoju oraz przedstawiciele ogniw ruchu pokoju w różnych środowiskach. WKP reprezentował społeczeństwo województwa konińskiego na forum OKP. Obsługę organizacyjno-techniczną WKP zapewniało Biuro RW PRON w Koninie. W 1984 r. RK PRON wyszła z inicjatywą podjęcia Narodowego Czynu Pomocy Szkole. W efekcie na szczeblu centralnym oraz terenowym tworzono komitety Narodowego Czynu Pomocy Szkole. WK NCPS w Koninie powołany został przez RW PRON w Koninie i ukonstytuował się w listopadzie 1984 r. Podstawowym zadaniem Komitetu było działanie na rzecz, w tym współfinansowanie, zaspokajania pilnych potrzeb w dziedzinie oświaty i wychowania, a zwłaszcza w zakresie budowy, rozbudowy, modernizacji oraz kapitalnych remontów obiektów oświatowych i mieszkań dla nauczycieli. WK NCPS wybierał ze swego grona Prezydium, na czele z przewodniczącym, które kierowało działalnością Komitetu w czasie pomiędzy posiedzeniami plenarnymi Komitetu oraz reprezentowało Komitet na zewnątrz, w szczególności wobec władz politycznych i administracyjnych. W 1985 r. Prezydium Komitetu Wykonawczego RK PRON podjęło decyzję o przejęciu patronatu nad Narodowym Funduszem Ochrony Zdrowia i uznaniu Funduszu za swoją agendę. W rezultacie, utworzony w 1975 r. i stanowiący wcześniej agendę Komitetu Wojewódzkiego FJN w Koninie, WK NFOZ w Koninie stał się agendą RW PRON. Obsługa techniczno-organizacyjna i biurowa wojewódzkiej organizacji PRON i jej organów należała do powoływanego przez Prezydium Biura RW PRON w Koninie. Początkowo w 1983 r. Biuro zatrudniało 3 pracowników , w tym kierownika Biura, jednakże stopniowo liczba pracowników się zwiększała do 13 w 1986 r. i w latach kolejnych. Spośród zatrudnionych, 3 - 4 osoby odpowiedzialne były za funkcjonowanie RW PRON, jej Prezydium i komisji problemowych, natomiast 6 – 9 osób odpowiedzialnych było za stałą współpracę i kontakty z terenowymi radami PRON stopnia podstawowego, tworząc zespoły koordynujące rejonów: konińskiego, kolskiego, słupeckiego i tureckiego (instruktorzy wojewódzcy, organizatorzy pracy terenowej). Siedziba Biura mieściła się w Koninie, przy ulicy Żwirki Wigury 7. Na terenie województwa konińskiego w początkowym okresie (kwiecień 1983 r.) funkcjonowało kilkadziesiąt ogniw podstawowych OKON / PRON (zakładowe, środowiskowe, wiejskie, osiedlowe), 48 rad stopnia podstawowego (miejskich, miejsko-gminnych i gminnych) PRON oraz WRK PRON. Wszystkie te ogniwa i rady skupiały łącznie około 3800 uczestników indywidualnych. W kolejnych latach liczba ogniw podstawowych oraz indywidualnych uczestników Ruchu stopniowo wzrastała do około 400 ogniw i około 13 tysięcy uczestników w szczytowym okresie (marzec 1987 r.). W poszczególnych gminach województwa stan organizacyjny Ruchu był zróżnicowany. Istniały gminy, na terenie których działało kilkadziesiąt ogniw podstawowych zrzeszających kilkuset uczestników, ale też gminy, w których sama rada PRON była jedynym ogniwem podstawowym Ruchu.

Daty skrajne:

1982-1989

Klasyfikacja:

partie polityczne i podległe organizacje, ruchy społeczne

Nazwa twórcy:

Wojewódzka Rada Koordynacyjna Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w Koninie (1982-1983), Rada Wojewódzka Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w Koninie (1983-1989)

Daty:

1982-1989.

Nazwa dawna:

Wojewódzka Rada Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w Koninie (do 2019 r.)

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

44

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

44

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.62

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.62

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
elektroniczny inwentarz archiwalny zatwierdzony Tak

Zespół archiwalny opracował oraz zinwentaryzował Zbigniew Marek, kustosz w Archiwum Państwowym w Poznaniu Oddział w Koninie.