Cech cieśli miasta Gorzowa Wielkopolskiego

Sygnatura
66/66/0
Liczba serii
1
Liczba skanów
4

Zawartość:

Jest to świadectwo wyzwolin terminatorskich wystawione na nazwisko Carl Heinrich Raabe, który w latach 1846-1850 pobierał nauki zawodu u majstra Enderlein.

Dzieje twórcy:

Cechy to organizacje powołane do obrony interesów rzemieślników. Regulowały one zaopatrzenie w surowiec, kontrolowały produkcje i ustalały ceny. Jako organizacje społeczne spieszyły swym członkom z pomocą, organizowały wspólne życie towarzyskie i religijne. Posiadały własne władze cechowe. Najwyższym ich organem było zebranie cechowe, na którym zapadały decyzje o utworzeniu cechu, uchwaleniu statutu, sprawy członkowskie i finansowe. Jego pełnoprawnymi członkami byli właściciele warsztatów, majstrowie, czeladnicy i uczniowie. Do cechu należały też żony i dzieci majstrów, nawet po śmierci głowy rodziny. Wykluczeni natomiast byli Żydzi i osoby pochodzące z nieprawego łoża. Jednostką produkcyjną każdego cechu był warsztat-własność mistrza. Zatrudniał on czeladników i uczniów. Każdy cech miał swoje wewnętrzne sądownictwo nad swoimi członkami i pełnił funkcję militarną w razie zagrożenia miasta. Nadzór nad nimi sprawowała rada miejska. Do jej kompetencji należało wydawanie i zatwierdzanie statutów cechowych. Poza tym dokonywała wyboru starszych cechowych z przedstawionych przez cech kandydatów. Do rady, jako do drugiej instancji należało poza tym rozstrzyganie sporów pomiędzy cechami i wewnątrz cechów oraz decyzja w sprawach wymagających naruszenia bądź ominięcia zasad ustalonych statutami. Spośród jej przedstawicieli rekrutowali się też „panowie cechowi”, czyli patroni poszczególnych cechów. Do obowiązków patronów należało uczestnictwo w zebraniach cechu, pośrednictwo między cechami a radą, rozstrzyganie w pierwszej instancji sporów wewnętrznych. Klęska Prus w wojnie z Francją w 1806 r. uświadomiła konieczność przeprowadzenia reform ustrojowych, społecznych i gospodarczych. Bowiem średniowieczna struktura rzemiosła uniemożliwiała rozwój gospodarczy miast. Edykty królewskie z 27 października 1810 roku o finansach państwa oraz 2 listopada 1811 roku o podatku od produkcji przemysłowej zniosły wszelkie formy przymusu cechowego i szlacheckie monopole. Na podstawie nowego prawa każdy kto wykupił od władz świadectwo przemysłowe mógł wykonywać zawód i prowadzić zakład oraz zatrudniać czeladników i uczniów. Utraciły całkowicie znaczenie cechy, które mogły być rozwiązane większością głosów swoich członków. Wywołało to opór cechów. W tej sytuacji przez wydanie 17 stycznia 1845 roku ogólnej ordynacji rzemieślniczej wraz z prawem odszkodowawczym starano zmienić się sytuację na korzyść państwa przez wprowadzenie kodyfikacji prawa rzemieślniczego. Zachowano jednak prawo do wolnego uprawiania rzemiosła osobom nie należącym do cechu. Dopiero ustawa z dnia 21 czerwca 1869 r. uznała cechy, jako organizacje rzemieślnicze. Nie zmieniła jednak stanowiska w kwestii wolnego uprawiania rzemiosła. Dalsze zmiany przyniósł postęp techniczny i związany z nim rozwój przemysłu. Wymagało to szukania innych form organizacji pracy rzemieślniczej. W tej sytuacji zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z 1884 r. w Prowincji Brandenburgia powołano Izbę Przemysłową (Gewerbekammer) do reprezentowania spraw rolniczych, rzemieślniczych i przemysłowych. Siedziba jej mieściła się w Berlinie. W 1897r na podstawie noweli do ustawy przemysłowej Rzeszy z 1896 r. została ona podzielona na Izbę Przemysłową (Gewerbekammer) i Izbę Rzemieślniczą (Handwerkskammer), które utworzono przy każdej Rejencji. Dla Rejencji we Frankfurcie utworzono ja w 1900 r. Była ona finansowana przez miejscowe rzemiosło. Do jej zadań należało sprawowanie nadzoru nad uczniami i czeladnikami, sprawy szkoleniowe, doskonalenie rzemiosła, pośredniczenie pomiędzy cechami i komórkami państwowymi. Podlegały jej wszystkie cechy, z wyjątkiem łącznych, które w przyszłości miały ulec podziałowi. Poza tym rzemieślnicy nie zrzeszeni w cechach, ustawą z 1897 r. zostali przypisani do przymusowego cechu. Istotny upadek cechów nastąpił w połowie XIX w. Związane było to z rozwojem przemysłu, koncesjowaniem rzemiosła i wprowadzeniem gospodarki wolnorynkowej. Pierwsze informacje o cechu cieśli z Gorzowa Wielkopolskiego pochodzą z XVII w. i dotyczą przywileju cechowego z 1612 r. W 1786 r. cech liczył on 5 majstrów. Po 1897 r. cech zaliczony został do cechu budowlanego (Baugewerksinnung) i należał do cechów wolnych. Ze względu na brak akt trudno jest przedstawić dalsze dzieje cechu.

Daty skrajne:

1850

Klasyfikacja:

cechy, związki rzemieślnicze

Nazwa twórcy:

Daty:

1850-1850.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

niemiecki

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

1

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

1

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.01

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.01

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Brak danych