Starostwo Powiatowe w Gryficach

Sygnatura
65/100/0
Liczba serii
16
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Administracja państwowa i samorządowa 1819-1936; 53 j.a. - samorząd, zarządzenia i przepisy, zgony wśród członków rodziny królewskiej, wybory posłów do parlamentu Rzeszy, parlamentu Królestwa Pruskiego oraz na sejmy krajowe, administracja w miastach, zakładanie studni i pomp, wytyczanie cmentarzy, transport zwłok, numerowanie budynków, kasa powiatowa, wybory: landrata, urzędników powiatowych, komunalnych i gminnych, odznaczenia państwowe, spłaty długów wojennych. 2. Jurysdykcja 1826-1925; 3 j.a. - organizacja sądów, więzienie, kat miejski. 3. Policja i bezpieczeństwo 1818-1937; 100 j.a. - zarządzenia i przepisy, ruch nazistowski, rozruchy, organizacje polityczne i społeczne, anarchiści, Czerwony Krzyż, nadzór nad prasą, kinematografią, loteriami i grami hazardowymi, emigracja z Niemiec, powroty emigrantów, obcokrajowcy, nadawanie obywatelstwa, odpływ ludności z Prus Wschodnich, obcy robotnicy, wydawanie paszportów, obyczaje, domy poprawcze i więzienia, organizacja policji, żandarmeria, osoby zaginione, towarzystwo ogniowe, ochrona przeciwpożarowa, statystyka pożarów. 4. Finanse, podatki 1822-1894; 6 j.a. - sprawy mennicze, podatki bezpośrednie, od rzemiosła, administracja podatkowa. 5. Przemysł, rzemiosło, handel 1824-1935; 40 j.a. - zarządzenia i przepisy, manufaktury, fabryki, huty, saliny, elektryfikacja, młyny, egzaminy mistrzowskie, cechy: kowali, ślusarzy, szewców, garbarzy, rzeźników, stolarzy, kołodziei, młynarzy, krawców, tapicerów, siodlarzy, fryzjerów, malarzy, szklarzy, złotników, lakierników, piekarzy, dekarzy, zegarmistrzów, wyszynk, targi. 6. Rolnictwo 1817-1938; 163 j.a. - majątki dziedziczne i rentowe, parcelacje gruntów, ziemie gminne, regulacje, kolonizacja, towarzystwa rolnicze, rozłożenie danin i obciążeń w poszczególnych wsiach, ogrodnictwo, hodowla koni i bydła, pasieki, melioracje, umacnianie brzegów potoków, towarzystwa wodne, szkody spowodowane powodziami oraz wywołane przez sztormy i orkany, kultury rolne, szkolnictwo rolnicze. 7. Leśnictwo i rybołówstwo 1822-1934; 9 j.a. - zarządzenia, przepisy i ustawy dotyczące rybołówstwa, połowy śledzi, hodowla ryb, administracja leśna, myślistwo. 8. Komunikacja, poczta 1819-1932; 32 j.a. - policja drogowa, budowa oraz utrzymanie: mostów, szos, ulic i grobli, wykazy oraz kontrole mostów, nadzór nad drogami, opłaty drogowe, budowa linii kolejowych, żegluga i budowa portu w Mrzeżynie (Deep), spław drewna Regą (Rega), organizacja poczty. 9. Medycyna 1839-1932; 17 j.a. - zakładanie szpitali oraz instytucji dla obłąkanych i niewidomych, apteki, kąpieliska morskie w Rewalu (Rewahl), Niechorzu (Horst) i Mrzeżynie, nadzór sanitarny, lekarz powiatowy, personel medyczny, położnictwo. 10. Opieka społeczna, fundacje 1818-1928; 3 j.a. - fundacje, wsparcie dla osób potrzebujących pomocy, fundacja królowej Luizy. 11. Prasa, kultura 1805-1934; 12 j.a. - wydawnictwa, cenzura, opieka nad zabytkami, towarzystwo miłośników sztuki, rezerwaty przyrody. 12. Szkolnictwo 1821-1932; 18 j.a. - szkoły zawodowe i podstawowe w poszczególnych miejscowościach, organizacja gimnazjum w Gryficach, nauczyciele ich nominacje i kontrola. 13. Sprawy wyznaniowe 1819-1936; 40 j.a. - zarządzenia i przepisy, finanse, budowa i remonty kościołów, plebanie, organizacje religijne, sprawy duchownych, Żydzi. 14. Statystyka 1823-1931; 8 j.a. - dane dotyczące ludności, wykorzystania ziemi, uprawy i handlu tytoniem. 15. Sprawy wojskowe 1812-1929; 47 j.a. - mobilizacje, wykazy poborowych, rekwizycje w dobie wojen napoleońskich, informacje o budowie niemieckiej floty wojennej, wojna z Danią, polegli w wojnie z Francją (1870), opieka nad inwalidami i rodzinami poległych, stowarzyszenia weteranów. 16. Budownictwo 1934-1939; 4 j.a. - projekty techniczne budynków.

Dzieje twórcy:

Landrat jako organ stanowy pojawił się w XVI w. na terenie Brandenburgii. W drugiej połowie XVII w. nadano mu na terenach wiejskich pewne funkcje administracyjne. Odtąd zakres jego władzy landrata obejmował niektóre uprawnienia wojskowe oraz zwierzchnictwo nad administracją. W XVIII w. jego kompetencje, chociaż nie zmienione pod względem terytorialnym, uległy dalszemu rozszerzeniu o władzę policyjną, finansową i ogólny zarząd nad gospodarką. Reformy początku XIX w. przeprowadzone w Królestwie Pruskim (w ramach reform administracji prowincjonalnej), doprowadziły do wytyczenia nowych powiatów. Podział na powiaty (podobnie jak na rejencje) odrzucał dawne historyczne przesłanki i miał zapewnić przede wszystkim sprawne zarządzanie. Reskrypt królewski z 11 VIII 1809 r. ustalał, iż nowe powiaty nie powinny obejmować obszaru większego niż 1225 km2, a liczba ludności miała oscylować w granicach około 25-30 tys. osób. Rozporządzenie z 30 IV 1815 r. podtrzymało zasadę jednolitego podziału państwa m.in. i na powiaty. Jednak władze centralne nakazały, aby w miarę możliwości respektować tradycyjne granice. Od tego czasu obszar powiatu stanowił jednostkę administracyjną podległą władzy landrata (starosty). W 1815 r. przyjęto, że ludność powiatu powinna wynosić od 20 do 35 tys. osób. Na siedzibę urzędów powiatowych miano w miarę możliwości wyznaczać miasta położone centralnie w nowych jednostkach administracyjnych. Zakładano, iż ludność poszczególnych powiatów nie powinna mieć do swej stolicy dalej niż 2–3 mile (14–21 km). Faktyczna realizacja powiatowego podziału Pomorza była procesem dość długim, zakończonym dopiero w latach 1818–1819 (szczególnie przeciągało się wytyczanie granic). W 1938 r. przyłączono do Pomorza nowo utworzoną rejencję pilską. W powiecie landrat, będący reprezentantem władz państwowych, kierował zarówno pracami tamtejszych urzędów powiatowych, jak i nadzorował całą administrację szczebla powiatowego oraz życie społeczno-gospodarcze na powierzonym mu terytorium. Jednak dopiero ustawa z 30 VII 1883 r. nadała landratom pełnię władzy politycznej. Od tego momentu kontrolowali oni wszystkie dziedziny życia powiatu, obejmujące m.in. sprawy polityczne, administrację, handel, przemysł, rolnictwo, szkolnictwo wreszcie religię. Landrat nadzorował także policję, a w niektórych dziedzinach wydawał zarządzenia policyjne (np. komunikacja, łowiectwo). Z jego kompetencji wydzielono natomiast nadzór nad urzędami górniczymi, inspekcją przemysłową, urzędami miar i wag oraz urzędami wydzielonymi (specjalnymi). Landrat jako przedstawiciel władzy państwowej podlegał bezpośrednio prezesowi rejencji. Początkowo był wybierany przez powiatowe koło szlachty. Próba nadania mu charakteru urzędnika z nominacji, przez uniezależnienie go od miejscowych właścicieli ziemskich i upodobnienie do prefekta według wzorów francuskich, napotkała na zdecydowany opór pruskiego junkierstwa. W tej sytuacji landrat był po części mężem zaufania i reprezentantem interesów właścicieli wielkich majątków ziemskich z terenu danego powiatu. Wybory kandydata na landrata regulowała specjalna instrukcja wydana w 1833 r. Na wspomniane stanowisko mógł wyłącznie kandydować mieszkający w powiecie właściciel dóbr rycerskich, wciągniętych do metryki. Dopiero od 1872 r. landrata w imieniu króla mianował minister spraw wewnętrznych. Odtąd urząd ten stał się reprezentantem państwa, całkowicie niezależnym od środowisk lokalnych. Zachowano jednak uprawnienia sejmiku powiatowego do proponowania kandydata na stanowisko landrata spośród mieszkańców powiatu. Sejmik powiatowy wybierał ponadto dwóch jego zastępców, zatwierdzanych następnie przez naczelnego prezydenta prowincji. Od 1933 r. o obsadzie stanowisk landratów decydował sam Hitler. Z urzędu landrat był, do czasów nazistowskich, przewodniczącym działającego na terenie powiatu Wydziału Powiatowego jako organu samorządu terytorialnego. Akta wytworzone przez urząd landrata w Gryficach trafiły do szczecińskiego archiwum w dwóch głównych dopływach w 1871 r. (13 j.a) i w 1886 r. (kilkaset j.a.). Prawdopodobnie mniejsze dopływy miały jeszcze miejsce wlatach 30-tych XX w.Między majem a czerwcem 1944 r. materiały znajdujące się w Szczecinie w obawie przed alianckimi nalotami wywieziono do Tuczna. Stąd w drugiej połowie lat czterdziestych XX w. zespół przewieziono do szczecińskiego archiwum.

Daty skrajne:

1805-1939

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1805-1939.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Landratsamt Greifenberg

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

556

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

556

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

12.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

11.7

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA

W Landesarchiv w Gdreifswaldzie , Rep. 66, Greifenberg, z lat 1811-1932, 0,03 m.b.