Starostwo Powiatowe w Stargardzie Szczecińskim

Sygnatura
65/116/0
Liczba serii
15
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Administracja ogólna1763-1920; sygn. 1-11; 11 j.a. - hołd stanów złożony Fryderykowi Wilhelmowi IV, podróże królewskie, sprawy lenne, wybory pruskich posłów do ogólnoniemieckiego parlamentu (1848) oraz do parlamentu pruskiego. 2. Samorząd 1799-1932; sygn. 12-172; 161j.a. - gospodarka komunalna, zarządzenia i przepisy, powiatowa komisja mediacyjna, kanalizacja w Stargardzie, spuścizny po zmarłych i darowizny, odznaczenia państwowe, stróże nocne, pieczęć i herb, sprawy komunalne w poszczególnych miejscowościach, sołtysi i ławnicy, urzędnicy, zmiany granic i wymiany terytoriów między powiatami, wybory do sejmiku powiatowego, matrykuła dóbr rycerskich, administracja obwodów. 3. Policja 1816-1931; sygn. 173-195; 23 j.a. - stowarzyszenie pruskich urzędników, organizacje polityczne, nadzór nad kolejami, drogami i rzekami, ruch ludności, transport przestępców, socjaliści i anarchiści, nadzór nad obcokrajowcami, cenzura. 4. Finanse 1811-1910; sygn. 196-199; 4 j.a. - kasy miejskie, kasa powiatowa, administracja. 5. Przemysł, rzemiosło i handel 1792-1903; sygn. 200-207; 8 j.a. - zarządzenia, oświetlenie gazowe, koncesje, karczmy i gospody, powiatowa rzemieślnicza komisja egzaminacyjna, drobny handel. 6. Rolnictwo 1717-1926; sygn. 208-437; 230 j.a. - spis łanów w powiecie, regulacja własności ziemskiej, rozdział obciążeń i podatków gruntowych pomiędzy parcelowane działki w poszczególnych miejscowościach, likwidacja dodatkowych obciążeń realnych, drewno opałowe, hodowla bydła, gradobicia, osadnictwo, Izba Rolnicza. 7. Myślistwo, rybołówstwo 1784-1904; sygn. 438-440; 3 j.a. - opłaty myśliwskie, przepisy dotyczące rybołówstwa. 8. Komunikacja 1754-1927; sygn. 441-505; 65 j.a. - budowa i naprawy dróg oraz linii kolejowych, fundusz budowlany, przeprawy, pozyskiwanie gruntów pod budowę dróg i kolei, most na Inie (Ihna), żegluga na Inie, poczta. 9. Medycyna 1769-1913; sygn. 506-512; 7 j.a. - położnictwo, zwalczanie chorób, cholera, tyfus, administracja medyczna. 10. Opieka społeczna 1776-1925; sygn. 513-530; 18 j.a. - pomoc ubogim, młodzieży, inwalidom, weteranom wojennym, wdowom, porzuconym dzieciom, zapomogi dla wdów po zmarłych urzędnikach i poległych oficerach, zakłady wychowawcze, fundacje. 11. Szkolnictwo 1760-1922; sygn. 531-542; 12 j.a. - pensja dla panien, budowa i naprawy szkół, opłaty na ich utrzymanie, nauczyciele i ich uposażenia, ubezpieczenia, kasa wspierająca wdowy i sieroty po zmarłych nauczycielach. 12. Kościół 1811-1922; sygn. 543-623; 81 j.a. - budowa i remonty kościołów oraz budynków kościelnych w różnych miejscowościach, cmentarze, dzierżawy gruntów kościelnych, kościół katolicki w Stargardzie. 13. Statystyka 1811-1927; sygn. 624-630; 7 j.a. - przemysłowa, rzemieślnicza, rolnicza, szkolna i kościelna, ruch statków na niemieckich drogach wodnych. 14. Ochrona przeciwpożarowa 1814-1928; sygn. 631-635; 5 j.a. - zarządzenia, odbudowa spalonych domów, straż pożarna, kominiarze. 15. Melioracja i powodzie 1808-1938; sygn. 636-738; 103 j.a. - regulacje rzek i kanałów oraz umacnianie ich brzegów w różnych miejscowościach, oczyszczanie koryt, wytyczanie rowów melioracyjnych, odwadnianie torfowisk, zakładanie młynów i budowa spiętrzeń, gradobicia.

Dzieje twórcy:

Landrat jako organ stanowy pojawił się w XVI w. na terenie Brandenburgii. W drugiej połowie XVII w. nadano mu na terenach wiejskich pewne funkcje administracyjne. Odtąd zakres jego władzy landrata obejmował niektóre uprawnienia wojskowe oraz zwierzchnictwo nad administracją. W XVIII w. jego kompetencje, chociaż nie zmienione pod względem terytorialnym, uległy dalszemu rozszerzeniu o władzę policyjną, finansową i ogólny zarząd nad gospodarką. Reformy początku XIX w. przeprowadzone w Królestwie Pruskim (w ramach reform administracji prowincjonalnej), doprowadziły do wytyczenia nowych powiatów. Podział na powiaty (podobnie jak na rejencje) odrzucał dawne historyczne przesłanki i miał zapewnić przede wszystkim sprawne zarządzanie. Reskrypt królewski z 11 VIII 1809 r. ustalał, iż nowe powiaty nie powinny obejmować obszaru większego niż 1225 km2, a liczba ludności miała oscylować w granicach około 25-30 tys. osób. Rozporządzenie z 30 IV 1815 r. podtrzymało zasadę jednolitego podziału państwa m.in. i na powiaty. Jednak władze centralne nakazały, aby w miarę możliwości respektować tradycyjne granice. Od tego czasu obszar powiatu stanowił jednostkę administracyjną podległą władzy landrata (starosty). W 1815 r. przyjęto, że ludność powiatu powinna wynosić od 20 do 35 tys. osób. Na siedzibę urzędów powiatowych miano w miarę możliwości wyznaczać miasta położone centralnie w nowych jednostkach administracyjnych. Zakładano, iż ludność poszczególnych powiatów nie powinna mieć do swej stolicy dalej niż 2–3 mile (14–21 km). Faktyczna realizacja powiatowego podziału Pomorza była procesem dość długim, zakończonym dopiero w latach 1818–1819 (szczególnie przeciągało się wytyczanie granic). W 1938 r. przyłączono do Pomorza nowo utworzoną rejencję pilską. W powiecie landrat, będący reprezentantem władz państwowych, kierował zarówno pracami tamtejszych urzędów powiatowych, jak i nadzorował całą administrację szczebla powiatowego oraz życie społeczno-gospodarcze na powierzonym mu terytorium. Jednak dopiero ustawa z 30 VII 1883 r. nadała landratom pełnię władzy politycznej. Od tego momentu kontrolowali oni wszystkie dziedziny życia powiatu, obejmujące m.in. sprawy polityczne, administrację, handel, przemysł, rolnictwo, szkolnictwo wreszcie religię. Landrat nadzorował także policję, a w niektórych dziedzinach wydawał zarządzenia policyjne (np. komunikacja, łowiectwo). Z jego kompetencji wydzielono natomiast nadzór nad urzędami górniczymi, inspekcją przemysłową, urzędami miar i wag oraz urzędami wydzielonymi (specjalnymi). Landrat jako przedstawiciel władzy państwowej podlegał bezpośrednio prezesowi rejencji. Początkowo był wybierany przez powiatowe koło szlachty. Próba nadania mu charakteru urzędnika z nominacji, przez uniezależnienie go od miejscowych właścicieli ziemskich i upodobnienie do prefekta według wzorów francuskich, napotkała na zdecydowany opór pruskiego junkierstwa. W tej sytuacji landrat był po części mężem zaufania i reprezentantem interesów właścicieli wielkich majątków ziemskich z terenu danego powiatu. Wybory kandydata na landrata regulowała specjalna instrukcja wydana w 1833 r. Na wspomniane stanowisko mógł wyłącznie kandydować mieszkający w powiecie właściciel dóbr rycerskich, wciągniętych do metryki. Dopiero od 1872 r. landrata w imieniu króla mianował minister spraw wewnętrznych. Odtąd urząd ten stał się reprezentantem państwa, całkowicie niezależnym od środowisk lokalnych. Zachowano jednak uprawnienia sejmiku powiatowego do proponowania kandydata na stanowisko landrata spośród mieszkańców powiatu. Sejmik powiatowy wybierał ponadto dwóch jego zastępców, zatwierdzanych następnie przez naczelnego prezydenta prowincji. Od 1933 r. o obsadzie stanowisk landratów decydował sam Hitler. Z urzędu landrat był, do czasów nazistowskich, przewodniczącym działającego na terenie powiatu Wydziału Powiatowego jako organu samorządu terytorialnego. Akta landrata stargardzkiego zostały przekazane do archiwum w Szczecinie w trzech dopływach. Pierwszy z nich nastąpił w 1929 r. (1 worek), natomiast kolejne w 1935 r. (1 skrzynia) oraz w latach 1938–1939 (20 worków). W 1944 r. zespół ewakuowano do Tuczna, skąd w drugiej połowie lat czterdziestych XX w. powrócił do archiwum szczecińskiego.

Daty skrajne:

1717-1938

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1717-1938.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Landratsamt Saatzig

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

738

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

738

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

15.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

14.7

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA