Sąd Krajowy w Greifswaldzie

Sygnatura
65/1196/0
Liczba serii
3
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Generalia 1857-1909; sygn. 1-12; 12 j.a.- akta personalne 6 pracowników, wśród których wyróżniają się materiały dotyczące przebiegu pracy zawodowej prezydenta sądu, Karola Georga Christopha Budde. 2. Akta procesów cywilnych serii O 1870-1933; sygn. 13-86; 74 j.a. - akta procesów o nieruchomości, uznawanie praw własności, przywileje ekonomiczne osób fizycznych i prawnych, uczynione szkody i poniesione koszta oraz uznanie podziałów spadkowych. W sygnaturach 11, 17, 29, 37 i 61 znajdują się mapy, plany katastralne jako załączniki w postępowaniu dowodowym. Ponadto w sygn.11 znajduje się opracowanie dr F. Wigger z archiwum ze Schwerina o przywilejach Stralsundu do plaży z 1314 i 1321 roku. 3.Akta procesów kryminalnych 1848-1861; sygn. 87-89; 3 j.a. - jedna sprawa (sygn. 87) pochodzi z lat 1848 - 1850 i dotyczy pastora Corneliusa z Zarnekow. Dwie j.a. (sygn.88, 89) dotyczą procesu przeciwko burmistrzowi miasta Lassan C.F.Thomssena o deprawację nieletnich dziewcząt [1858/61].

Dzieje twórcy:

W latach 1877- 1879 w zjednoczonych Niemczech przeprowadzono kompleksową reformę wymiaru sprawiedliwości, stworzyła jednolity system sądów, prokuratury, notariatu i adwokatury. Uchwalona przez Reichstag ustawa z dnia 27.01.1877 roku o ustroju sądów (Gerichtsverfassungsgesetz) ustaliła czterostopniowy system sądów: sądy obwodowe, sądy krajowe, wyższe sądy krajowe oraz w najwyższej instancji Sąd Rzeszy w Lipsku. System rozpoczął funkcjonowanie od 01.10.1879 roku . Sądy krajowe, tj. II instancji dzieliły się na wydziały cywilne i karne (Civil- und Strafkammern), które połączone tworzyły plenum. W sądzie w Greifswaldzie były trzy wydziały cywilne i jeden karny, w których zatrudnionych było 8 sędziów [1885]. Na czele sądu stał prezydent, na czele wydziałów dyrektorzy (jednym kierował osobiście prezydent). Obok plenum działało jeszcze prezydium, które składało się z prezydenta, dyrektorów i najstarszych członków sądu. Obsługę biurową sądu zapewniała kancelaria (Gericht-schreiberei), którą kierował pierwszy pisarz sądowy (1.Gerichtschreiber), a od 1900 roku określany jako nadsekretarz (Obersekretär), którego mianował prezydent Wyższego Sądu Krajowego. Sprawował on nadzór nad pracą wydziałów kancelarii, w których pracowali pisarze sądowi (Gerichtschreiber), kanceliści, pomocnicy kancelistów. Nadsekretarz był odpowiedzialny za materiały biurowe, wyposażenie budynku sądu, zabezpieczenie akt podczas opracowania w urzędzie oraz przechowywanie ich w archiwum zakładowym . Wydziały kancelarii nie miały określonych spraw w kompetencji, lecz prowadziły wszystkie polecone im czynności biurowe. Podział pracy między pisarzy sądowych i personel biurowy był regulowany przez zarządzenia prezydenta sadu. Pisarz sadowy na polecenie sędziego prowadził protokoły, przygotowywał projekty pism, akceptował czystopisy i odpisy . W wydziałach cywilnych były rozpatrywane sprawy, które nie były właściwe sądom obwodowym, tj. o wartości przedmiotu sporu ponad 600 RM, a także sprawy dotyczące pretensji urzędników państwowych wobec skarbu państwa, urzędników o przekroczenia ich administracyjnych uprawnień oraz sprawy podatków od spadków oraz wszelakich transakcji itp. Ponadto sądy krajowe orzekały też w II instancji przy odwołaniach i zażaleniach od postanowień wydanych w sądach obwodowych, w tym też w sprawach sądownictwa niespornego . Wydziały karne orzekały w sprawach nie będących w kompetencji sądu ławniczego (Schoppengericht w sądzie obwodowym), a zagrożonych karą do 5 lat pozbawienia wolności, szczególnie wobec przestępstw popełnionych przez nieletnich i nierządu . Dla przestępstw ciężkich, morderstw, zabójstw, napadów w ramach sądu krajowego działał sąd przysięgłych (Schwurgericht). Składał się z 12 przysięgłych (później z 6), wybieranych z list kandydatów wg przepisów o powoływaniu ławników oraz 3 sędziów zawodowych. Urząd przysięgłego, jak również ławnika był honorowy, tj. bezpłatny. Przewodniczącego mianował prezydent Wyższego Sądu Krajowego . Przy Sądzie Krajowym w Greifswaldzie była powołana prokuratura (Staatsanwaltschaft) z dwoma prokuratorami dla prowadzenia dochodzeń karnych i występowania w roli oskarżyciela publicznego . Ponadto w okręgu Sądu Krajowego w Greifswaldzie, przy Sądzie Obwodowym w Strzałowie działał Wydział dla spraw handlowych (Kammern für Handelssachen). Instytucje te istniały już XVIII w. jako deputacje sądów miejskich w miastach o dużym znaczeniu handlowym, szczególnie w centrach handlu morskiego . Sąd Krajowy działał nieprzerwanie w okresie II wojny światowej. Po jej zakończeniu okupacyjne władze radzieckie nie zlikwidowały dotychczasowej organizacji sądów. Dopiero po powstaniu NRD, nowe władze dokonały w 1952 roku reformy administracji i sądownictwa, likwidując istniejący podział administracyjny [kraje związkowe] i czterostopniowy system sądownictwa. Pierwsze informacje o przekazywaniu akt przez SK w Greifswaldzie do APS pochodzą z lat 80-tych XIX w., dotyczą jednak materiałówpo Trybunale Szwedzkim w Wismarze W pracy Bolesława Tuhan Taurogińskiego “Zespoły Archiwum Państwowego w Szczecinie”odnotowane zostały dwa dopływy akt w 1940 roku. W samej registraturze Archiwum Państwowego [sygn. 133] wykazane są jeszcze trzy inne dopływy [acc.363/92, 13/21, 43/37] oraz informacja, że w 1942 roku w registraturze sądu czeka na przekazanie do archiwum 130 j.a. z okresu przed 1900 rokiem. Nie ma dokładnych danych o wielkości dopływów. Wiadomo, że w 1937 przekazano 50 j.a. personaliów, a jeden akcesów z 1940 roku liczył 12 j.a. również personaliów- ten akces zachował się w całości. Nie zachowały się informacje o miejscu przechowywania akt w czasie ewakuacji pruskiego archiwum w latach 1942/5. Przypuszczać można, że pozostały one w magazynach archiwum, które latem 1945 roku zabezpieczył B. Tuhan Taurogiński.

Daty skrajne:

[1849] 1879-1933

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1849-1878, 1879-1933.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Landgericht Greifswald

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

89

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

89

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

1.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

1.2

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA