Sąd Obwodowy w Strzegomiu

Sygnatura
84/969/0
Liczba serii
59
Liczba skanów
0

Zawartość:

Część opracowana: 1.Sprawy ogólno-administracyjne, 1849-1870, sygn. 1-2, 2.Dobrowolna jurysdykcja, 1825-1880, sygn. 3-9, 3.Księgi gruntowe, 1745-1941, sygn. 10-128, 4.Akta gruntowe, 1711-1944, sygn. 129-1779, 5.Akta dotyczące gospodarstw dziedzicznych, 1933-1944, sygn. 1780-1847, 6.Wykazy podatków od budynków, 1895-1940, sygn. 1848-1873, 7.Księgi niw, 1872-1941, sygn. 1874-1925, 8.Odpisy z ksiąg gruntowych i podatkowych, 1873-1906, sygn. 1926-1950, 9.Zwolnienia z ciężarów, 1849-1906, sygn. 1951-1979, 10.Sprawy spadkowe i majątkowe, 1787-1875, sygn. 1980-2072, 11.Rejestracja stowarzyszeń i związków, 1918-1939, sygn. 2073-2076, 12.Duplikaty ksiąg kościelnych (urodzeń, zgonów), 1794-1874, sygn. 2077-2091, 13.Rejestry i repertoria, 1837-1874, sygn. 2092-2095. Wczesniejsza nazwa zespołu: Sąd I Instancji w Strzegomiu (dokonano ujednolocenia nazwy zespołu). Przesunięcia międzyzespołowe: Dokumentacja wyodrębniona z akt przejętych z Archiwum Państwowego we Wrocławiu Oddział w Wałbrzychu z/s w Boguszowie Gorcach: dawny numer zespołu 66 - Kolekcja Powiatowego Archiwum Państwowego w Wałbrzychu, 1547-1944 (akta włączone po przejęciu do zespołu numer 84/485 - Kolekcja - akta niemieckie do 1945 roku). Dokumentacja przemieszczona następnie do innych zespołów archiwalnych (na podstawie przynależności zespołowej akt) - decyzja Komisji Metodycznej AP Wrocław z dnia 14 października 2004 roku. 2006 r., 30, Przes.: do zespołu nr 969 przesunięto 6 j.a., 0,50 mb, z lat [1869]1879-1907 (dawna sygnatura w ramach akt Kolekcji AP O. Wałbrzych z/s w Boguszowie Gorcach: 1, 122, 147, 151-153). Przes. 113/2022 (z zespołu/zbioru nr 582/0 Sąd Obwodowy w Świdnicy; rozmiar: 34 j.a., 2.40 m.b.; dokonano w toku opracowania zespołu 84/582/0 w roku 2022) Nab. 2644/2023 (z/od: Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze; rozmiar: 1 j.a., 0.04 m.b.; Begräbnissbuch der Katholische Stadtpfarkirche zu Striegau vom 8.9.1895 bis 23.1.1917. Duplikat (Księga pogrzebów parafii katolickiej w Strzegomiu – duplikat), 1895-1917).

Dzieje twórcy:

Z chwilą zajęcia Śląska przez wojska pruskie rozpoczął się stopniowy proces dostosowywania administracji sądowniczej do przepisów wydanych przez króla Fryderyka II w styczniu 1742 roku. W myśl jego postanowień na obszarach włączonych do państwa pruskiego powstały dwa wyższe sądy krajowe w Głogowie i Wrocławiu, będące jednocześnie instancjami odwoławczymi. Pierwszą instancję tworzyły natomiast sądy w poszczególnych okręgach, (poza terytoriami wolnych państw stanowych, i księstw) Ujednolicenie i skodyfikowanie przepisów prawnych nastąpiło dopiero w roku 1794, kiedy to wprowadzono powszechne prawo krajowe (Allgemeines Landrecht für die Königliche Preussischen Staaten), obejmujące nie tylko prawo cywilne, karne i administracyjne, ale także lenne i kościelne. Nowe regulacje wprowadziły podział na dwa rodzaje sądów: niższe i wyższe. Pierwszym podlegali chłopi i mieszczanie, natomiast urzędnicy, szlachta, duchowieństwo i wojskowi, odpowiadali przed sądem wyższym, pełniącym jednocześnie funkcję sądu II instancji dla sądów niższych (poza sprawami karnymi). Poza tym w każdym departamencie istniały Rejencje (Prowincjonalne Kolegia Sądowe) a ich organami pomocniczymi były komisje powiatowe (Kreis Kommision), mogące rozstrzygać samodzielnie drobne sprawy cywilne. Rolę instancji odwoławczej (dla całego państwa) pełnił Najwyższy Tajny Trybunał w Berlinie. Kolejne przepisy administracyjne dotyczące sądownictwa zostały wydane edyktem z grudnia 1808 roku, odnoszącym się do powołania prowincji oraz okręgów rejencyjnych. Wkrótce później (luty 1809) we Wrocławiu rozpoczął swoja działalność Wyższy Sąd Krajowy, którego pierwszym prezydentem był graf Dankelman. W roku 1811 roku na podstawie zarządzenia królewskiego (wydanego w roku 1809) w Strzegomiu utworzono Królewski Sąd Miejski (Königlichen Stadt Gericht), który po kolejnej reformie przeprowadzonej w roku 1833 przekształcił się w Królewski Sąd Miejski i Ziemski (Königlichen Land und Stadt Gerichts zu Striegau), któremu podlegało 27 sądów patrymonialnych. W roku 1837 zatrudniano tu 6 urzędników a jurysdykcją sądu objętych było 10817 osób w tym 4531 zamieszkałych w Strzegomiu. Na potrzeby urzędu wydzielono jeden z budynków klasztornych sekularyzowanych w roku 1810. W toku kolejnych uregulowań prawnych w połowie XIX wieku wprowadzono trzystopniowy podział sądownictwa. Najniższy tworzyły sądy powiatowe (Kreisgericht), którym w miastach powyżej 50 mieszkańców odpowiadały sądy miejskie (Stadtgericht) zdwoma wydziałami - karnym i cywilnym. Ponadto przy sądzie istniał urząd prokuratora, podlegającego ministrowi sprawiedliwości oraz adwokatura. Sprawy karne w cięższych przypadkach przejmował sąd przysięgłych składający się z 12 osób (ławnicy), oraz 5 sędziów. Sądy te przejęły w pewnym stopniu kompetencje sądów patrymonialnych. Drugą instancję tworzyły sądy apelacyjne (Appelationsgericht), będące instytucjami odwoławczymi od orzeczeń sądów powiatowych i miejskich oraz w niektórych sprawach (fundacje, fideikomisy) sądami I instancji. Sądy handlowe zostały wcielone do sądów powszechnych dopiero w roku 1861. Najwyższym sądem dla całego państwa był Najwyższy Trybunał Sądowy (Oberster Gerichtshof) działający w Berlinie. Ostatnia reforma sądownictwa nastąpiła w roku 1877, kiedy to w związku ze zjednoczeniem, ujednolicono ustrój sądów całego państwa. Przepisy określające funkcjonowanie aparatu wymiaru sprawiedliwości na terenie Rzeszy Niemieckiej zawarto w ustawie o ustroju sądownictwa (Gerichtsverfassungsgesetz) z 27 stycznia 1877 roku. Nowa ustawa zlikwidowała wówczas sądy apelacyjne, sady miejskie i powiatowe, włącznie z deputacjami, komisjami i urzędami ksiąg wieczystych (Grundbuchamt). W oparciu o przepisy w/w ustawy w Strzegomiu powołano wówczas Sąd Obwodowy (Amtsgericht Striegau), podlegający Sądowi Krajowemu w Świdnicy (Landgericht Schweidnitz) Sąd Obwodowy w Strzegomiu był kompetentny do rozstrzygania spraw o wartości przedmiotu sporu do 500 marek, spraw z tytułu umowy najmu, umowy o pracę, spraw alimentacyjnych, spraw upadłości, czy spraw dotyczących postępowania odwoławczego. Do kompetencji sądów obwodowych należały również sprawy dotyczące ksiąg gruntowych, opiekuństwa, rejestrów postępowań z zakresu sądu polubownego. Sądy te posiadały również kompetencje rozstrzygania spraw karnych. W przypadku, gdy sędzia pierwszej instancji nie rozstrzygał samodzielnie, sprawy karne rozstrzygane były przez sąd ławniczy (Schöffengericht). Ławnicy, którzy byli uprzednio wybrani przez komisję, w czasie głównej rozprawy sądowej korzystali w pełnym zakresie z uprawnień sędziów. Od września 1933 roku, w związku z nowelizacją ustawy o dziedzicznych gospodarstwach rolnych Sąd Obwodowy w Strzegomiu stał się również organem nadzorującym sprawy dziedziczenia gospodarstw rolnych. Do roku maja 1945 roku Sąd funkcjonował w kamienicy położonej w Rynku nr 49.

Daty skrajne:

[1711 - 1878] 1879 - 1944

Klasyfikacja:

instytucje ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości

Nazwa twórcy:

Daty:

1711-1878, 1879-1944.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Amtsgericht Striegau

Języki:

niemiecki

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

2148

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

2095

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

55.09

Ogółem opracowanych metrów bieżących

51.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
spis zdawczo-odbiorczy Tak
spis roboczy Tak
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

Archiwum Państwowe Oddział Wałbrzych z siedzibą w Boguszowie Gorcach: przyjęcie 09.06 1971 r., Nab. Nr 244; dawny nr zespołu: 175.