Archiwum Książąt Wołogoskich

Sygnatura
65/3/0
Liczba serii
87
Liczba skanów
14965

Zawartość:

1. Religia (Tit. 1 Religionssachen) 1544-1600; 9 j.a. - propozycje cesarza odnośnie religii, układy i dokumenty dotyczące wojny szmalkaldzkiej, spór pomiędzy cesarzem a książętami pomorskimi w sprawie tejże wojny, korespondencja księcia Filipa I z elektorem brandenburskim Joachimem II w sprawach religii oraz ordynek religijny dla miasta Prenzlau. 2. Sejmy Rzeszy (Tit. 2, Reichs und Kreistage) [1529] 1532-1631; 74 j.a. - mandaty cesarzy dotyczące zwoływania sejmów, propozycje cesarskie, pisma i odpowiedzi stanów iksięstw Rzeszy, instrukcje dla posłów udających się na sejmy, materiały dotyczące sejmów i sejmików w Augsburgu, Jüterbogu, Norymberdze, Ratyzbonie, Spirze, Ulm, Wormacji, uchwały końcowe sejmów, zarządzenia policyjne, ustawy monetarne, uchwały o żegludze na Warcie i Odrze, wojną o Inflanty, podatki na wojnę z Turcją, sprawy graniczne Księstwa z Węgrami i polsko – pruskie, rokowania w Augsburgu, zarząd, wizytacje i posiedzenia Sądu Kameralnego Rzeszy, elekcje cesarzy. 3. Rzesza (Tit. 3, Reichshandlungen) 1520-1621; 27 j.a. - sejmy w Augsburgu, Frankfurcie n/M., Norymberdze, Ratyzbonie, Spirze, Wormacji, poselstwa, uchwały sejmowe, elekcja cesarzy, stosunki Księstwa Wołogoskiego z innymi księstwami Rzeszy oraz kontakty z państwem polskim, Związek Szmalkaldzki, wyprawa rzymska, podatki na wojnę z Turcją, handel solą, brandenburska instrukcja monetarna, sprawy sporne. 4. Zjazdy stanów Rzeszy (Tit. 4, Deputations und Moderationstage) 1542-1623; 5 j.a. - konwenty poselstw Rzeszy w Ratyzbonie, Spirze, Wormacji. 5. Sejmy okręgowe Rzeszy (Tit. 5, Kreis und Probationstage) 1521-1621; 21 j.a. - sejmiki we Frankfurcie n/O, Jüterbogu, Lipsku, Lünenburgu, Spirze, Wismarze, Wormacji, materiały związane z wojnami: z Turcją, polsko – szweckimi, brandenbursko – francuskimi, podatki, sprawy monetarne, ordynacja monetarna z wzorami obowiązujących monet, stosunki z Księstwem Szczecińskim. 6. Rodzina Książęca (Tit. 6/7, Fürstliche Heurathen, Witthumsverschreibungen und Absterben auch Erbschaften) [1391] 1512-1629; 27 j.a. - intercyzy, układy małżeńskie, śluby członków książęcej rodziny: księżnej Georgii córki księcia Jerzego I ze Stanisławem Latalskim, księcia Jerzego, księżnej Zofii córki Bogusława X, księżnej Małgorzaty córki księcia Jerzego, księżnej córki księcia Bernima XI, księcia Jerzego I, księżnej Małgorzaty córki Filipa I, księżnej Jadwigi Marii córki Ernesta Ludwika, księżnej Elżbiety Magdaleny oraz księcia Filipa Juliusza, instrukcje dla Michaela Kussow w sprawie chorej umysłowo księżnej Marii Jadwigi, pogrzeby księżnej Jadwigi Marii córki Ernesta Ludwika oraz księżnej Amelii córki Filipa I, sprawy dziedziczenia, podziały spuścizn, uposażenia wdów, posagi, podatki panieńskie, chrzest Filipa Juliusza. 7. Polonica (Tit. 10) 1572-1603; 7 j.a. - sejmy wStężycy i Warszawie, pożyczka udzielona królowi polskiemu, śmierć Zygmunta Augusta, elekcja i koronacja Henryka Walezego, wojny polsko – szwedzkie. 8. Szwecja (Tit. 11, Svecica) 1570-1635; 6 j.a. - skargi miasta Rewala na prześladowania przez Wielkie Księstwo Moskiewskie, najazd na Kurlandię i Semigalię, zawarcie pokoju szwedzko – duńskiego, poselstwa, korespondencja książąt pomorskich z książętami szwedzkimi lub w sprawach Szwecji. 9. Dania (Tit. 12, Danica) 1535-1633; 20 j.a. - korespondencja z królem duńskim, układ dotyczący żeglugi, sprawy Rugii, chrzest księżniczki Augusty córki króla duńskiego Fryderyka II, spór o klasztor w Reinfeld, zdobycie i ograbienie miasta Wołogoszcz, werbunek do wojsk duńskich, cła, podatki, zastaw dóbr książęcych. 10. Poselstwa (Tit. 13, Legationes) 1617; 1 j.a. - list Jakuba króla Anglii do Filipa Juliusza w sprawie kupców angielskich przebywających na Pomorzu. 11. Saksonia (Tit. 14, Sachsen) 1544-1624; 16 j.a. - stosunki Saksonii z Pomorzem i Westfalią, sejm w Torgau, oblężenie miasta Gotha, stosunki wewnętrzne w Saksonii, śmierć księcia saskiego Franciszka V, układ małżeński księżnej Marii, spór księcia Franciszka V z miastem Lubeką, handel. 12. Palatynat Reński (Tit. 15, Pfalz) 1610-1625; 3 j.a. - kontrreformacja, śmierć palatyna reńskiego Filipa Ludwika, przejście na katolicyzm Wolfganga Wilhelma syna Filipa Ludwika, spór o przywilej ochrony dziedzictwa, stosunki z klasztorem w Keyscheim i z książętami pomorskimi. 13. Brunszwik (Tit. 16, Braunschweig) 1542-1623; 13 j.a. - układy między Brunszwikiem, Meklenburgią i Pomorzem, układ księcia brunszwickiego z władcami Lünenburga, spory z miastami: Hanower, Goslar i Brunszwik, śluby książąt, przemarsz wojsk brunszwickich przez Pomorze do Gdańska, oblężenie miasta Brunszwik, utrzymanie wojsk zaciężnych, korespondencja księciaFilipa Juliusza z książętami Brunszwiku i Lünenburga. 14. Meklemburgia (Tit. 17, Mecklemburg) 1526-1634; 18 j.a. - śluby książąt meklemburskich, stosunki wewnętrzne w Meklemburgi, wizyty książąt meklemburskich na dworach pomorskich, wojny o miasto Rostok, układy w Wismarze między książętami meklemburskimi Janem Albrechtem i Ulrykiem, układ Bogusława XIV z Meklemburgią, korespondencja w sprawie konfliktu cesarza i książąt pomorskich, podatki, handel, śmierć książąt Henryka i Ulryka, ekstradycja zbiegów, opis zamku, miasta i domeny Stavenhagen. 15. Inflanty (Tit. 18, Lieffland) 1544-1572; 9 j.a. - stosunki z Wielkim Księstwem Moskiewskim, ze Szwecją i z biskupem w Rydze, elekcja biskupów, listy księcia Albrechta do książąt Rzeszy w sprawach werbunku do wojska. 16. Księstwa Rzeszy (Tit. 19, Promiscua der Reichsfürsten) 1548-1571; 6 j.a. - korespondencja księcia Albrechta Hohenzollerna z książętami pomorskimi i śląskimi, korespondencja w sprawach Inflant, spór księcia Alhalt z biskupem Halberstadt. 17. Brandenburgia (Tit. 20, Marck Brandenburgische Erbeinigung mit Pommern) 1493-1577; 7 j.a. - układy dziedziczne między Brandenburgią a księciem Bogusławem X i jego następcami, spory w sprawach spadkowych. 18. Granica z Marchią (Tit. 21, Märckische Grentzirrungen) 1554-1583; 2 j.a. - spory graniczne, spory z miastem Hamburgiem o prawo składu i o żeglugę na Łabie. 19. Układy dziedziczne (Tit. 22, Fürstliche Pommersche Erbverträge) 1532-1616; 21 j.a. - układy dziedziczne pomiędzy: Barnimem XI z Filipem I, Barnima XII z Janem Fryderykiem, Barnima XII z Kazimierza IX, sprawy rodzinne książąt pomorskich, kontrakt księżnej Agnieszki z Korneliusem Klausem von Gadebusch. 20. Zależność lenna od cesarstwa (Tit. 23, Fürstliche Pommersche Lehns Empfängnus von Romische Kaiserliche Majestät) 1541-1626; 20 j.a. - listy lenne cesarza, odnowienie i potwierdzenie lenna przez cesarza, potwierdzenia przywilejów, sejm w Pradze, delegacje poselskie, instrukcje i sprawozdania poselskie, cła. 21. Skarb książęcy (Tit. 24, Fürstliche gemeine Rechnungen)1495-1624; 16 j.a. - ordynek dworski z 1541 r., zarządzenia dla poszczególnych zarządów, instrukcje książęce, zebrania stanów księstwa wołogoskiego i szczecińskiego, protokoły z posiedzeń sejmowych, uchwały końcowe sejmów, rachunki księstwa,akta sprzedaży dóbr, granica z Polską. 22. Biskupstwo Kamieńskie (Tit. 25, Bischof und Stift Cammin) [1175] 1525-1623; 20 j.a. - opinie teologów i cesarza w sprawie wyborów biskupów i kapituły, wybory biskupów: Johanna Bugenhagena, Erazma von Manteuffela, Ludwika von Ebersteina, Wolfa von Borcka, książąt Jana Fryderyka, Franciszka I i Filipa Juliusza, opisy prebend biskupstwa, suplikacje, postulaty biskupów, przywileje kapituły i kościoła (w tym odpisy dokumentów od 1175 r.), układy w sprawach biskupstwa, hołdy składane nowowybranym biskupom. 23. Kamień i dziesięciny ze Szwerin (Tit. 26, Cammin und Schwerinche Bischofzehenden) 1527-1588; 7 j.a. - dziesięciny płacone biskupstwu kamieńskiemu przez Meklemburgię. 24. Kapituła w Kamieniu (Tit. 27, Capitulares der Kirche zu Cammin) 1538-1636; 3 j.a. - przysięgi biskupów, przywileje cesarzy dla kapituły i kościoła, statut kościoła kamieńskiego, beneficja i prebendy biskupstwa z terenu księstwa wołogoskiego, własność biskupstwa, podatki poddanych. 25. Kościół w Kołobrzegu (Tit. 28, Kirche zu Kolberg) 1546-1626; 4 j.a. - probostwo, bona communia kapituły kołobrzeskiej, ordynek kościoła w Kołobrzegu, prepozytura w Kołobrzegu. 26. Miasto Kołobrzeg (Tit. 29, Stadt Kolberg) 1579-1585; 1 j.a. - klasztory żeńskie w Kołobrzegu, 1 j.a. z lat 1579 – 1585. 27. Miasto Szczecin (Tit. 30, Stadt Alten Stettin) 1535-1632; 19 j.a. - żegluga na Odrze, koncesje i przywileje cechowe, handel, cła na jeziorze Dębskim, spory o cła w Kostrzyniu, spory graniczne, spory miasta z książętami i kościołami, zamek w Szczecinie, nieruchomości miejskie, mennica szczecińska, spory miasta z Ernestem von Ramin. 28. Fundacja Mariacka i Pedagogium (Tit. 31, St. Marienkirche und Pedagogium in Alten Stettin) 1541-1632; 14 j.a. - prawo patronatu i jurysdykcja nad kościołami, dobra kościelne i dobra fundacji, grobowce, dzierżawy, powinności i podatki poddanych, prebendy, podatek panieński, lenno kościelne, spory kapituły ze szlachtą. 29. Utrzymanie dworu i kancelaria (Tit. 32. Fürstliche Pommersche Hofordnung zu Wolgast auch die Kanzelei daselbst) 1503 – 1637; 191 j.a. - ordynki dworskie i kancelaryjne, zarządzenia porządkowe, kanclerz i kancelaria, personel kancelarii, taksy kancelaryjne, wizytacja kancelarii, utrzymanie kancelarii, dworu i domu książęcego, rozporządzenia i przepisy kancelarii książęcej, służba dworska, przywileje urzędników, sąd nadworny, ordynek sądowy, urzędnicy sądowi, sądy niższe, korespondencja urzędowa i prywatna książąt i kanclerzy, korespondencja z państwami Rzeszy, skarbiec książęcy, książęce dobra stołowe, archiwum, biblioteka, arsenał, stajnie,angaże urzędników i służby dworskiej, wynagrodzenia, spory urzędników, dobra książęce, deputaty, zwolnienia urzędników, zaprzysiężenia urzędników, uposażenie wdów po urzędnikach, stosunki książąt z Radą Miejską, skład dworu książęcego, długi i wierzyciele książęcy, podatek posagowy, wydatki rodziny książęcej, relacje komisarzy,inwentarze zamkowe, uroczystości dworskie, listy polecające, listy zastawne, alimentacja wdów książęcych, handel solą, winem i kamieniami młyńskimi, cła, saliny, sprawy finansowe, listy przewozowe, zaopatrzenie, zarządy domen, ordynki dla zarządców, protokoły posiedzeń zarządów, dobra poklasztorne, akty kupna – sprzedaży ziemi, podatki, budowa murów iwałów, wizytacje lasów, nadania folwarków, wizytacje folwarków, deputaty, areszt szczecińskich statków, żegluga na Narwi, drogi, orkiestra i muzykanci, browar, wojsko i jego organizacja, wiezienie. 30. Wojskowość (Tit. 33, Militaria) 1539-1637; 141 j.a. - stosunki z cesarstwem, korespondencja Bogusława XIV z elektorem Palatynatu Fryderykiem, królem Czech, cesarzami Maciejem II i Ferdynandem II, zakwaterowanie wojsk cesarskich i szwedzkich na Pomorzu, wojna w Czechach i na Węgrzech, rozprawy teologiczne uniwersytetów Wittenbergu i Greifswaldzie w sprawie wojny z Czechami, ekscesy, rabunki,ordynki wojenne, podatki, kontrybucje, oblężenie Starlsundu, kapitulacja Franzburga, armia szwedzka, przemarsz wojsk szwedzkich przez Pomorze, przewiezienie do Szwecji ciała Gustawa Augusta, instrukcje wojskowe, stosunki pomorsko – duńskie, oblężenie i zdobycie Gorzowa, fortyfikacje miast, umocnienie zamku w Wołogoszczy, fourage, zaopatrzenie wojsk, defensywa z 1621 r., umowy wojenne, angaż puszkarza i odlewnika, budowa okrętu wojennego, lustracje kwater wojskowych, szkody wojenne, sprawy finansowe. 31. Musterungi (Tit. 34,Musterungen und Defensionswerk) 1521-1636; 17 j.a. - ćwiczenia wojskowe, służba konna i ćwiczenia jazdy, mianowania dowódców, spisy koni lennych, odlewnictwo, uwagi teologów o wojnie. 32. Skarb ziemski w Anklam i Greifswaldzie (Tit. 37, Land Kasten zu Anklam und Greifswald) 1568-1636; 31 j.a. - podatki,pożyczki i spłaty wierzycieli, cła, zatrudnienie poborcy ziemskiego. 33. Skarb rentmistrzowski (Tit. 38, Land Rentereisachen) 1570-1632; 16 j.a. - rejestry skarbowe, rachunki, długi, wierzyciele, roczne rozlicznie, wynagrodzenia urzędników i służby dworskiej, podatki na obronę kraju. 34. Sejmy [Księstwa Zach.-Pom.] (Tit. 39, Landtagessachen) 1538-1634; 92 j.a. - pisma zwołujące sejmy, mandaty i reskrypty, rokowania sejmowe, sprawozdania z posiedzeń sejmowych, konwentów i narad stanów, uchwały końcowe, sprawy sporne. 35. Mennice (Tit. 40, Müntzwerk)1551-1624; 4 j.a. - sprawy monetarne, mennica w Franzburgu. 36. Policja (Tit. 41, Polizeiordnung) 1543-1634; 20 j.a. - ordynki policyjne, zarządzenia dotyczące kupców, cechów, handlu, żeglugi, ordynki miejskie, zarządzenia policyjne w sprawie ślubów, chrztów, pogrzebów, żebraków, pasterzy, chłopów, konferencje miast hanzeatyckich z miastami Holandii, sprawy sporne na sejmie w Wolinie. 37. Miasto Wołogoszcz (Tit. 42, Stadt Wolgast) 1589-1636; 24 j.a. - posiadłości ziemskie, nadzór policyjny, zarządzenia policyjne przeciw zarazie, cechy: browarników, kuśnieży, tkaczy, sprawy sporne, sprawy finansowe. 38. Miasto Anklam (Tit. 43, Anklam) 1557-1635; 18 j.a. - klasztor, grobla i przeprawa promowa, szpitale, młyny, sprawy sporne. 39. Miasto Pasewalk (Tit. 44, Pasewalk) 1560-1636; 21 j.a. - granice i własność ziemska miasta, dobra kościelne, deputaty drewna dla kościołów, klasztor, cechy: bednarzy, kołodziejów, kowali, krawców, kuśnierzy, murarzy, piekarzy, płócienników, stolarzy, szewców, szklarzy, bractwo kurkowe, jarmarki, nadzór policyjny, sprawy sporne. 40. Miasto Pencun (Tit. 44a, Pencun) 1600; 1 j.a. - przywilej wolnego targu. 41. Miasto Demmin (Tit. 45, Demmin)1525-1635; 10 j.a. - własność miejska, młyny, karczmy, cła, rybołówstwo, sprawy sporne. 42. Miasto Barth (Tit. 47, Barth) 1562-1636; 42 j.a. - przywileje miejskie, własność ziemska miasta, nadzór i zarządzenia policyjne, urzędnicy miejscy, sądownictwo, procesy o czary, spory, spór miasta z księciem Filipem Juliuszem, deputaty, sprawy monetarne, cła, cechy: drukarzy, garbarzy, kramarzy, kuśnierzy, pantoflarzy, piekarzy, rymarzy, sukienników, szewców, bractwo kurkowe. 43. Miasto Ueckermünde (Tit. 48, Ueckermünde) 1552-1636; 7 j.a. - żegluga na Wkrze, cła, sprawy sporne, cechy: browarników, kowali, krawców, zapiski dotyczące miasta. 44. Miasto Nowe Warpno (Tit. 48a, Neuen Warpe) 1556-1611; 2 j.a. - przywileje miejskie, cech piekarzy, zapiski dotyczące miasta. 45. Miasto Treptow a/ T. (Tit. 49, Altentreptow) 1556-1636; 14 j.a. - sprawy graniczne, własność wiejska miasta, ogrody, sprawy sporne, cechy: browarników, kowali, krawców, kuśnierzy, muzyków, piekarzy, stolarzy, sukienników, szpitale, korespondencja książąt z miastem. 46. Miasto Triebsee (Tit. 50, Triebsee) 1596; 1 j.a. - podatek browarniany. 47. Miasto Loitz (Tit. 51, Loitz) 1605-1636; 8 j.a. - długi książęce, handel, cech szewców. 48. Miasto Grimmen (Tit. 52, Grimmen) 1541-1632; 8 j.a. - posiadłości ziemskie miasta, przywileje rzemieślnicze, nadzór policyjny, cegielnia, sprawy ubogich. 49. Miasto Damgarten (Tit. 53, Damgarten) [1258] 1592-1632 [1723]; 11 j.a. - przywileje miejskie, spory graniczne, cła, cechy: browarników, piekarzy, szewców. 50. Miasto Banie (Tit. 54, Bahn) [1408] 1501-1636; 32 j.a. - przywileje miejskie, umowy miasta z zakonem Joannitów, komturia w Swobnicy (Wildenbruch), kościoły, cechy: krawców, tkaczy, młyny, bractwo kurkowe, sprawy sporne i kryminalne, cła, nadzór policyjny, sądownictwo. 51. Miasto Widuchowa (Tit. 54a, Fiddichow) 1556-1564; 1 j.a. - sprawy sporne. 52. Miasto Usedom (Tit. 55, Usedom) 1589-1635; 5 j.a. - spory o pastwiska i las, sprawy tkaczy, konie miejskie. 53. Miasta Franzburg i Richtenberg (Tit. 56, Frantzburg und Richtenberg) [1593] 1603-1629; 6 j.a. - przywileje miejskie, cechy: krawców, szewców, tkaczy, dom książęcy we Franzburgu. 54. Miasto Jarmen (Tit. 57, Jarmen) 1609-1626; 4 j.a. - przywileje miejskie, zapiski dotyczące miasta, młyny. 55. Miasto Gützkow (Tit. 58, Güt

Dzieje twórcy:

Początki księstwa wołogoskiego sięgają podziału Pomorza w 1295 r. Powstały wówczas organizm został zlikwidowany w 1478 r. w momencie zjednoczenia kraju przez Bogusława X. Ponownie Księstwo Wołogoskie wydzielono w 1532 r. na podstawie umowy między Barnimem XI i Filipem I. W 1625 r. Bogusław XIV jako ostatni książę z dynastii Gryfitów objął władzę również nad całym księstwem wołogoskim (do 1637 r.). Nie zmieniło to zasad funkcjonowania dzielnicy wołogoskiej, gdzie działały nadal wszystkie dotychczasowe urzędy centralne, w tym kancelaria. Odbywały się również regularne posiedzenia rady książęcej, zwanej zarządem (Regierung), której uchwały aprobował sam książę. Na mocy pokoju westfalskiego (1648) oraz układu granicznego (1653) Szwedzi podzielili Pomorze i objęli władzę nad obszarami dawnego księstwa wołogoskiego oraz zachodnią częścią księstwa szczecińskiego. Według układu z 1532 r. głównym miejscem przechowywania akt książęcych dla całego Pomorza stać się miało archiwum w Wołogoszczy. W 1572 r. dokonano inwentaryzacji archiwum wołogoskiego, liczącego wówczas 1934 j.a. Podczas kolejnych prac inwentaryzacyjnych w 1603 r. archiwum zawierało już 2361 j.a., ułożonych w 60 grup rzeczowych (titulusów). Po śmierci Filipa Juliusza (1625 rok) archiwum w latach 1628–1642 przewieziono do Szczecina. W 1642 r. dokonano po raz trzeci przeglądu zasobu wołogoskiego, który składał się wówczas 90 grup rzeczowych, obejmujących łącznie 3797 j.a. Odtąd AKW dzieliło losy AKS. Po przejęciu AKW przez Archiwum Prowincjonalne w Szczecinie w pierwszej połowie XIX w. zespół został uporządkowany w układzie rzeczowym wzorowanym na repertorium z 1642 r. W czasie II wojny światowej AKW ewakuowano do zamku w Pęzinie oraz prawdopodobnie do Spantekow. Po wojnie do AP w Szczecinie wróciła tylko część akt AKW, około 80% zespołu wywiezionego do Pęzina.

Daty skrajne:

[1401] 1532-1638 [1732]

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1401-1531, 1532-1638, 1639-1732.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Herzoglich Wolgaster Archiv

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

2371

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

2371

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

54.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

54.5

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak w bazie IZA

Zespół zmikrofilmowany R 170001-171987. Landesarchiv w Greifswaldzie, Rep. 5 Herzoglich Wolgaster Archiv, z lat 1258–1706, 674 j.a.