Akta miasta Wschowa

Sygnatura
89/363/0
Liczba serii
99
Liczba skanów
2208

Zawartość:

1. Dokumenty z lat 1345-1792, sygn. 1-82, 2523-2524 (dokumenty królów polskich: Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełły, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta, Stafana Batorego, Zygmunta II Wazy, Władysława IV, Jana Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Jana III Sobieskiego, Augusta II, Augusta III, Stanisława Augusta Poniatowskiego- nadania, przywileje, rozstrzyganie sporów, ponadto dokumenty starosty wschowskiego Jana de Czuwina, władz miejskich Wschowy, Komisji Królewskiej, ) 2. Akta z lat 1501-1793 2.1. Acta Consularia z lat 1501-1798 2.1.1. Protokoły rady miejskiej z lat 1501-1759, sygn. 83-152; 2.1.2. Acta Judicum Banittum z lat 1577-1627, sygn. 153-154 (akta sądu gajonego, w części akta ławy miejskiej); 2.1.3. Acta Officci Consularis z lat 1722-1793, sygn. 155-236 (urząd radziecko – wschowski – protokoły); 2.1.4. Acta Publica, Juramentalia z lat 1557-1798, sygn. 237-240, 345, 2471, 2482, 2484, 2491, 2496-2497, 2513-2514, 2516 (kopie aktów normatywnych i ustaleń własnych); 2.1.5. Suffragia Civium z lat 1699-1719, sygn. 241-253 (wybory); 2.1.6. Acta controversia Civis z lat 1636-1775, sygn. 346-348, 352, 354-356, 358-378, 380-386, 2473, 2489, 2492, 2495, 2505, 2507, 2519 (rozstrzyganie sporów między obywatelami); 2.1.7. Acta controversia Civitatis z lat 1519-1791, sygn. 254-276, 278-298, 300, 302-343, 2470, 2511 (ekstrakty z ksiąg grodzkich i ziemskich); 2.1.8. Acta Commisio Boni Ordinis z lat 1780-1792, sygn. 387-391, 393-403, 2475, 2487 (akta Komisji Dobrego Porządku); 2.1.9. Acta diversis processus et corespondence z lat 1732-1793, sygn. 404-407, 2517 (korespondencja miejska); 2.1.10. Bürgerbuch z lat 1659-1754, sygn. 408-409 (prawa obywatelskie); 2.1.11. Acta Manualia z lat 1611-1793, sygn. 410-453, 2424, 2486, 2510 (rejestr protokołów, konstytucje sejmowe, kalendarze); 2.2. Acta cum Praeposito z lat 1624-1789, sygn. 301, 454, 687-698, 2485, 2493 (rachunki kościelne); 2.3. Acta Advocatalia et Scabinalia 2.3.1. Protokoły wójtowsko – ławnicze z lat 1565-1777, sygn. 455-497 2.3.2. Advocatalia z lat 1668-1792, sygn. 299, 349-351, 353, 357, 379, 498, 713-714, 2434, 2469, 2506, 2509 (sprawy sądowe, dzierżawy) 2.3.3. Testamentaria, Hypothecaria z lat 1627-1776, sygn. 499-503 (testamenty, akta hipoteczne) 2.3.4. Gerichtscollegium z lat 1777-1794, sygn. 504-526, 2436 (protokoły sądowe, sprawy finansowe sądu miejskiego, spis akt sądowych) 2.3.5. Acta Inquisitalia z lat 1784-1788, sygn. 527-566 (przesłuchania Cyganów) 2.4. Liber Calculi und Rechnungen 2.4.1. Kalmaria z lat 1555-1810, sygn. 567-660, 679-686, 699-710, 716, 719-722, 724-727, 729, 731-742, 2488, 2518 (rachunki, pokwitowania, długi, zestawienia dochodów i wydatków) 2.4.2. Lunaria z lat 1591-1791, sygn. 661-678, 711-712, 715, 717-718, 723, 728, 730, 743, 2494, 2508, 2515 (sprawy rachunkowe) 2.5. Akta Neo-Vschoviensis z lat 1633-1794, sygn. 277, 344, 392, 744-756, 2478, 2483, 2490, 2498 (akta władz Nowego Miasta Wschowa: sprawy sporne, inwentarz miasta, protokoły ławy miejskiej, akta sądowe, przywileje wydane przez królów polskich) 3. Akta z lat 1793-1815 3.1. Magistratual Sachen z lat 1793-1814, sygn. 757-764, 2440 (organizacja magistratu, zatrudnianie urzędników, zakup materiałów) 3.2. Stadt Canzeley Acten z lat 1642-1816, sygn. 765-805, 814, 818, 822-1110, 2425, 2435, 2444, 2448, 2450, 2454, 2472, 2476-2477, 2504, 2512, 2525 (zarządzenia, dozór policyjny nad ubogimi, sprawy obywatelskie, nadzór nad budowlami miejskimi, podatki miejskie, przyjęcia do prawa miejskiego, sprawy finansowe, dzierżawy, sprawy sporne) 3.3. Cammerey Sachen z lat 1784-1815, sygn. 806-813, 815-817, 819-821, 1111-1176, 2439, 2441-2442, 2445-2447, 2449, 2451 (sprawy finansowe, kasa miejska) 3.4. Kirchen Sachen z lat 1793-1814, sygn. 1177-1186, 2474, 2522 (rachunki dotyczące kasy kościelnej, zarządzenia dotyczące spraw kościelnych, sprawy sporne) 3.5. Juden-Sachen z lat 1793-1815, sygn. 1187-1222 (spory miasta z gminą żydowską, ruch ludności żydowskiej, sprawy stanu cywilnego) 3.6. Retabilissement Acten z lat 1801-1814, sygn. 1223-1284 (odbudowa miasta, prośby obywateli o pomoc w odbudowie domów zniszczonych w pożarach) 3.7. Milde Beyträge z lat 1801-1814, sygn. 1285-1289 (wspieranie ubogich dotkniętych klęskami żywiołowymi) 3.8. Pritschener Sachen z lat 1792-1815, sygn. 1290-1336, 2433, 2437-2438, 2443, 2452-2453 (zagospodarowanie folwarków miejskich, umowy dzierżawne, spory, sprawy budowlane – dotyczą folwarków miejskich w Przyczynie Dolnej i Górnej) 3.9. Requisitions Sachen z lat 1797-1830, sygn. 1337-1377, 2455 (rekwizycje, roszczenia wojenne, świadczenia na rzecz wojska) 3.10. Neue Militär Sachen z lat 1806-1812, sygn. 1378-1401 (sprawy militarne) 3.11. Preussische Militär Sachen z lat 1793-1829, sygn. 1402-1456 (sprawy militarne) 3.12. Feuer Societäts Sachen z lat 1804-1823, sygn. 1457-1463 (działalność Towarzystwa Ogniowego) 4. Akta z lat 1815-1841 4.1. Accise und Zoll Sachen z lat 1815-1827, sygn. 1464-1466 (sprawy cła i akcyzy) 4.2. Bau und Reparatur Sachen z lat 1815-1832, sygn. 1467-1477 (budowa i remonty budynków, oświetlanie ulic, kanalizacja) 4.3. Bürger Sachen z lat 1817-1827, sygn. 1478-1480 (świętowanie dni wolnych i niedziel, przyznawanie obywatelstwa miejskiego nowym mieszkańcom) 4.4. Communal Sache z lat 1822-1826, sygn. 1481 (sprawy komunalne) 4.5. Dienst Sachen z lat 1815-1827, sygn. 1482-1485 (prowadzenie spraw urzędowych, zarządzenia władz zwierzchnich) 4.6. Fabricen und Manufakturen z lat 1815-1827, sygn. 1489 (informacje o stanie przemysłu i handlu) 4.7. Feuer und Societats Sachen z lat 1815-1829, sygn. 1490-1492 (działalność Towarzystwa Ogniowego) 4.8. Forst Sachen z lat 1816-1827, sygn. 1494 (zarządzenia w sprawach leśnych) 4.9. Gerichts Sachen z lat 1802-1833, sygn. 1487-1488, 1679-1680, 3913 (sprawy sądowe, sprawy testamentowe po zmarłym siodlarzu Christianie Keller) 4.10. Gewerbe Sachen z lat 1815-1830, sygn. 1486, 1495-1512 (rzemiosło, udzielanie zgód na wykonywanie zawodu, wyszynk, spory magistratu z rzemieślnikami, handel obwoźny produktami rzemieślniczymi, ustalanie podatków dla rzemieślników, wykaz rzemieślników miasta Wschowa, 4.11. Hagel Assecuranz z lat 1822-1827, sygn. 1513 (ubezpieczenia od gradobicia) 4.12. Handels Sachen z lat 1815-1828, sygn. 1514-1516 (zarządzenia w sprawach handlu, patenty) 4.13. Hypotequen-Sache z lat 1815-1827, sygn. 1517-1519 (sprawy hipoteczne, kontrakty kupna-sprzedaży) 4.14. Innung Sachen z lat 1815-1828, sygn. 1520-1525 (sprawy cechowe) 4.15. Juden Sachen z lat 1797-1909, sygn. 1526-1533 (nadzór nad ludnością żydowską, rejestry stanu cywilnego 4.16. Justitz Sachen z lat 1801-1888, sygn. 1534-1540 (sprawy sądowe, spory między magistratem a obywatelami) 4.17. Kämmerey Casse z lat 1812-1853, sygn. 1541-1559, 1572-1589, 1762, 2520 (rachunki kasowe, kaucje, czynsze, budżet miejski) 4.18. Kammerey Pertinenzien z lat 1815-1854, sygn. 1560-1571 (regulacja stosunków własnościowych pomiędzy właścicielami majątków a rolnikami, recesy, podatki) 4.19. Kirchen Sachen z lat 1815-1866, sygn. 1590-1598, 1875-1908 (sprawy kościelne, utrzymanie domu pogrzebowego, zarządzenia dotyczące klasztorów, działalność Towarzystwa Biblijnego, misje, teksty kazań w Kościele Żłóbka Chrystusowego) 4.20. Maas und Gewicht z lat 1816-1826, sygn. 1599 (miary i wagi) 4.21. Madicinal Sachen z lat 1815-1837, sygn. 1600-1604 (zarządzenia w sprawach aptek, zatrudnianie lekarzy, chrzty dzieci przedwcześnie urodzonych, zatrudnianie akuszerek) 4.22. Milde Stiftungen z lat 1775-1833, sygn. 1605-1608 (fundacje) 4.23. Militar Sachen z lat 1814-1859, sygn. 1609-1619 (sprawy wojskowe, organizacja i utrzymanie garnizonu, utrzymanie przemieszczającego się wojska) 4.24. Officianten Sachen z lat 1815-1833, sygn. 1620-1624 (niżsi rangą urzędnicy miejscy) 4.25. Policey Sachen z lat 1814-1833, sygn. 1625-1646, 2456 (sprawy policyjne, organizacja żandarmerii, zatrudnianie stróżów nocnych, nadzór policyjny nad przyjezdnymi i mieszkańcami miasta, skargi na magistrat) 4.26. Post Sachen z lat 1818-1827, sygn. 1647 (sprawy pocztowe) 4.27. Raths Sachen z lat 1676-1678 (wybór i zatrudnianie radnych, rozliczenia finansowe radnych) 4.28. Retablissements Sachen z lat 1815-1838, sygn. 1648-1651 (odbudowy i naprawy spalonych budynków) 4.29. Schornsteinfeger Sachen z lat 1818-1820, sygn. 1493 (kominiarze) 4.30. Schul Sachen z lat 1787-1835, sygn. 1652-1660 (sprawy szkolne, szkoły świeckie i kościelne, akta Komisji do spraw Szkół) 4.31. Staatsachen z lat 1809-1835, sygn. 1661-1663, 1675 (własność państwowa na terenie miasta Wschowy i powiatu, dyspozycje od władz powiatowych) 4.32. Subhastation z lat 1821-1836, sygn. 1664-1665 4.33. Taxsachen z lat 1815-1826, sygn. 1666-1672 (ceny na artykuły żywnościowe na rynku, taksy cen zboża) 4.34. Viehehutungs Sachen z lat 1815-1827, sygn. 1673-1674 (sprawy hodowli zwierząt) 4.35. Volks Buch Fraustadt z lat 1815-1833, sygn. 1681-1685 (księgi ludności) 5. Akta z lat 1864-1944 5.1. Magistrats Registratur z lat 1641-1944 5.1.1. Standort z lat 1857-1933, sygn. 1686-1691 (podział miasta, dekomunalizacja gruntów miejskich, recesy, stosunki własnościowe pomiędzy Przyczyną Dolną i Przyczyną Górną a miastem Wschowa) 5.1.2. Ortssatzungen und Vorschriften z lat 18274-1936, sygn. 1692-1722 (opłaty i podatki miejskie m.in. od organizacji zabaw, podatek piwny, podatek od posiadanych psów, opłaty targowe, statuty miejskie, uregulowania w sprawach pochówków, w sprawach szkolnych, prowadzenia ksiąg stanu cywilnego) 5.1.3. Stadtischen Beamten z lat 1905-1939, sygn. 1723-1745 (akta osobowe urzędników miejskich, zatrudnianie urzędników) 5.1.4. Finanz und Rechnungswesen z lat 815-1944, sygn. 1746-1761, 1763-1775, 1809-1810, 1844-1847, 1849-1852, 3897-3900 (sprawy finansowe, rachunki miejskie, kasa miejska, inwentaryzacja majątku miejskiego) 5.1.5. Alte Stiftungen z lat 1641-1942, sygn. 1776-1808, 1811-1843 (wykazy fundacji, działalność fundacji) 5.1.6. Stadtbau Sachen z lat 1837-1937, sygn. 1848, 1853-1862, 1867 (sprawy budowlane w mieście, utrzymanie dróg, mostów, szos, reklama, osobliwości miejskie, boiska sportowe, kanalizacja) 5.1.7. Schul und Jugendwesen z lat 1824-1944, sygn. 1868-1874, 1909-1911, 2426-2431, 2481, 2501 (nadzór nad szkołami i ludnością żydowską) 5.1.8. Landesherrichen Sachen z lat 1816-1944, sygn. 1866, 1912-1938, 2521 (spis ksiąg metrykalnych parafii katolickich i ewangelickich przekazanych do sądów obwodowych, zawiązki organizmów komunalnych, sprawy wojskowe, budowa koszar, listy głosujących) 5.2. Polizei Registratur z lat 1742-1944 5.2.1. Allgemeine Sachen z lat 1849-1944, sygn. 1939-1971 (zarządzenia policyjne, wyposażenie, ubiór, wynagradzanie urzędników policyjnych, skargi na policję); 5.2.2. Abt. II Baupolizei z lat 1742-1943, sygn. 1973-2143 (akta budowlane poszczególnych budynków poukładanych alfabetycznie wg ulic i numerów policyjnych); 5.2.3. Abt. III Gesundheitspolizei z lat 1840-1937, sygn. 1972, 2144-2156 (listy szczepień); 5.2.4. Abt. IV Veterinärpolizei z lat 1852-1937, sygn. 2157-2159 (badanie mięsa); 5.2.5. Abt. V Gewerbepolizei z lat 1852-1937, sygn. 2160-2212, 2224-2225, 2479, 2526 (miary i wagi, koncesjonowanie sprzedaży alkoholu); 5.2.6. Abt. VI Sitten und Ordnungspolizei z lat 1816-1937, sygn. 2213-2218, 2226, 2228-2229, 2231-2361 (sprawy służby, paszporty, zameldowania i wymeldowania, nadzór nad kościołami, akta ukaranych); 5.2.7. Abt. Pass und Meldewesen z lat 1855-1944 5.2.7.1. Allgemeine z lat 1876-1944, sygn. 2219-2223, 2227, 2230, 3912 (sprawy ogólne dotyczące zameldowania i paszportów) 5.2.7.2. Ausweisen z lat 1939-1944, sygn. 2527-2809 (karty meldunkowe, karty mieszkańców); 5.2.7.3. Personensachen z lat 1930-1944, sygn. 2810-3027 (katy tożsamości) 5.2.7.4 Wohnungen z lat 1855-1944, sygn. 2458-2568, 3028-3896 (sprawy mieszkaniowe) 5.3. Stadtbauamt Registratur z lat 1842-1939, sygn. 2362-2417, 2419, 2457, 2480, 2499, 2500, 2503, 3914-3915 (kanalizacja, sprawy budowy osiedli, sprawy sporne przy realizacji budów miejskich, finansowanie obiektów komunalnych, budynki publiczne, robotnicy budowlani, ulice, ubezpieczenia obiektów publicznych, kolej Grenzmarkbahn) 5.4. Standesamt Registratur z lat 1839-1943, sygn. 1863-1865, 2418, 2420-2423, 2432, 2502, 3901-3911 (sprawy stanu cywilnego) 6. Akta nieopracowane z lat 1663-1940, sygn. 3916-3928 (list Franca Koszutskiego z Dębowej Łęki do pisarza wschowskiego Deynera w sprawie przejęcia nieruchomości po Andrzeju Lisieckim, imienny wykaz właścicieli szynków, zajazdów, zamieszkałych we Wschowie, podlegających opodatkowaniu z tytułu prowadzonej działalności, sprawy rachunkowe, instrukcja dotycząca wypełniania formularza rejestracji urodzeń, ślubów i zgonów przez urząd stanu cywilnego, obliczenia obciążeń budynków, ceny książek, sprawy ludnościowe)

Dzieje twórcy:

Wschowa powstała jako osada handlowa na szlaku prowadzącym ze Śląska w głąb Wielkopolski. W 1136 roku należała do posiadłości arcybiskupa gnieźnieńskiego. Jej lokacja nastąpiła przed 1273 rokiem według prawa magdeburskiego. W sierpniu 1343 roku Wschowa została przyłączona do Królestwa Polskiego, zaś po II rozbiorze Rzeczypospolitej w 1793 roku wcielona do korony pruskiej. W latach 1807-1815 miasto wchodziło w skład Księstwa Warszawskiego, a po jego likwidacji powtórnie zostało przyłączone do Królestwa Pruskiego w ramach Wielkiego Księstwa Poznańskiego. W latach 1918-1938 Wschowa była miastem powiatowym w tzw. Marchii Granicznej Poznań-Prusy Zachodnie. W roku 1938, w ramach reorganizacji administracji III Rzeszy przyłączono ją do Prowincji Śląskiej. W styczniu 1945 roku władzę we Wschowie przejęła administracja polska. Do 1795 roku Wschowa posiadała 2 ośrodki miejskie: Stare Miasto Wschowa i Nowe Miasto Wschowa. W Starym Mieście w latach 1422-1793 najwyższym organem władzy uchwałodawczej i wykonawczej była rada miejska. Decydowała ona o majątku miejskim, inwestycjach i podatkach wewnątrzmiejskich, wydawała zezwolenia na przyjęcia do prawa miejskiego, zatwierdzała statuty cechów i korporacji, decydowała o dzierżawie majątku miejskiego. Władza rady ograniczała się do terenu miasta i przynależnych do niego wsi: Dolnej i Górnej Przyczyny. Była ograniczana przez starostę, który kontrolował jej działanie. Obradom rady przewodniczył burmistrz zw. Proconsulem, który miał obowiązek dbania osobiście o dobro miasta, zwoływał posiedzenia rady, spełniał rolę reprezentacyjną, podpisywał zobowiązania finansowe. Pod jego przewodnictwem rada rozstrzygała także sprawy niesporne, czyli przyjmowała testamenty, zapisy hipoteczne. Organem wykonawczym rady był burmistrz i najstarszy z rajców, zwany od końca XVIII wieku dyrektorem policji. Do innych urzędników miejskich zaliczyć można ponadto: pisarza, sługę rady (czyli woźny i egzekutor postanowień rady), kasjer miejski. Władzę sądownicza w mieście sprawowała ława miejska (wójt i dwóch ławników), która zajmowała się sprawami spornymi między poszczególnymi obywatelami. Wykonywanie jej wyroków powierzono radzie miejskiej. W 1777 roku ławę przekształcono w sąd miejski. Na początku XVII wieku wykształciły się inne instytucje miejskie, spełniające role pomocnicza. Była to tzw. Lunaria, która zajmowała się obsługą podatków miejskich i kamlaria, która pomagała burmistrzowi w prowadzeniu spraw finansowych. Nowe Miasto Wschowa należało bezpośrednio do starosty, którego przedstawicielem był burmistrz. Funkcjonowała tu również ława na czele z wójtem. W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej Wschowa została włączona do Prus, które wprowadziły swój ustrój. Ograniczono kompetencje rady miejskiej, władzę uchwałodawczą podporządkowując administracji państwowej. Organem wykonawczym był magistrat, na czele z burmistrzem powoływanym przez władze państwowe. Pracowali tam ponadto: sekretarz, asystent kancelarii i służbowy kancelarii, registrator, kasjer. Zreorganizowano także władzę sądowniczą. Przewodniczącym sądu miejskiego był tzw. Burmistrz sprawiedliwości. Ustrój władz miejskich przechodził jeszcze kilkakrotne reorganizacje. Do najważniejszych można zaliczyć następujące daty: 1831-1834, 1851 (obok Magistratu utworzono wówczas Zarząd Policji, który przejął wszelkie sprawy nadzoru nad ochrona mienia i życia ludności), 1922 (po włączeniu Wschowy do Marchii Granicznej Poznań-Prusy Zachodnie) i 1938 rok. [Na podstawie wstępu do inwentarza opracowanego przez Tadeusza Dzwonkowskiego]

Daty skrajne:

1345-1944

Klasyfikacja:

administracja ogólna

Nazwa twórcy:

Daty:

1345-1944.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski, niemiecki, łaciński

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

3928

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

3915

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

43.32

Ogółem opracowanych metrów bieżących

43.29

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak 3915j.a.
elektroniczny inwentarz archiwalny roboczy Nie 13