Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów Pełnomocnik na Obwód Gorzów

Signatur
66/86/0
Anzahl der Serien
6
Anzahl der Scans
1415

Inhalt:

1. Dane szacunkowe o przedsiębiorstwach, 1945, sygn.1: zestawienia statystyczne dotyczące obiektów gospodarczych. 2. Przejmowanie przedsiębiorstw, 1945, sygn. 2-4: akta przejmowania przedsiębiorstw od wojsk radzieckich /język rosyjski/. 3. Spisy przedsiębiorstw, 1945, sygn. 5: spisy przedsiębiorstw przemysłowych w mieście i powiecie. 4. Sprawozdanie sytuacyjne pełnomocnika, 1945, sygn. 6: sprawozdania z okresu 2 maja-15 sierpnia 1945 roku. 5. Rejestracja zakładów rzemieślniczych, 1945, sygn. 7: karty zakładów rzemieślniczych z terenu powiatu. 6. Ankiety personalne, 1945, sygn. 8: ankiety personalne i życiorysy członków grupy operacyjnej.

Die Geschichte der Provenienzstelle:

Koncepcja powołania przemysłowych grup operacyjnych zrodziła się we wrześniu 1944 r. w kierownictwie Gospodarki Narodowej i Finansów PKWN. Grupy te miały za zadanie zabezpieczenia obiektów przemysłowych na terenach przejmowanych przez polską administrację. W ramach Resortu GNiF powołano Wydział Grup Operacyjnych, którego zadaniem była organizacja i wysyłanie terenowych grup operacyjnych. Kompetencje i zakres działania grup regulowała tymczasowa instrukcja wydana w grudniu 1944 przez RGNiF. W myśl instrukcji, grupy operacyjne miały, w porozumieniu z władzami wojskowymi, posuwać się jak najbliżej frontu. Na czele grupy stał pełnomocnik na obwód (powiat). Po przybyciu na wyznaczony teren, pełnomocnik zobowiązany był powiadomić o tym wadze wojskowe i cywilne (o ile istniały) i uzgodnić z nimi swoją działalność, a następnie przystąpić do zabezpieczania i uruchamiania obiektów gospodarczych. Pełnomocnik, biorąc pod uwagę opinię pracowników i władz cywilnych zobowiązany był do wyznaczenia tymczasowego dyrektora zakładu oraz zatwierdzić przedstawiciela rady zakładowej w zarządzie tymczasowym. Pełnomocnik występował na danym terenie jako przedstawiciel resortu gospodarki narodowej we wszystkich sprawach dotyczących ochrony, zabezpieczenia praw własności. 27 marca 1945 r. ukazała się instrukcja o pracy grup operacyjnych na Ziemiach Zachodnich. Zadaniem grup tu działających była organizacja przemysłu i życia gospodarczego. W 1945 r. także podporządkowano grupy operacyjne Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów i Ministerstwu Przemysłu. Struktura organizacyjna grup przemysłowych była podobna do organizacji administracji ogólnej. Całość Ziem Zachodnich podzielono na 4 okręgi (Śląsk Opolski, Dolny Śląsk, Prusy Wschodnie i Pomorze Zachodnie). Na ich czele okręgu stał pełnomocnik główny KERM. Okręgi dzieliły się na obwody (powiaty). Na terenie Ziem Zachodnich przejęciu przez grupy operacyjne podlegała całość mienia poniemieckiego. Majątek ten przejmowały grupy operacyjne od wojskowych władz radzieckich, które uważały cały majątek znajdujący się na Ziemiach Zachodnich za swoją zdobycz wojenną. Przejęciu przez grupy operacyjne podlegały obiekty przemysłowe i rzemieślnicze, przedsiębiorstwa handlowe, wszelkie magazyny, składy itp. Mimo szerokich kompetencji, grupy przemysłowe podporządkowane były administracji ogólnej, a ich działania musiały być uzgadniane ze starostwami powiatowymi. Dla powiatu gorzowskiego grupę operacyjną zorganizowano w Pile, która była wówczas siedzibą wszystkich władz okręgu Pomorze Zachodnie. Liczyła 17 osób, a na jej czele stanął inż. Ryszard Zaporowski. Skład całej grupy zamieszczono w załączniku do wstępu. Grupa opuściła Piłę 30 kwietnia i wkrótce dotarła do Gorzowa. Urzędowanie rozpoczęła w dniu 2 maja 1945 r. Wojenny komendant Gorzowa na pierwszym spotkaniu z R. Zaporowskim wyraził zgodę na przejęcie wszystkich obiektów gospodarczych nie zajętych do tej pory przez Armię Czerwoną. Na terenie Gorzowa było ich sporo, z części jednak wojska radzieckie zdążyły już wymontować urządzenia. Zgoda ta nie obejmowała większych fabryk, które były pod radzieckim zarządem wojskowym i wstęp do nich był zabroniony. Do 1 czerwca komenda wojenna przekazała władzom polskim wszystkie zakłady użyteczności publicznej oraz fabrykę octu i musztardy. Pozostałe zakłady zostały przejęte w lipcu i sierpniu. Organizacja gorzowskiej grupy operacyjnej była stosunkowo prosta. Składała się z dwóch działów. Były to: 1. Grupa operacyjna, zajmująca się zabezpieczaniem przemysłu oraz 2. Powiatowy Oddział Przemysłowy, który rejestrował przedsiębiorstwa. Oprócz przejmowania zakładów udzielano zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej. W maju 1945 r. Powiatowy Oddz. Przemysłowy wydał 203 zezwolenia na prowadzenie sklepów, warsztatów oraz mniejszych zakładów przemysłowych w mieście oraz 36 w powiecie. 20 sierpnia 1945 r. Ministerstwo Przemysłu wydało zarządzenie, na mocy którego z dniem 1 września 1945 r. likwidowano grupy operacyjne KERM. Ich pracownicy na ogół wchodzili do referatów przemysłowych tworzonych przy starostwach powiatowych, choć nie było to regułą. W Gorzowie, zgodnie z zaleceniem Ministra Przemysłu pracownicy grupy operacyjnej mają być rozprowadzeni po obiektach przemysłowych w charakterze ich kierowników, jak pisał 9 września 1945 r. R. Zaporowski do Starostwa Powiatowego.

Laufzeit:

1945-1945

Klassifikation:

administracja specjalna

Name der Provenienzstelle:

Daten:

1945-1945.

Alter Name:

Name der Fremdsprache:

Sprachen:

rosyjski, polski

Zugänglichkeit:

Vollständig geteilt

Akten insgesamt:

8

Bearbeitete Akten insgesamt:

8

Akten insgesamt ohne Verzeichnis:

0

Laufende Meter insgesamt

0.1

Bearbeitete laufende Meter insgesamt

0.1

Laufende Meter insgesamt ohne Verzeichnis

0.0

Akten insgesamt:

0

Dateien insgesamt:

0

Größe insgesamt (in MB):

0.0

Dokumente insgesamt

0

Sachen insgesamt

0

Klassen insgesamt

0

Akten insgesamt:

0.0

Gesamtzahl laufender Meter:

0.0

Extreme Daten der nicht archivierten Dokumentation:

Name Stückzahlen-Inventar Anmerkungen
Genehmigtes Findbuch Keine Daten