Akta Notariusza Stanisława Wyżnikiewicza w Łęczycy

Sygnatura
52/240/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Akta notarialne z lat 1947-1951 [1958] (sygn. od 1 do 9, od 15 do 16), 2. Pomoce ewidencyjne z lat 1947-1951 (sygn. od 10 do 14, od 17 do 18), 2.1. Repertoria z lat 1948-1951 (sygn. od 10 do 13, 17), 2.2. Skorowidz z lat 1947-1951 (sygn. 14, 18).

Dzieje twórcy:

Po zakończeniu II wojny światowej ustrój i zasady działania notariatu w Polsce regulowało Prawo o notariacie z dnia 27 października 1933 roku. Według rozporządzenia notariusz był funkcjonariuszem publicznym, powołanym do sporządzania aktów i dokumentów, którym strony zobowiązane były lub chciały nadać znamię wiary publicznej oraz do spełniania innych czynności przewidzianych w prawie. Językiem urzędowania notariatu był język polski. Notariuszy mianował Minister Sprawiedliwości. Notariuszem mógł zostać obywatel polski, który ukończył 30 rok życia i posiadał odpowiednie wykształcenie prawnicze. Od aplikacji i egzaminu notarialnego zwolnione były osoby, które pozostawały co najmniej pięć lat na stanowiskach sędziów i prokuratorów. Notariuszowi nie wolno było obok piastowanego stanowiska zajmować żadnego urzędu państwowego, z wyjątkiem stanowisk: profesora, docenta lub lektora w szkołach akademickich, jeżeli zajmowanie takiego stanowiska nie przeszkadzało w pełnieniu obowiązków urzędowych [1]. Powyższe prawo o notariacie regulowało również istnienie izb notarialnych, nadzór nad notariatem i odpowiedzialność notariuszy za szkody, odpowiedzialność dyscyplinarną oraz zostanie aplikantem i asesorem notarialnym. Część druga rozporządzenia stanowiła o czynnościach notarialnych (sporządzanie aktów notarialnych, wydawanie wypisów i odpisów aktów, poświadczenia notariusza, doręczanie oświadczeń, spisywanie protokołów, sporządzanie protestów weksli, przyjmowanie dokumentów, pieniędzy lub papierów wartościowych na przechowanie, przechowywanie akt, prowadzenie ksiąg przez notariusza). Trzecia część prawa o notariacie określała przepisy wprowadzające, przepisy szczególne dla okręgów sądów apelacyjnych i zmiany w ustawie o opłatach stemplowych. Pierwsze lata po zakończeniu działań wojennych przyniosły w Polsce gruntowną przebudowę w zakresie prawa cywilnego i karnego, prawa procesowego, organizacji wymiaru sprawiedliwości oraz wszelkich instytucji prawnych[2]. Straty osobowe poniesione przez notariat w czasie II wojny światowej pociągały za sobą konieczność nowych nominacji. W latach 1944-1945 Minister Sprawiedliwości mianował 130 osób w celu zapewnienia obsługi notarialnej na terenie całego kraju, na mocy art. 17 dekretu z 24 maja 1945 roku o tymczasowych przepisach uzupełniających Prawo o ustroju adwokatury [3], Minister Sprawiedliwości mógł w okresie od 31 lipca 1945 r. do 1 września 1949 r., powierzyć adwokatowi pełnienie obowiązków notariusza w siedzibie sądu grodzkiego. Dalsze istotnie zmiany w funkcjonowaniu notariatu nastąpiły w 1946 r., które polegały na wydaniu trzech dekretów. Pierwszym z nich był dekret z 22 stycznia 1946 r. o wyjątkowym dopuszczeniu do obejmowania stanowisk sędziowskich, prokuratorskich i notarialnych oraz wpisywania na listę adwokatów [4]. Na podstawie art. 2 tego dekretu na stanowisko notariusza mogły być mianowane osoby, bez konieczności ukończenia uniwersyteckich studiów prawniczych z przepisanymi w Polsce egzaminami, bez odbycia aplikacji notarialnej i złożenia egzaminu notarialnego, jeśli co najmniej przez 10 lat były zatrudnione w charakterze urzędnika w kancelarii hipotecznej lub notarialnej i posiadały dostateczną znajomość prawa. Dekret ten miał obowiązywać w ciągu pięciu lat od dnia jego wejścia w życie tj. 13 lutego 1946 r. do 13 lutego 1951 roku. Kolejnym aktem był dekret z dnia 24 stycznia 1946 r. o przenoszeniu i zwalnianiu notariuszy oraz o powierzeniu pełnienia obowiązków notariuszom sędziom i prokuratorom w okresie przejściowym [5]. W świetle art. 1 tego dekretu Minister Sprawiedliwości mógł w okresie od 4 marca 1946 r. przenosić notariuszy bez ich zgody do innych miejscowości oraz zwalniać z zajmowanych stanowisk. Natomiast na podstawie art. 2 Minister Sprawiedliwości w okresie od 4 marca 1946 r. był władny w razie wolnego stanowiska notariusza, powierzyć czasowo sędziom lub prokuratorom pełnienie obowiązków notariusza. Trzecim aktem był dekret z dnia 22 lutego 1946 r. o rejestracji i przymusowym zatrudnieniu we władzach wymiaru sprawiedliwości osób mających kwalifikacje do objęcia stanowiska sędziowskiego [6]. Wprowadzał on od 29 marca 1946 r. obowiązek rejestracji w ciągu miesiąca osób, które miały kwalifikacje do objęcia stanowiska sędziowskiego i uprawniał Ministra Sprawiedliwości do powołania ich do służby sędziowskiej [8]. W dniu 25 maja 1951 roku uchwalono nowe prawo o notariacie [8], które weszło w życie od 1 stycznia 1952 r. Z dniem tym utraciło moc Prawo o notariacie z 1933 r. oraz wszelkie wydane w okresie lat 1946-1951 akty prawodawcze dotyczące stanowisk notariuszy. Podstawowym założeniem nowej regulacji była zasada, że notariat jest organem państwowym, działającym poprzez biura notarialne pod nadzorem Ministra Sprawiedliwości i jego organów. Nowa ustawa przyznawała notariuszom i pracownikom notarialnym status pracowników państwowych [9]. Od dnia 2 września 1947 roku asesor sądowy Stanisław Wyżnikiewicz w kancelarii budynku Sądu Grodzkiego w Łęczycy, przy ulicy Generała Sikorskiego 48 [10] pełnił obowiązki notariusza. Był w składzie sędziowskim Sądu Grodzkiego w Łęczycy [11]. Notariusz łęczycki wypełniał zadania funkcjonariusza publicznego do dnia 31 grudnia 1951 na podstawie wymienionych aktów prawnych [12]. [1] Dz. U. z 1933 nr 84, poz. 609 ze zm., art. 1, 4, 6, 7, 8, 15 [2] Woś T., "Proces upaństwowienia notariatu w Polsce w pierwszych latach po II wojnie światowej", s. 101 http://studiaiuridica.umcs.pl [3] Dz. U. z 1945 nr 25, poz. 146 [4] Dz. U. z 1946 nr 4, poz. 33 [5] Dz. U. z 1946 nr 6, poz. 54 [6] Dz. U. z 1946 nr 9 poz. 65 [7] Woś T., op.cit., s. 102-103 [8] Dz. U. z 1951 nr 36, poz. 276 [9] Woś T., op.cit., s. 113 [10]Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Łęczycy, nr zespołu 302, Sąd Grodzki w Łęczycy, sygnatura 130, karta 9, [11] Archiwum Państwowe w Płocku Oddział w Łęczycy, nr zespołu 302, Sąd Grodzki w Łęczycy, [12] APPO/Ł, nr zespołu 240, sygn. 1,16

Daty skrajne:

1947-1951 [1958]

Klasyfikacja:

instytucje ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości

Nazwa twórcy:

Daty:

1947-1951.

Nazwa dawna:

Kancelaria notariusza Stanisława Wyżnikiewicza w Łęczycy

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski

Dostępność:

Udostępniany częściowo

Ogółem jednostek archiwalnych:

18

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

18

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.8

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.8

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
elektroniczny inwentarz archiwalny zatwierdzony Brak danych 18 j.a.