Fabryka Sukna Karol Jankowski i Syn w Białej

Sygnatura
13/288/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

Wycena maszyn i urządzeń oraz zdjęcia ze stanu inwentarzowego zużytych, z 1938 r., sygn. 1

Dzieje twórcy:

W 1825 r. Valentin Jankowski nabył należący do sąsiada, kupca Gottfrieda Nitscha, piętrowy dom nr 134 z rozległym ogrodem graniczącym na południu z ogrodem zamkowym. Zapewne w następnym roku stanął tam piętrowy budynek, dając początek zakładowi apretury, w którym ruszyła pierwsza w Bielsku maszyna parowa. Valentin Jankowski zmarł w grudniu 1843 r., a firmę po ojcu przejął syn Karl Theodor. W 1862 r. wzdłuż zachodniej granicy nieruchomości zbudowano według planów bialskiego budowniczego Emanuela Rosta nowy dwupiętrowy trakt boczny, który po 1870 r. przedłużono ku północy. Przed 1895 r., zapewne w związku z likwidacją zakładu apretury Halenty, Jankowski kupił niewielki ogród w południowej części jego posesji, co z kolei umożliwiło przedłużenie w kierunku zachodnim najstarszego budynku fabrycznego, sąsiadującego z ogrodem zamkowym. Po śmierci ojca firmę przejął na wyłączną własność jego syn Karl Johann Jankowski, a z kolei po jego zgonie właścicielem został Kurt Wolfgang Jankowski. Zapewne po 1908 r. Kurt Jankowski wystawił kolejne, dwupiętrowe skrzydło fabryki, które zamknęło dzisiejszy pl. Fabryczny od południowego zachodu – w poziomie parteru pozostawiono obszerną bramę przejazdową, prowadzącą na wewnętrzny dziedziniec zakładu. W marcu 1914 r. Kurt Jankowski, nabył od Moriza Zipsera budynki jego fabryki (obecnie południowa część placu Fabrycznego, budynek z bramą przejazdową) powiększając w ten sposób swoje przedsiębiorstwo, które przekształcił z zakładu apretury w pełnowydziałową fabrykę sukna. Zapewne w latach 20. XX w. zabudowania przy pl. Fabrycznym zostały przebudowane do obecnej postaci. Fabryka posiadała liczne oddziały w miastach: Białystok, Bydgoszcz, Chełmno, Chorzów, Częstochowa, Gdańsk, Gdynia, Kalisz, Katowice, Kraków, Lublin, Lwów, Łódź, Poznań, Radom, Sosnowiec, Toruń, Wilno, Warszawa (5 punktów) oraz przedstawicielstwa w Amsterdamie, Belgradzie, Bejrucie, Budapeszcie, Buenos Aires, Rydze, Sztokholmie, Teheranie i Wiedniu. Fabryka posiadała tkalnię i wykończalnię. Była wyposażona w maszyny parowe (225 KM), silniki elektryczne (102 KM) oraz 76 krosien. Zatrudniano 384 robotników i 153 urzędników (przedstawicielstwa). W 1936 r. wytworzono ok. 300 tysięcy metrów tkanin czysto wełnianych z przędzy czesankowej i zgrzebnej. Wartość sprzedaży osiągnęła 5.700.000 zł. Po II wojnie światowej zarządzeniem nr 121( Nr I Org.5780/45) Ministra Przemysłu z dnia 12 czerwca 1945 r. powstaje Zjednoczenie Przemysłu Wełnianego Okręgu Śląskiego w Bielsku, które zrzesza i obejmuje zarządem państwowym dawne prywatne fabryki sukna, w tej liczbie również dawną Fabrykę Sukna Karol Jankowski i Syn w Białej. Wchodzi ona w skład Zjednoczenia w grupie 41 innych fabryk związanych z przemysłem wełnianym. Na podstawie zarządzenia Nr 134 Generalnego Dyrektora Centralnego Zarządu Przemysłu Włókienniczego w Łodzi z dnia 18 grudnia 1947 r. Zjednoczenie przeszło z dniem 1 stycznia 1948 r. w stan likwidacji, a podległe mu zakłady zostały połączone w jedno przedsiębiorstwo o nazwie: Państwowe Zakłady Przemysłu Wełnianego nr 14 w Bielsku. W nowej strukturze organizacyjnej dawna Fabryka Karol Jankowski i Syn została przemianowana na Zakład C. Na podstawie zarządzenia Centralnego Zarządu Przemysłu Wełnianego w Łodzi z dnia 7 listopada 1949 r. znak: EE/532/20:98 i z dnia 6 grudnia 1949 znak:637/ND/49 Państwowe Zakłady Przemysłu Wełnianego nr 14 w Bielsku obejmujące dotychczas 28 zakładów produkcyjnych przechodzą z dniem 1 stycznia 1950 r. w stan likwidacji, a w ich miejsce powstaje 12 nowych samodzielnych przedsiębiorstw. Zakład C zostaje wraz z Zakładem S (dawną fabryką Sukna Fryderyk Tislowitz) częścią nowopowstałego Zakładu Przemysłu Wełnianego im. J. Magi Przedsiębiorstwo Państwowe Wyodrębnione z siedzibą w Bielsku.

Daty skrajne:

1938

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1938-1938.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

1

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

1

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

KM 16.12.2011, 0010-8/11