Sygnatura 1. Korespondencja tajna Zarządu Powiatowego Sokołowskiego za 1910-1914 rok

W Królestwie Polskim podział administracyjny guberni na powiaty w miejsce obwodów wprowadzono w 1842r, ukazem z 29.09 i 11.10.1842r ustanowiono naczelników powiatów. W latach 1861-1866 naczelników powiatów zastąpili naczelnicy wojenni. Ukazy z 19/31.12.1866r o zarządzie gubernialnym i powiatowym wprowadziły zarządy powiatowe jako organy kolegialne (DZ Praw t. LXVI s.119, przepisy dodatkowe T. LXVIII s.27, T. LXVII s.55 ). Naczelnik powiatu powoływany i odwoływany przez generał- gubernatora, podlegał gubernatorowi i zarządowi gubernialnemu sprawując nadzór nad podległym sobie terytorium mając do pomocy zarząd powiatowy . Spod nadzoru naczelnika powiatowego wydzielono miasta Warszawa, Łódz, Włocławek oraz miasta gubernialne podporządkowując je bezpośrednio zarządom gubernialnym. Zarządy powiatowe składały się: z naczelnika powiatu, jego dwóch pomocników – do spraw administracyjnych i drugiego do spraw policyjnych będącego naczelnikiem straży ziemskiej, urzędników: sekretarza, archiwisty będącego jednocześnie szefem kancelarii, lekarza powiatowego, powiatowego architekta (inżyniera), powiatowego lekarza weterynarii, sekwestratora, zarządców dróg, referentów ds. finansowych, miejskich, ds. ubezpieczeń, ds. policyjnych. Biuro zarządu powiatowego podzielone było na 3 wydziały: Ogólny – kierowany przez sekretarza, Administracyjno-gospodarczy zostający pod nadzorem pomocnika naczelnika (referaty: miejski, finansowy, ubezpieczeniowy), Wojskowo- policyjny – z naczelnikiem straży ziemskiej na czele (referaty: policyjny, lekarski, paszportowy, wojskowy -w 1874r przekształcono go w odrębny powiatowy urząd ds. powinności wojskowej). Zarząd kolegialnie rozstrzygał ponad dwadzieścia kategorii spraw administracyjnych ściśle określonych w ustawie oraz sprawy ubezpieczeń np. sprawy skarg, umów, najmu, rozkładu na płatników i poborów podatków, sprawy osobowe zarządu i innych urzędów miejskich i powiatowych, szarwarków, arsekuracji, rachunków kas miejskich, licytacji i prowadzenia robót, remontów tzw. anszlagów. Ustalał ceny na produkty żywnościowe, dokonywał rozkładu składek na utrzymanie gmin żydowskich, przydzielał zapomogi. Naczelnik odpowiadał za bezpieczeństwo, porządek publiczny, stan sanitarny, ubezpieczenia, funkcjonowanie więzień i aresztów, szpitali, kas miejskich, urzędów ds. powinności wojskowej. Troszczył się o punktualne i dokładne wykonywanie poleceń przez gminne i wiejskie władze, czuwał nad prawidłowym wyborem sędziów i ławników sądów gminnych.