Zespół
Content:
Sąd Gminny II Okręgu w Jędrzejowie obejmował tereny gminy Wodzisław, Mstyczów. Nawarzyce i Sędziszów . Zespół zawiera akta spraw działowych (w zasadzie materiały dotyczące spraw własności występują w nich przeważnie działy nieruchomości i ruchomości chłopskich prowadzone przez spadkobierców), repertoria, skorowidze
About the Creator:
Ukaz carski z dnia 12/24 maja 1860 roku wprowadził na terenie Królestwa Polskiego sądy gminne. Zostały one zorganizowane na mocy ustawy o sądach gmin wiejskich, rozszerzonej z niewielkimi zmianami na miasta prywatne i rządowe. Działały one w zasadzie przy każdej większej gmine z tym warunkiem, że gminy mniejsze mogły być łączone w jeden większy okręg sądowy a większe gminy można było dzielić na mniejsze okręgi w zależności od potrzeb. Prawo podjęcia decyzji o podziale na okręgi sądowe miała Komisja Rządząca Sprawiedliwości w porozumieniu z Komisją Spraw Wewnętrznych i Duchownych. Ostateczna decyzja o podziale na okręgi sądowe podlegała zatwierdzeniu przez Radę Administracyjną. W skład sądu gminnego wchodził sędzia i dwóch ławników. Kadencja sędziego gminnego trwała 3 lata, po upływie której następowały nowe wybory. Sędzia gminny pełniący urząd nie z wyboru a z mocy prawa własności (dziedzic) mógł swój urząd opuścić w każdej chwili po porozumieniu się z prezesem sądu powiatowego celem mianowania zastępcy. Wójt lub zastępca wójta tracił automatycznie urząd sędziego gry władza nadrzędna pozbawiała go urzedu wójta. Sędziowie gminni pochodzący z nominacji prezesa sądu powiatowego, tzn. sędziowie nie sprawującu urzędu wójta mogli być odwoływani z tego urzędu przez rozporządzenie Komisji Rządzącej Sprawiedliwości. Każdy sędzia gminny podlegał zwierzchnictwu i i nadzorowi prezesa sądu powiatowego w myśl przepisów Organizacji Sądowej. Wszyscy mieszkańcy stali i czasowi podlegali władzy sędziów gminnych do których kompetencji należały sprawy karne i cywilne. Działalność sądów gimnnych w zakresie spraw karnych regulowała Instrukcja dla sądów gmin wiejskich w sprawach sądowo-policyjnych z dnia 9/21 lipca 1866 roku. W myśl tej instrukcji sądy gminne rozstrzygały spory z powództwa cywilnego i sprawy o drobne występki policyjne. Ukaz carski z dnia 30 listopada/12 grudnia 1865 roku rozszerzył zakres działania sądów gminnych na sprawy spadkowe od tej pory sądy gminne miały prawo dokonywania działów spadkowych ruchomości i ukazowych nieruchomości włościańskich. Skład sądu w przypadku rozpatrywania spraw spadkowych ulegał poszerzeniu przez branie w nim udziału zastępców ławników i przedstawiciei stron. Wydane przez sąd gminny wyroki podlegały zaskarżeniu w przeciągu jednego miesiąca do Komisji do Spraw Włościańskich w trybie kasacji. Obowiązkiem sądów gminnych było prowadzenie rejestrów spraw karnych, cywilnych, umów i aktów dobrowolnych, otwartych spadków, dochodów i wydatków. Sądy gminne wprowadzone ukazem z 1860 roku funkcjonowały do dnia 1/13 lipca 1976 roku Od tej pory najwyższy ukaz z dnia 14/26 czerwca 1876 roku i ukaz Senatu Rządzącego z dnia 14/26 maja 1876 roku powodują zmiany w organizacji sądownictwa. Wprowadzone zostały na terenie Królestwa Polskiego ustawy o urządzeniu instytucji sądowych z dnia 20 października/1 listopada 1864 roku i przepisy hipoteczne z 14/26 kwietnia 1866 roku. W wyniku wprowadzenia w życie ustaw o urządzeniu instytucji sądowych nastąpiła zmiana w funkcjonowaniu dotychczasowych sądów gminnych. Przede wszystkim sądy przestały być instytucjami powiązanymi z władzami administracyjnymi a stały się instytucjami całkowicie podporządkowanymi władzom sądowym, jako najniższe ogniwa sądowe w terenie. Sędzia gminny mianowany przez władze sądowe zastąpił wójta mianowanego dawniej sędzią przez władze administracyjne. Zmiana organizacji sądów gminnych zwiększyła ich zasięg terytorialny (2 do 4 gmin) i kompetencje. Nadal sądy gminne rozpatrywały sprawy cywilne i karne. Ze spraw cywilnych do kmpetencji sądów gminnych należało rozpatrywanie działów spadkowych, sporów o naruszanie stanu posiadania, jeśli miało ono miejsce przed upływem roku, sporów o zakłócenie praw serwitutowych (z zastrzeżeniem jak w poprzednio), wszelkich zobowiązań w granicach 500 rubli oraz przyjmowanie wniosków o zabezpieczenie dowodów w sprawach nie wszętych bez ograniczenia wartości wniosku. W zależności od popełnionego wykroczenia sąd wymierzał karę nagany, przestrogi, upomnienia, kary pieniężnej nie wyższej niż 500 rubli, aresztu na nie dłużej nią na 3 miesiące, więzienia nie na dłużej niż na rok. Wyroki sądów gminnych zapadłe niedostatecznie podlegały zaskarżeniu w terminie miesięcznym od Zjazdu Sędziów Pokoju w trybie apelacji. Po reorganizacji sadownictwa na terenie powiatu jędrzejowskiego powstały 4 sądy gminne m.in..II-go Okręgu w Wodzisławiu (gminy Wodzisław, Nawarzyce, Mstyczów i Sędziszów) po pożarze w 1880 siedzibę przeniesiono do Brzezia na 10 lat i po 1890 siedzibą był znów Wodzisław, obszar 71 wsi i 24.818 mieszkańców. Wybuch I Wojny Światowej oraz prowadzone działania wojenne zahamowały działalność sądów gminnych. Dopiero władze okupacyjne powołały do życia wszystkie dotychczasowe sądy gminne, wprowadzając w miejsce języka rosyjskiego - polski i nadając im w 1916 roku nazwę sądów pokoju.
Border dates:
1876-1914
Classification:
Creator's name:
Dates:
1876-1914, 1876-1914, 1876-1914.
Former name:
Foreign language name:
Gminnyj Sud 2-go Okruga Andreevskago Uě'zda
Languages:
Availability:
Total archival files:
960
Total archival files processed:
960
Total archival files without records:
0
Total linear metres
3.0
Total linear metres processed
3.4
Total linear metres without records
0.0
Total archival files:
0
Total files:
0
Total size (in MB):
0.0
Total documents
0
Total cases
0
Total classes
0
Total archival files:
0.0
Total running meters :
0.0
Dates of non-archival documentation :
Name | Quantity Inventory | uwagi |
---|---|---|
Approved book inventory | Tak | |
Approved book inventory | Tak | |
Approved book inventory | Tak |
dawny numer zespołu 22/39 w oddziale zamiejscowym w Jędrzejowie