Akta urodzeń 1824-1835, małżeństw i zgonów 1798-1835; sygn. 1-4

Unia brzeska spowodowała podział w Cerkwi na dwa obozy: a) prawosławny - z większością duchowieństwa i wiernych oraz biskupami: lwowskim i przemyskim, b) unicki - z pozostałą hierarchią cerkiewną, wsparty autorytetem króla i Kościoła katolickiego. W Mielniku, w odróżnieniu od Bielska i Drohiczyna, przez kilkadziesiąt lat po 1596 roku problem unii był zjawiskiem marginalnym. Konflikt istniał jedynie, jak wiemy z faktów wcześniejszych, na linii Kościół rzymskokatolicki i prawosławny. Sytuacja nie zmieniła się również po 1632 roku. Jedyne dwie parafie prawosławne miasta nadal pozostawały w „starej wierze”. Ze źródeł wiadomo, że było tak jeszcze w 1644 r. Z czasem jednak zostały zamienione na unickie. Jak donoszą źródła w XVIII wieku spośród kilkudziesięciu parafii prawosławnych na Białostocczyźnie jedynie trzy pozostały przy "wierze greckiej”. 1 III 1839 roku miał miejsce akt przyłączenia Kościoła Unickiego w Imperium Rosyjskim do Cerkwi prawosławnej. W części obszaru Podlasia nastąpiło to dopiero w 1875r. Akt likwidacji unii był tylko formalnością, bowiem już wcześniej trwały prace nad przeobrażeniem świątyń unickich, także całych nabożeństw na wzór prawosławnych. Antoni Mironowicz, Kościół prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej; Dorateusz Fionik, Z dziejów dobroczynności na Podlasiu. Lata 1548-1648.

mikrofilmy: C.401, C.403-C.405