Rada Główna Opiekuńcza Szpitali

Reference code
1/224/0
Number of series
6
Number of scans
0

Content:

Zespół przechowywany w AGAD stanowią ocalałe akta własne Rady Głównej Opiekuńczej rewindykowane z ZSRR w 1962 r. i akta rad szczegółowych różnych instytucji dobroczynnych, które trafiły do AGAD z archiwów terenowych. Akta uporządkowane są w grupach tematycznych: 1. akta szpitali (fundusze, remonty, etaty), nr 1-59, 592-596; 2. akta sal ochron dla dzieci (administracja funduszami), nr 60-73; 3. akta domów schronienia (fundusze, remonty, etaty) nr 74-273; 4. akta legatów osób świeckich i duchownych na rzecz instytucji dobroczynnych, nr 274-437, 597-598; 5. księgi rachunkowe i gruntowe (m. in. rachunki z kas domów dla sierot i starców), nr 438-587; 6. akta różne, dołączane do zespołu w trakcie porządkowania (nr 588-591); część z nich została dołączona w inwentarzu do właściwych serii. Akta w obrębie działów 1-5 są zasadniczo jednolite tematycznie i ułożone alfabetycznie wg nazw miejscowości lub nazwisk.

The history of the creator:

Rada Główna Opiekuńcza Szpitali została powołana przez Radę Administracyjną Królestwa Polskiego na mocy postanowienia z dnia 16/28 VIII 1832 r. Organizacyjnie Rada miała być związana z Komisją Rządową Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego. Rada Główna Opiekuńcza przejęta tym samym kompetencje Rady Głównej Dozorczej Szpitali, powołanej przy Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji przez namiestnika Królestwa Polskiego w dniu 2 XII 1817 r. (do tego czasu sprawy szeroko pojętej dobroczynności należały do ministra spraw wewnętrznych). Istniejące przy komisjach wojewódzkich rady dozorcze szpital zostały zastąpione w 1832 r. przez rady szczegółowe opiekuńcze dla każdej placówki oddzielnie. Prezesem Rady Głównej Opiekuńczej był z urzędu dyrektor generalny poczt. W skład rad szczegółowych opiekuńczych wchodzili opiekun prezydujący, trzej obywatele znani z dobroczynności i lekarz. Mianowała ich Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego na wniosek Rady Głównej Opiekuńczej. Ponadto w każdym obwodzie (powiecie) jedna z rad szczegółowych, wskazana przez Radę Główną, była radą opiekuńczą obwodową. Rada Główna Opiekuńcza miała bezpośredni nadzór nad ochronami dla dzieci, zakładami dla chorych, ubogich, sierot i podrzutków. Rady szczegółowe zarządzały majątkiem danego zakładu lub szpitala (spadki, darowizny itp.), decydowały o przyjęciu pensjonariuszy, o umorzeniu kosztów leczenia, zawierały umowy na dostawy leków i żywności, przygotowywały projekty budżetów rocznych. Ze swej działalności obowiązane byty składać raporty roczne do Rady Głównej Opiekuńczej. Zmiany w działalności Rady przyniosła ustawa dla szpitali cywilnych z dnia 18 II/2 III 1842 r. Szpitale i zakłady dobroczynne przeszły pod władzę Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych, a Rada Główna Opiekuńcza stała się organem o bardzo ograniczonych kompetencjach. Samodzielnie Rada mogła jedynie zatwierdzać etaty, sprawdzać sprawozdania, rachunki i pokwitowania, przygotowywać przepisy dla rad szczegółowych. Za zgodą Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych Rada nadzorowała istniejące zakłady, zarządzała ich kapitałami, ustanawiała budżety i dzieliła zasiłki rządowe, zakładała nowe instytucje dobroczynne, mianowała i zwalniała urzędników, powoływała do życia rady szczegółowe. Zmienił się także skład Rady, której przewodniczył prezes, powoływany przez cesarza. W guberniach ciężar zarządzania dobroczynnością spoczywał na gubernatorach cywilnych, którzy byli zobowiązani do ścisłej współpracy z Radą Główną Opiekuńczą. Wszelkie towarzystwa dobroczynne działające poza strukturą Rady, miały obowiązek informowania o swojej działalności i składania z niej sprawozdań do Rady. W podległości do Rady Głównej pozostawały zakłady dobroczynne prowadzone przez Kościół. Zarząd szpitalami parafialnymi należał do tak zwanych dozorów parafialnych, tworzonych przez dozorców: parafian i proboszcza. Szpitale te miały nazywać się domami schronienia dla starców i kalek. Opiekę nad innowiercami sprawowały odpowiednie organa: kolegia kościelne dla ewangelików i dozory bóżnicze dla Żydów. Dozory I kolegia były podporządkowane radzie szczegółowej obwodowej z danego terenu. Na mocy ukazu z dnia 19/31 VI 1870 r. Rada Główna Opiekuńcza i rady szczegółowe zostały zniesione. Wszystkie zakłady dobroczynne przeszły pod zarząd Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zarząd bezpośredni oddano w ręce gubernialnych i powiatowych rad dobroczynności publicznej. Od momentu zniesienia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych (1868 r.) do czasu likwidacji Rady Głównej Opiekuńczej jej sprawami zarządzał Komitet Urządzający. Po likwidacji Rady jej akta zostały podzielone. Akta własne Rady trafiły do Archiwum Akt Dawnych, a akta rad szczegółowych do gubernialnych rad pomocy społecznej.

Border dates:

1783, 1811-1906

Classification:

instytucje ochrony zdrowia i opieki społecznej

The name of the creator:

Dates:

1783-1783, 1811-1906.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

rosyjski, polski, łaciński

Availability:

Provided partially

Total archival files:

598

Total archival files processed:

598

Total archival files without records:

0

Total linear metres

8.0

Total linear metres processed

8.0

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Book inventory approved Tak ze wstępem i indeksami: osobowym i geograficznym

stan zachowania zespołu nie do ustalenia