C.K. Ministerstwo Wyznań i Oświaty

Reference code
1/304/0
Number of series
3
Number of scans
0

Content:

Wśród materiałów przejętych z archiwum tego ministerstwa dominują akta odnoszące się do szkolnictwa wszystkich szczebli w Galicji i na Śląsku Cieszyńskim. Stosunkowo najpełniejsza jest dokumentacja szkolnictwa akademickiego, szczególnie Uniwersytetu Jagiellońskiego. W aktach tych znalazły odbicie nie tylko problemy naukowe i dydaktyczne wyższych uczelni, lecz także kwestie polityczne. Wiele akt dot. gimnazjów, szkół realnych i zawodowych, zwłaszcza handlowych. Archiwaliów odnoszących się do szkolnictwa ludowego (w tym prywatnych szkół wyznaniowych) jest niewiele. Są tu także wiadomości z zakresu popierania nauk i umiejętności; dot. one m.in. Akademii Umiejętności, Akademii Sztuk Pięknych, spraw zabytków sztuki. W aktach wyznaniowych przeważają sprawy majątkowe i gospodarcze tj.: uposażenie duchowieństwa, zarząd funduszami religijnymi itd. Po II wojnie światowej, wskutek pośpiechu, z jakim Austriacy przekazywali akta Polakom, przywieziono do Polski sporo akt nie dot. Galicji, lecz m.in. Siedmiogrodu, Dalmacji, Krainy. Zdarzają się też archiwalia powstałe w okresie Republiki Austriackiej, a nawet po Anschlussie Austrii przez Niemcy hitlerowskie. Zasadniczo akta Ministerstwa dzielą się na następujące grupy rzeczowe: Organizacja szkolnictwa i inspekcja szkolna (generalia: akta dot. Rady Szkolnej Krajowej, Inspekcji Szkolnej, miejscowych i okręgowych rad szkolnych, personelu pomocniczego i nadzoru szkolnego, szkolnictwa ludowego.); Szkolnictwo akademickie (akta dot. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Lwowskiego, Instytutu Techniczno-Przemysłowego w Krakowie, Politechniki Lwowskiej i Akademii Weterynaryjnej: programy wykładów, sprawy finansowe, statuty uczelni, dokumentacja budowlana i remontowa, sprawy personalne profesorów); Szkolnictwo średnie (akta dot. Rady Szkolnej Krajowej, organizacji szkolnictwa średniego w Galicji, raportów z wizytacji szkół średnich, urlopów nauczycieli, materiały dot. poszczególnych szkół średnich z terenu Galicji, sprawy finansowe szkół i personalne nauczycieli); Nauka, kultura i sztuka (akta dot. Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie: organizacja szkoły, sprawy personalne wykładowców, Muzeum Rybackiego i Muzeum Etnograficznego tamże, Muzeów Narodowych w Krakowie i we Lwowie, Domu Matejki, także sprawy stowarzyszeń i szkół muzycznych w Galicji, subwencji państwa dla stowarzyszeń kulturalno-oświatowych); Szkoły handlowe (organizacja szkolnictwa handlowego w Galicji, subwencje dla szkół handlowych - ogólnie i dla poszczególnych szkół), programy nauczania dla tych szkół, personalia nauczycieli; ponadto akta dotyczą Akademii Handlowych w Krakowie i we Lwowie); Szkolnictwo ludowe szkolnictwo elementarne, seminaria nauczycielskie, personalia nauczycieli szkół ludowych, konferencje nauczycielskie, kursy zawodowe; akta dot. poszczególnych szkół i seminaria nauczycielskie; Varia i uzupełnienia (akta dot. m.in. nauczania religii, szkół wyznaniowych, podręczników, szkół zawodowych, wyższych uczelni, w tym korespondencja w sprawie utworzenia uniwersytetu ukraińskiego we Lwowie, szkół średnich, szkół ludowych, szkół prywatnych, seminariów nauczycielskich i duchownych, stypendiów, instytucji kulturalnych i szkolnictwa polskiego na Śląsku Cieszyńskim); Kościoły i gminy różnych wyznań (sprawy kapituły metropolitalnej rzymskokatolickiej we Lwowie, Kościoła kat. obrządku ormiańskiego, kapituły greckokatolickiej we Lwowie, kapituł w Przemyślu, spraw gospodarczych diecezji, seminariów duchownych, zakonów, administracji Funduszu Religijnego, sprawy gmin wyznania mojżeszowego).

The history of the creator:

W Cesarstwie Austriackim zaczęto wprowadzanie ministerstw jako władz resortowych w okresie reform 1848 r. Ich liczba z czasem wzrosła, ale przejściowo uległa też redukcji w związku z ustanowieniem w 1860 r. Ministerstwa Stanu, które wchłonęło resorty spraw wewnętrznych, sprawiedliwości oraz wyznań i oświaty. W toku reformy ustroju państwa w 1867 r. przekształcono je w monarchię dualistyczną, składającą się z części przedlitawskiej - Cislitawii, czyli krajów niemieckich, Czech i Galicji oraz z części zalitawskiej czyli Translitawii, obejmującej kraje Korony Węgierskiej. Dla każdej z tych części ustanowiono osobną strukturę władz państwowych. Zlikwidowano Ministerstwo Stanu i reaktywowano ministerstwa, które weszły wcześniej w jego skład. Utworzono ponadto kilka ministerstw (spraw zagranicznych, wojny i finansów) o zasięgu ogólnopaństwowym, które w odróżnieniu od cesarsko-królewskich (kaiserlich-königlich) ministerstw krajowych nazywano ministerstwami cesarskimi i królewskimi (kaiserlich und königlich). Ministerstwo Oświecenia Publicznego, potem Wyznań i Oświecenia powołano w 1848 r. w miejsce Nadwornej Komisji Edukacyjnej. W latach 1860-1867 ministerstwo było wcielone do Ministerstwa Stanu, potem reaktywowane. W gestii ministerstwa znajdowały się: a) agendy państwowego zarządu duchownego, b) najwyższe kierownictwo i nadzór wszystkich gałęzi nauczania i wychowania, c) popieranie nauk i umiejętności.

Border dates:

[1803-1847] 1848-1918 [1919-1927]

Classification:

administracja ogólna

The name of the creator:

Dates:

1803-1918.

Former name:

Foreign language name:

K.K. Ministerium für Kultus und Unterricht

Languages:

włoski, ukraiński, serbski, ruski, rosyjski, polski, niemiecki, łaciński, francuski, angielski

Availability:

Available in full

Total archival files:

457

Total archival files processed:

457

Total archival files without records:

0

Total linear metres

67.75

Total linear metres processed

67.75

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Book inventory approved No data ze wstępem

stan zachowania nie do ustalenia, w zespole występują sygnatury numeryczno-literowe