Mehlo-Kramer Fabryka Sukna w Wapienicy

Reference code
13/281/0
Number of series
0
Number of scans
0

Content:

Oszacowania maszyn, z lat 1936-1938, sygn. 1-2

The history of the creator:

Dzieje fabryki w Wapienicy, która w okresie od 1903-1938 r. pozostaje własnością rodzin Mehlo i Kramer były dosyć skomplikowane. Pierwsze obiekty fabryczne na gruntach zakupionych od gospodarza Andrzeja Hermy wzniósł w 1829 r. fabrykant mydła z Bielska Gottlieb Klimke. W 1848 r. przeszły one na własność działającej od 1841 r. firmy „Bracia Baum” i zostały przekształcone w fabrykę sukna. Jej współwłaścicielami byli żydowscy przedsiębiorcy Baumowie. W 1850 r. Leopold i Gustaw Baumowie wystąpili ze spółki, zakładając własne przedsiębiorstwa. W 1862 roku zmarł Moritz Baum i jedynym właścicielem fabryki został Ignaz Baum. Z kolei po śmierci tego ostatniego (1870 r.) fabrykę odziedziczyli na krótko dwaj małoletni synowie Ignaza: Viktor i Moritz Baumowie. Ich kuratorem był bielski fabrykant sukna Siegmund Schäfer, któremu fabryka została przysądzona sądownie w 1871 roku. W kilka miesięcy później, 30.09.1871 r. sprzedał ją dla czterech przedsiębiorców z Bielska, ewangelików. Byli to: Wilhelm Traugott Lauterbach (1838-1917),Heinrich Robert Piesch (1832-1922, szwagier Lauterbacha),Karl Friedrich Kramer (1831-1899) ,Heinrich Eduard Mehlo (1830-1910). Od tego czasu w obiektach fabrycznych w Wapienicy 28 działają cztery samodzielne firmy wspomnianych wyżej przedsiębiorców, korzystając wspólnie z parku maszynowego. W 1897 roku W.T. Lauterbach sprzedaje należącą do niego ¼ część nieruchomości pozostałym wspólnikom, w związku z czym przez kilka następnych lat fabryka ma trzech właścicieli. Po śmierci K.F. Kramera należąca do niego ¼ części przechodzi dekretem dziedzictwa z kwietnia 1900 r. w ręce syna i spadkobiercy, Karla Ernsta Kramera (1859-1907). Z kolei Heinrich Robert Piesch sprzedaje w czerwcu 1901 r. swoją ¼ części na rzecz syna Ernsta Piescha (1868-1904). Tenże zostaje wkrótce sądowo uznany za niepoczytalnego, a kuratorzy sprzedają jego część fabryki pozostałym wspólnikom. W związku z powyższym od grudnia 1903 r. fabryka w Wapienicy ma 2-ch właścicieli, którymi są Heinrich Eduard Mehlo i Karl Ernst Kramer. W styczniu 1906 roku H.E. Mehlo sprzedaje swoją połowę fabryki na rzecz synów: Heinricha Theodora Mehlo (1865-1931) i Rudolfa Mehlo (1877-1966). Z kolei po śmierci Karla Kramera na mocy dekretu przyznania spadku z września 1907 roku należąca do niego ½ fabryki podzielone zostaje pomiędzy wdowę po nim, Marię Kramer z Ungerów (1864-1945, 2/8 części), oraz synów: Karla Gustava Kramera (1886-1945, 1/8 części) i Hansa Kramera (1888-1945, 1/8 części). Odtąd aż do 1938 r. fabryka ma p i ę c i u właścicieli, z tym, że po śmierci Heinricha Th. Mehlo należącą doń ¼ część nieruchomości przejmuje na podstawie dekretu dziedzictwa z 6.3.1934 roku jego syn, Hans Heinrich Mehlo (1891-?). Na podstawie umowy działu z 8 kwietnia 1939 r. rodzina Kramerów zostaje właścicielem całej fabryki, przejmując części należące dotąd do wspólników. Po II wojnie światowej zarządzeniem nr 121( Nr I Org.5780/45) Ministra Przemysłu z dnia 12 czerwca 1945 r. powstaje Zjednoczenie Przemysłu Wełnianego Okręgu Śląskiego w Bielsku, które zrzesza i obejmuje zarządem państwowym dawne prywatne fabryki sukna, w tej liczbie również dawną Fabrykę Sukna Mehlo-Kramer w Wapienicy, która wtedy była już wyłączną własnością Kramerów. Weszła ona w skład Zjednoczenia jako Zakład Nr 17. Na podstawie zarządzenia Nr 134 Generalnego Dyrektora Centralnego zarządu Przemysłu Włókienniczego w Łodzi z dnia 18 grudnia 1947 r. Zjednoczenie przeszło z dniem 1 stycznia 1948 r. w stan likwidacji, a podległe mu zakłady zostały połączone w jedno przedsiębiorstwo o nazwie: Państwowe Zakłady Przemysłu Wełnianego r 14 w Bielsku. Zakład Nr 17 został przemianowany na Zakład Y i z dniem 1 stycznia 1951 r. został częścią nowopowstałego Zakładu Przemysłu Wełnianego im. J. Kluski w Bielsku-Białej. [na podstawie notatki informacyjnej, oprac. Irena Jagoda, Bielsko-Biała 1967 oraz uzupełnienia notatki informacyjnej, oprac.G.Sokół-Szołtysek, Bielsko-Biała 2009]

Border dates:

1936-1938

Classification:

The name of the creator:

Dates:

1936-1938, 1936-1938.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

Availability:

Total archival files:

2

Total archival files processed:

2

Total archival files without records:

0

Total linear metres

0.0

Total linear metres processed

0.0

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Book inventory approved Tak
Book inventory approved Tak