I. Sprawozdania ze stanu szkolnictwa w czasie okupacji i zaraz po wyzwoleniu z lat 1946-1950 /Sygn.1-4/ Ankiety dot. szkolnictwa polskiego jawnego i tajnego w czasie okupacji, tymczasowe orzeczenia w sprawie organizacji szkół i przedszkoli, szkolnictwo w liczbach, statystyka szkół. II. Sprawy organizacyjne Inspektoratu z lat 1945-1949 /Sygn.5-7/ Plany pracy, protokoły przekazania biura, sprawy osobowe, finansowe, rzeczowe, konferencje pracowników pedagogicznych. III. Powiatowa Komisja Weryfikacyjna dla Tajnego Nauczania w Wadowicach z lat 1945-1950 /Sygn.8-14/ Wykazy członków komisji i ich wynagradzanie, wykazy nauczycieli zweryfikowanych, instrukcje, protokoły posiedzeń komisji, orzeczenia weryfikacyjne, podania uczniów o wydanie zaświadczeń i świadectw z wyników nauki w czasie okupacji. IV. Komisja Orzekająca z lat 1945-1946 /Sygn.15/ Powołanie KO, rozpatrywanie zarzutów skierowanych przeciwko nauczycielom, a dotyczących ich postawy w czasie okupacji, dochodzenia dyscyplinarne, opinie, oświadczenie podsumowujące postawę nauczycielstwa. V. Ewidencja nauczycieli, listy płatnicze nauczycieli z lat 1947-1950 /Sygn.16-17/ Nauczyciele przydzieleni w 1947 r., nauczyciele kontraktowi, nauczyciele religii. VI. Kursy dla dorosłych z lat 1948 /Sygn.18-21/ Kursy III stopnia we Frydrychowicach, Wielkich Drogach, Witanowicach, Zatorze-podania absolwentów o dopuszczenie do egzaminu końcowego kursu. VII. Opieka nad sierotami z lat 1946-1947 /Sygn.22/ Sieroty po poległych w czasie działań wojennych. VIII. Budowa szkół z lat 1947-1949 /Sygn.23-26/ Analiza stanu i potrzeb inwestycyjnych szkół, szkody wojenne w budynkach szkolnych. IX. Materiały dotyczące szkół z lat 1905-1950 /Sygn.27-29/ Mapki obwodów szkolnych, wykazy ilościowe uczniów, plany techniczne budynków szkolnych, korespondencja.

Inspektoraty szkolne w latach 1945-1950 były organami terenowej administracji niezespolonej. Działały na szczeblu powiatu i podlegały, poprzez kuratoria okręgów szkolnych, Ministrowi Oświaty. Zaraz po wyzwoleniu na przedwojennych ziemiach polskich odtwarzano ustrój i podział administracyjny szkolnictwa z 1939 r. Reaktywowano więc Inspektorat Szkolny w Wadowicach podległy Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. Dla państwa polskiego w nowych powojennych granicach musiano wprowadzić nowy, odpowiedni podział administracyjny szkolnictwa. Wprowadziły go dwa normatywy: 1.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 1946 r. o okręgach szkolnych. Dla celów administracyjnych podzielono państwo na 14 okręgów szkolnych. Dla obszarów wchodzących terytorialnie w skład województwa krakowskiego utworzono Okręg Krakowski z siedzibą Kuratora Okręgu Szkolnego w Krakowie. 2.Rozporządzeniem Ministra Oświaty z dnia 8 listopada 1946 r. o podziale okręgów szkolnych na obwody szkolne. Okręg Szkolny Krakowski podzielono na 16 obwodów. Obwód Szkolny Wadowicki obejmował teren powiatu wadowickiego. Siedzibą Inspektoratu Szkolnego były Wadowice. Rozporządzenie obowiązywało od dnia 1 stycznia 1947 r. Zasady ustroju szkolnictwa regulowała Ustawa z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa z późniejszymi zmianami, z których najistotniejsza to Dekret z dnia 23 listopada 1945 r. o organizacji szkolnictwa w okresie przejściowym . Do zadań inspektoratów szkolnych należało zarządzanie sprawami szkolnictwa podstawowego, przedszkoli, kursów dokształcających, oświaty dorosłych. W pierwszych latach powojennych inspektoraty zajmowały się również aprowizacją i zaopatrzeniem nauczycieli. Poza zadaniami, które Inspektor Szkolny w Wadowicach wykonywał na podstawie w/w aktów prawnych sprawował on również formalny oraz praktyczny nadzór nad działalnością Powiatowej Komisji Weryfikacyjnej oraz Komisji Orzekającej. Powiatowe komisje weryfikacyjne, działające przy inspektoratach szkolnych powołano rozporządzeniem Ministra Oświaty z dnia 26 czerwca 1945 r. w sprawie zaliczenia okresu wojennego do wymiaru uposażenia nauczycieli. Komisje te były właściwe do orzekania o zaliczeniu do uposażenia okresów nauczania lub bezczynności w czasie wojennym. Przewodniczących, ich zastępców i członków komisji powoływał Minister Oświaty na wniosek kuratorów okręgów szkolnych. Powołując się na to rozporządzenie, Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego pismem z 28 września 1945 r. mianowało Inspektora Szkolnego w Wadowicach przewodniczącym Powiatowej Komisji Weryfikacyjnej przy Inspektoracie Szkolnym w Wadowicach dla spraw nauczycieli szkół powszechnych i urzędników Inspektoratu Szkolnego powiatu wadowickiego. Jednocześnie zatwierdzony został skład osobowy tejże Komisji, w skład której wchodził przewodniczący (Inspektor Szkolny), 3 zastępców przewodniczącego i 6 członków. Komisja działała w latach 1945-1950. Komisja Weryfikacyjna nie prowadziła odrębnej kancelarii i nie posługiwała się własnymi pieczęciami. Posiedzenia odbywały się w biurze Inspektoratu Szkolnego. Ze swojej działalności sporządzała protokoły. Prowadziła też dziennik spraw, w którym chronologicznie wpisywano nazwiska imiona oraz daty zweryfikowania konkretnych osób. Weryfikowane osoby otrzymywały orzeczenia Powiatowej Komisji Weryfikacyjnej przy Inspektoracie Szkolnym w Wadowicach opatrzone okrągłą pieczęcią Inspektora Szkolnego Wadowice. Komisje Orzekające przy Inspektoratach Szkolnych Okręgu Krakowskiego powołał Kurator Okręgu Szkolnego Krakowskiego Okólnikiem nr 1889/45 z dnia 5 marca 1945 r. dotyczącym organizacji szkolnictwa na terenach wyzwolonych Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. Okólnik nałożył na Inspektorów szkolnych powinność powołania na terenie podległego mu powiatu Komisji Orzekających, w skład których wchodzili: inspektorzy szkolni jako przewodniczący, dwaj przedstawiciele organizacji zawodowej nauczycielstwa, dwaj przedstawiciele nauczycielstwa szkół powszechnych powołani przez inspektora szkolnego. Zadaniem Komisji Orzekającej było rozpatrzenie zarzutów skierowanych przeciwko nauczycielom z terenu powiatu, a dotyczących ich postawy obywatelskiej i pracy szkolnej w czasie okupacji. Posiedzenia Komisji zwoływał Inspektor Szkolny jako przewodniczący. Komisja, po przeprowadzeniu przewodu, wydawała orzeczenie uznające nauczyciela winnym lub uniewinniała go. Orzeczenie było ostateczne. W kwietniu 1945 r. wydano szczegółową instrukcję. Instrukcja dokładnie wskazała kto ma zasiadać w Komisji. Podała zasady postępowania, jak ma wyglądać dochodzenie, rozprawa oraz wymieniła kary jakie może Komisja Orzekająca nałożyć na uznanego winnym. Komisja Orzekająca przy Inspektoracie Szkolnym w Wadowicach rozpoczęła działalność na początku lipca 1945 r. Komisja ta zgromadziła dokumentację dochodzeniową i wydała orzeczenia wyłącznie uchylające zarzuty. Komisja działała do 1948 r. Również ta Komisja nie prowadziła własnej kancelarii, a jej obsługą zajmował się Inspektorat Szkolny w Wadowicach Dzieje Inspektoratu Szkolnego w Wadowicach zamknęła ustawa z dn. 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej. Kompetencje Inspektoratów Szkolnych przejęły Wydziały Oświaty Prezydiów Powiatowych Rad Narodowych.. Kompetencje Kuratoriów Oświaty przejęły Wydziały Oświaty Prezydiów Wojewódzkich Rad Narodowych. [opracowano na podstawie wstępu do inwentarza autorstwa Joanny Sieranc-Guzdek]

Zespół utworzono na podstawie uchwały KM AP Katowice (prot. nr 6/2009). K.M.20.06.2011 r. inwentarz książkowy IZA