Wydzierżawienie i przejęcie kopalń państwowych i sprawy nieruchomości: umowy dotyczące wydzierżawienia kopalń firmie "Skarboferme", przejęcie kopalń przez władze polskie, nabycie, sprzedaż, dzierżawa pól węglowych i innych nieruchomości , filary ochronne, szkody górnicze z lat 1912-1939, sygn. 1-75, 4a, 6a-b, 7a-b, 12a, 27a, 30a, 59a-d, 63a-d Organizacja i zarząd "Skarbofermu": statut, regulaminy, rejestr handlowy, bilanse, protokoły zebrań Walnego Zgromadzenia, Rady Nadzorczej, Komitetu Stałego, Zarządu, schematy organizacyjne, zarządzenia wewnętrzne, dywidendy, personel francuski, akta podręczne naczelnych dyrektorów z lat 1922-1939, sygn. 76-503, 97a-f, 98a, 114a, 161a, 402a, 403a, 404a, 405a, 412a, 419a, 427a, 431a-b, 471a, 487a, 489a, brak sygn. 463 Akcje "Skarbofermu" i ważniejsze transakcje finansowe: rozliczenia z biurem w Paryżu, banki polskie i francuskie, rozliczenia z firmami, sprawy akcjonariuszy, podatki i opłaty z lat 1922-1939, sygn. 504-545, 509a-b, 512a, 520a, 545a Stosunki z władzami państwowymi i samorządowymi: przepisy prawne, projekty ustaw i rozporządzeń, sprawy reprezentacyjne, konsulat i ambasada francuska, francuskie organizacje kulturalne w Polsce, Powszechna Wystawa Krajowa z lat 1922-1939, sygn. 546-560 Udział w różnych organizacjach i przedsiębiorstwach: sytuacja na rynku węglowym, biuletyny węglowe, zestawienia statystyczne, układy zbiorowe, materiały dotyczące zagospodarowania województwa śląskiego i Zaolzia, kartele górnośląskie i ogólnopolskie, organizacje zawodowe przemysłowców, syndykaty, izby handlowe, inne organizacje gospodarcze, instytuty naukowo-badawcze, szkoły górnicze, imprezy kulturalne i oświatowe z lat 1922-1939, sygn. 561-678, 621a, 662a-b Opisy, sprawozdania i statystyki dotyczące "Skarbofermu": konferencja z władzami górniczymi, publikacje dotyczące "Skarbofermu", zasoby węgla kopalń skarbowych i plany eksploatacji, kwestionariusze przemysłowe kopalń, informacje o "Skarbofermie" i innych firmach, statystyki górnicze, produkcji, zatrudnienia, zarobków, sprawozdania okresowe dotyczące eksploatacji, wysyłka węgla, bilanse techniczne z lat 1922-1939, sygn. 679-816, brak sygn. 683 Sprawy techniczne: przepisy dotyczące bezpieczeństwa, programy eksploatacji, plany ruchu, wyposażenie techniczne, oszacowanie zapasów węgla, sprawy obudowy, instalacji elektrycznej, przekroje pokładów, rozwój techniki, przeróbka mechaniczna, podróże zagraniczne, sprawy techniczne, gospodarcze, zbytu, produkcji ubocznej z lat 1922-1944, sygn. 817-885 Sprawy ogólno-gospodarcze: sprawy rachunkowe, inwestycyjne, koszta własne, majątki ziemskie,, sprawy kolejowe, biedaszyby, kradzieże węgla z lat 1922-1939, sygn. 886-961, 936a Zakup i sprzedaż: umowy handlowe zagraniczne i krajowe, umowy patentowe, sprawozdania, korespondencja dotycząca zakupów, sprzedaż i ceny węgla i koksu, zbyt krajowy i eksport z lat 1922-1940, sygn. 962-1261, 1056a, 1107a, 1180a Pracownicy: umowy i regulaminy, płace, czas pracy, rada zakładowa i urzędnicza, strajki, procesy z pracownikami dotyczące rent i wynagrodzeń, redukcji, , przyjmowanie urzędników, Komisarz Demobilizacyjny, przyjmowanie robotników, bezrobocie, redukcje, urlopy turnusowe, nieszczęśliwe wypadki, uroczystości, jubileusze, sprawy socjalne z lat 1920-1939, sygn. 1262-1419, 1419a Stosunki z różnymi firmami: korespondencja z firmami, różni dłużnicy z lat 1922-1939, sygn. 1420-1431 Zbiór ksiąg rachunkowych: inwentarze, księgi główne, raporty węgla, rachunki eksploatacji, koszty eksploatacji, księgi kontowe, rozliczenia kasowe, raporty dyrekcji, sprzedaż produktów ubocznych z lat 1922-1939, sygn. 1432-1597 Nieaktualne spisy i wykazy akt z lat 1935-1939, sygn. 1598-1599 Zbiór sprawozdań obcych: sprawozdania roczne firm i instytucji zagranicznych, ze Śląska i spoza Śląska z lat 1922-1938, sygn. 1600-1730, brak sygn. 1729, 1730 spis akt osobowych z lat [1906] 1921-1939 [1958], 1551 j.

Spółka Dzierżawna Polskich Kopalń Skarbowych na Górnym Śląsku Spółka Akcyjna w Katowicach została założona w celu eksploatacji części pruskich kopalń, przejętych w 1922 roku przez władze polskie. Jej kapitał był w połowie polski w połowie francuski. Pierwsze porozumienie w sprawie utworzenia Spółki zostało podpisane w Paryżu 1 marca 1921 roku. Pierwszy statut został uchwalony na walnym zebraniu w Katowicach 25 lutego 1922 roku, wpisanie do rejestru handlowego w Sądzie Powiatowym w Katowicach nastąpiło 2 maja 1922 roku. W dniach 20-25 czerwca 1922 roku przedstawiciele Polski przejęli od władz niemieckich znajdujące się po stronie polskiej kopalnie węgla: "Król", "Bielszowice" i "Knurów", brykietownię w Królewskiej Hucie, koksownię i fabrykę amoniaku syntetycznego w Knurowie oraz majątki ziemskie. Majątek ten został wydzierżawiony firmie "Skarboferme" na mocy umowy z 4 września 1922 roku na okres 36 lat, licząc od 21 czerwca 1922 roku. Siedziba zarządu mieściła się w Królewskiej Hucie. Statutowymi władzami Spółki były: Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, wybierana przez nie na 4 lata Rada Nadzorcza, złożona z 12 -20 członków oraz mianowana przez Radę Nadzorczą Dyrekcja (w zmienionym statucie określana jako Zarząd, złożony z 2-4 członków wybieranych na 3 lata). Przy podejmowaniu ważniejszych decyzji finansowych Dyrekcja miała zasięgać rady Komitetu Stałego, złożonego z Prezesa Rady Nadzorczej i 6 członków Rady (3 Francuzów i 3 Polaków). Zgodnie ze schematem organizacyjnym zatwierdzonym 12 kwietnia 1922 roku Dyrekcji podlegały: Dyrekcja Administracyjna, Biuro Handlowe, Biuro Zakupów, Buchalteria Główna oraz Eksploatacja (podlegali jej kierownicy wszystkich grup robót). Zarządzeniem Dyrektora Generalnego z 15 kwietnia 1924 przeprowadzono reorganizację - Dyrekcja Generalna została podzielona na administracyjną i techniczną, utworzono dyrekcje poszczególnych kopalń. 1 listopada utworzono dyrekcję zakładów w Knurowie. 24 maja 1929 roku Rada Nadzorcza zatwierdziła nowy schemat organizacyjny kierownictwa koncernu, który z niewielkimi zamianami przetrwał do 1939 roku. Zgodnie z nim Dyrektorowi Generalnemu podlegały: Dyrekcja Techniczna (podlegały jej dyrekcje poszczególnych kopalń, biuro zakupów, wydział budowlany i maszynowy), Sekretariat Generalny, Sekretariat Handlowy, Wydział Sprzedaży, Dział Administracyjny, Buchalteria Generalna, Dyrekcja Zakładów w Knurowie. Większość wydziałów dzieliła się na sekcje lub biura. Poza kopalniami ("Król - Pole Wschodnie" /od 15.02.1937 "Prezydent Mościcki"/, "Król - Pole Zachodnie" /św. Barbara/, "Król - Pole Północne" /Wyzwolenie/, "Bielszowice", "Knurów" i zakładami w Knurowie, zarządowi "Skarbofermu" podlegało Biuro w Warszawie oraz szereg agencji handlowych: "Skarbopol" w Gdyni i Gdańsku, "Petow" w Bydgoszczy /od 1 czerwca 1936 roku Oddział Sprzedaży w Bydgoszczy/, "Terma" we Lwowie, "Kabeka" w Wiedniu. Oprócz tego "Skarboferme" posiadał udziały w firmach "Lignoza" i "Oswag" oraz brał udział w porozumieniach i organizacjach gospodarczych w Polsce i za granicą. Z końcem 1939 roku majątek "Skarbofermu" został wzięty pod zarząd przymusowy "Haupttreuhandstelle Ost", a następnie przekazany firmie Bergwerksverwaltung Oberschlesien G.m.b.H. Der Reichswerke "Hermann Göring". Należące do "Skarbofermu" przedsiębiorstwa zostały podporządkowane Grupie III powyższej firmy, mającej siedzibę w Chorzowie. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. dr J. Jaros, Katowice 1954]

KM 12.12.1990, 0014-5