Miejska Rada Narodowa: opinie Prezydium MRN o lojalności obywateli z lat 1947-1950, sygn. 1-7 Zarząd Miejski: Wydział Ogólny: okólniki, obwieszczenia, dzienniki urzędowe ZM, statut, regulamin, sprawozdania z działalności, listy osób narodowości niemieckiej przeznaczonych do wysiedlenia z lat 1945-1950, sygn. 8-25 Wydział Administracyjny: kontrole mieszkań, sprawy straży pożarnej z lat 1945-1946, sygn. 26-28 Wydział Finansowy: budżety miasta Katowic z lat 1945-1949, sygn. 29-34 Wydział Oświaty i Kultury: sprawozdania, wykazy pracowników, sprawy Teatru Śląskiego, Filharmonii; budżety, dzierżawa gmachów, sprawozdania z działalności z lat 1945-1949, sygn. 35-57

Początki Zarządu Miejskiego i Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach to rok 1945. Zarząd Miejski został powołany w styczniu 1945 roku, na podstawie dekretu PKWN z 25 listopada 1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego. Organami samorządu były Miejska Rada i Zarząd Miejski z prezydentem na czele, wybieranym przez tę radę. Posiedzenie konstytucyjne Tymczasowej Miejskiej Rady Narodowej w Katowicach odbyło się 9 lutego 1945 roku. Rada liczyła wówczas 30 członków. Do połowy lutego zorganizowano także Zarząd Miejski, w którym funkcjonowały 24 oddziały zatrudniające łącznie 950 pracowników. Pierwsze inauguracyjne posiedzenie MRN odbyło się 14 czerwca 1945 roku. Przy radzie istniało 15 komisji. Organizacja wewnętrzna biur zarządów miejskich nie została określona żadnym zarządzeniem władz naczelnych, jak to miało miejsce w stosunku do urzędów wojewódzkich czy starostw. Dla miast wydzielonych, stanowiących powiat miejski, a takim były Katowice, przewidziany był podział na sześć wydziałów (ogólny, administracyjny, finansowy, społeczny, techniczny, przedsiębiorstw miejskich) oraz samodzielny referat inspekcji miejskiej. W miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców dopuszczalny był ponadto podział wydziałów na oddziały, a oddziałów na referaty. W Katowicach, zarówno statut jak i regulamin oraz instrukcję kancelaryjną dla zarządu miejskiego zatwierdził w 1947 roku prezydent miasta A. Willner. Weszły one w życie od 1 września 1947 roku. Według tego statutu zarząd składał się z następujących wydziałów: Ogólnego, Administracyjnego, Finansowego, Oświaty i Kultury, Opieki Społecznej, Zdrowia, Technicznego, Przemysłowo-Handlowego, Aprowizacyjnego i Biura Inspekcji Miejskiej. Zarząd Miejski prowadził ponadto przedsiębiorstwa i zakłady miejskie: Zakład Oczyszczania Miasta, Halę Targową, Rzeźnię Miejską, Miejskie Zagłady Wodociągowe, Miejskie Zakłady Kąpielowe, Zarząd Nieruchomości Miejskich, Paragraf 16 tegoż statutu mówił, iż w myśl artykułu 46 ustawy z 25 marca 1955 roku prezydent miasta jest kierownikiem całej administracji gospodarki miejskiej. Organizacja zarządu miejskiego i miejskiej rady narodowej nawiązywała do przedwojennego systemu organizacji samorządu terenowego. Zmiana w strukturze zarządu miała miejsce w 1949 roku. Uchwałą nr 265 z 17 lutego 1949 roku. MRN w Katowicach wprowadziła nowy statut organizacyjny. Zarząd Miejski dzielił się odtąd na 11 wydziałów: Organizacyjny, Finansów, Administracyjny, Przemysłu, Handlu i Aprowizacji, Zdrowia, Opieki Społecznej, Oświaty i Kultury, Techniczny, Ogrodów i Plantacji Miejskich, Gospodarczy, Planowania. Prezydentowi miasta podlegały także samodzielne jednostki organizacyjne takie jak: Inspektorat Kontroli, Oddział Społeczno-Polityczny, Oddział Gospodarki Lokalowej, Urząd Stanu Cywilnego, Miejskie Biuro Pomiarów /Mierniczy Miejski/, Miejska Zawodowa Straż Pożarna. Statut ten wszedł w życie z dniem 1 marca 1949 roku, zarządzeniem wewnętrznym nr 52 Prezydenta miasta z 25 lutego 1949 roku. Zarząd Miejski i Miejska Rada Narodowa w Katowicach przetrwała do czasu wejścia w życie ustawy o terenowych organach jednolitej władzy państwowej z 20 marca 1950 roku, kiedy to zniesiono samorząd terytorialny, a organami wykonawczymi rad narodowych stały się prezydia rad narodowych. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. mgr J. Gębicka, Katowice 1998]

KM 28.05.1998, 2/98-0014; zmikrofilmowano jednostkę archiwalną o sygnaturze 25