Zespół
Content:
Sprawy ogólno-administracyjne: rozporządzenia i okólniki z lat 1800-1873, sygn. 1-15 Obrachunki wieczystych dzierżawców: dowody rachunkowe i korespondencja w sprawie dzierżaw z lat 1802-1859, sygn. 16-56 Dowody wieczystych dzierżaw z lat 1869-1913, sygn. 57-80
About the Creator:
Od początku XVII wieku zamek będziński i dobra do niego należące wchodziły w skład tzw. starostwa niegrodowego. Po zniesieniu starostw ustawą sejmową z 1755 rok dobra będzińskie otrzymał w 50-letnią dzierżawę Stanisław Mieroszewski, właściciel państwa stanowego Mysłowickiego. Po II rozbiorze Polski rząd pruski oddał starostwo w dzierżawę członkowi rodu Hohenzollernów. Następnie dobra Starostwa na zasadzie kontraktu z Królewsko Pruską Wojenno-Dominilską Kamerą we Wrocławiu z dnia 2 grudnia 1802 roku zostały przekazane na prawach wieczystej dzierżawy 136 mieszczanom będzińskim. W zamian mieszczanie zapłacili jednorazowo 983 talary oraz zobowiązali się uiszczać rządowi raty dzierżawne. Dobra starostwa obejmowały grunty orne, łąki, nieruchomości gospodarcze oraz zamek. Majątek ten podzielony na 136 części przejęli w dożywotnie użytkowanie mieszczanie będzińscy. Część gruntów ze znajdującymi się na nich budynkami gospodarczymi weszła pod zarząd kuratorów sprawujących nadzór nad całością dóbr. Kuratorzy byli wybierani przez ogół dzierżawców spośród siebie. Początkowo było ich dwóch, a następnie czterech. Reprezentowali oni na zewnątrz interesy ogółu. Do ich obowiązków należało min. prowadzenie i przedkładanie rachunków z przychodów i rozchodów wieczystym dzierżawcom pod koniec każdego roku. Mieszczanie zobowiązani byli do płacenia rat dzierżawnych 4 razy w roku. Byli oni upoważnieni do sporządzania akt przelewów praw wieczystych dzierżawców na inne osoby. Kuratorami w 1809 roku byli: Wincenty Ciszek, Łukasz Jędrzejek, Mateusz Morys, Paweł Sołtys, w 1824 roku – Jan Machurowski i Jakub Jędzrzejek, w 1861 roku - Franciszek Kapuścik, Wojciech Czarnicki, Franciszek Gdesz. Ostatnim kuratorem dóbr starostwa był Jan Gęborski. Stan wieczystej dzierżawy trwał do czasu wykupienia na własność dziełek ziemi przez byłych dzierżawców od rządu w 1911 roku. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. E. Solipiwko, Będzin 1970]
Border dates:
[1800] 1802-1911 [1913]
Classification:
Creator's name:
Dates:
1800-1802, 1802-1911, 1911-1913.
Former name:
Foreign language name:
Languages:
Availability:
Total archival files:
80
Total archival files processed:
80
Total archival files without records:
0
Total linear metres
1.0
Total linear metres processed
0.8
Total linear metres without records
0.0
Total archival files:
0
Total files:
0
Total size (in MB):
0.0
Total documents
0
Total cases
0
Total classes
0
Total archival files:
0.0
Total running meters :
0.0
Dates of non-archival documentation :
| Name | Quantity Inventory | uwagi |
|---|---|---|
| Approved book inventory | Tak |
KM 14.12.1971, 0014-10