Upravlenie Gminy Olkusko-Severzskej /Zarząd Gminy Olkusko-Siewierskiej/: Wydział Ogólny: Sprawy organizacyjne z lat 1867-1885, sygn. 1-5 Zarządzenia władz z lat 1875-1894, sygn. 6-13 Sprawy osobowe z lat 1882-1909, sygn. 14-17 Statystyka gospodarcza z lat 1867-1910, sygn. 18-35 Sprawy włościańskie, górnicze: korespondencja z wójtami, sołtysami, komisarzami do spraw włościańskich z lat 1875-1910, sygn. 36-76, 479, 480 Sprawy handlu, przemysłu i rzemiosła z lat 1818-1909, sygn. 77-98 Wydział Skarbowy: Budżety i sprawozdania finansowe z lat 1920-1943, sygn. 99-120 Kasa gminna z lat 1876-1883, sygn. 121-122 Sprawy podatkowe z lat 1818-1914, sygn. 123-156 Kasa Oszczędnościowo-Pożyczkowa z lat 1896-1913, sygn. 157-163 Wydział Policyjno-Wojskowy: Przepisy policyjne: sprawy cudzoziemców, paszporty z lat 1818-1910, sygn. 164-286 Ruch ludności: księgi ludności stałej, przesiedlenia z lat 1857-1903, sygn. 287-316 Sprawy sanitarne: nadzór nad zdrowotnością z lat 1834-1910, sygn. 317-333 Sąd gminny: sprawy karnoadministracyjne z lat 1864-1913, sygn. 334-380 Sprawy wojskowe: mobilizacja, kwaterunek z lat 1865-1903, sygn. 381-411 Wydział Administracyjny: Sprawy szkolne i kościelne z lat 1817-1909, sygn.412-436 Sprawy budowlane: budowa dróg i mostów z lat 1850-1907, sygn. 437-444 Obrona przeciwpożarowa: straż ziemska i obywatelska z lat 1824-1914, sygn. 445-467 Sprawy ludnościowe z lat 1865-1907, sygn. 468-478

Początki istnienia gminy olkusko-siewierskiej przypadają na okres istnienia Księstwa Warszawskiego. Dekret z 23 lutego 1809 roku dopuszczał istnienie gminy zbiorowej, złożonej z kilku przyległych gmin lub gromad. Na zasięg terytorialny gminy wpływ miała tradycja administracyjna (w jej skład weszła większość miejscowości należących niegdyś do księstwa siewierskiego) oraz czynnik gospodarczy, jakim był rozwój przemysłu węglowego, żelaznego i cynkowego na przełomie XVIII i XIX wieku. Gmina objęła swym zasięgiem prawie całe Zagłębie Dąbrowskie z wyjątkiem części południowej (Będzina, Grodźca, Czeladzi, Sosnowca, Zagórza i Niwki). Siedzibą wójta była od chwili powstania gminy aż do 1864 roku wieś Dąbrowa. W okresie Księstwa Warszawskiego gmina leżała w powiecie siewierskim, departamencie krakowskim, następnie weszła w skład Królestwa Polskiego. W roku 1816 województwo krakowskie podzielone zostało na cztery obwody: kielecki, stopnicki, miechowski i olkuski z komisarzami obwodowymi na czele. Gmina olkusko-siewierska znalazła się wtedy w obwodzie olkuskim. W roku 1842 zniesiono województwo krakowskie, w jego miejsce powstała gubernia kielecka, a obwód olkuski przemianowano na powiat. W latach 1845-1867 gmina olkusko-siewierska znajdowała się w guberni radomskiej i podlegała naczelnikowi powiatu olkuskiego. W tym czasie obejmowała ona swym zasięgiem terytorialnym około 50 miejscowości. Podział gminy na mniejsze jednostki administracyjne nastąpił w roku 1864. Sama nazwa gminy olkusko-siewierskiej utrzymała się przy niewielkiej grupie wsi, w skład której weszły: Gołonóg, Ząbkowice, Strzemieszyce Wielkie i Małe, Maczki, Porąbka oraz Niemce. Siedziba gminy przeniesiona została do Strzemieszyc Wielkich, następnie w 1867 roku do Gołonoga, a cała gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu będzińskiego i guberni piotrkowskiej. Ten stan rzeczy przetrwał aż do roku 1914. Zgodnie z ukazem z 30 maja 1818 roku w każdej gminie działał wójt, jako ostatnie ogniwo administracji krajowej, który wykonywał rozkazy rządowe. W gminie zbiorowej oprócz wójta w każdej wsi był sołtys. Ukaz z 3 marca 1859 roku informował, że ich wyboru dokonywali mieszkańcy wsi spośród siebie, a zatwierdzali naczelnicy powiatowi. Wójt był organem samorządu gminnego i organem wykonawczym administracji rządowej. Zakres działania gminy obejmował: zarządzanie gruntami, zakładanie wiejskich szkół początkowych, rozporządzanie budowlami gminnymi, szpitalami itp. Większość czynności wykonywały gminy z rozporządzenia i w interesie władz administracyjnych, należało do nich: ściąganie podatków, składki ubezpieczeniowej, drogowej, transportowej, prowadzenie ksiąg ludności, zarządzanie aresztem policyjnym, wręczanie awizacji sądowych, dostarczanie kwater wojsku, policji, prowadzenie listy poborowych, wykonanie wyroków sądowych, prowadzenie akt stanu cywilnego, sprawy dozorów kościelnych, bożniczych, sprawy związane z wyborami do izby państwowej. Wójt i sołtys wybierani byli przez zebrania gminne względnie gromadzkie i zatwierdzani przez władze. Władze administracyjne miały prawo wymierzać im kary i składać z urzędu. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Z. Rączka, Będzin 1955]