Prezydium Gminnej Rady Narodowej Referat ogólnoadministracyjny: sprawy organizacyjne i osobowe, obsługa rady narodowej i prezydium sprawozdania z działalności, kontrole, statystyka z lat 1950-1953, sygn. 1-29 Referat finansowy: dochody gminy, sprawy budżetowe, podatki, ubezpieczenia z lat 1950-1954, sygn. 30-45 Referat spraw socjalnych i kulturalnych: oświata, kultura i sztuka, zdrowia, publiczna pomoc społeczna, gospodarka komunalna, popieranie przemysłu i handlu, drogownictwo sprawy budowlane z lat 1950-1953, sygn. 46-65 Referat rolny: rolnictwo, sadownictwo, skup i kontraktacja, statystyka produkcji rolnej z lat 1950-1953, sygn. 66-85

Samorząd terytorialny szczebla wiejskiego stanowiły w latach 1944-1950 rady narodowe i zarządy gminne. Zarządy gminne były organami wykonawczymi gminnych rad narodowych. Składały się z wójta, podwójciego i 3 członków. Gmina jako samorządowa jednostka terytorialna miała osobowość prawną prawa publicznego i własny majątek. Gminy wiejskie dzieliły się na gromady. Organami gromad były rady gromadzkie i sołtys. Do kompetencji gmin należały sprawy ustrojowe i organizacyjne, gospodarczo-majątkowe, finansowe, lokalno-porządkowe oraz własne i powierzone zadania o charakterze publicznym. Zakres działania zarządów gminnych i gminnych rad narodowych jako organów samorządu terytorialnego określały szczegółowo postanowienia ustawy z dnia 23 marca 1933 roku o zmianie ustroju terytorialnego oraz dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego z dnia 23 listopada 1944 roku wprowadzający zmiany dotychczasowej organizacji tegoż samorządu. Z tym ostatnim aktem prawnym były ściśle związane dwa inne akty, nieco wcześniejsze: dekret z 21 sierpnia 1944 roku o trybie powoływania władz administracji ogólnej I i II instancji i ustawa z 11 września 1944 roku o organach i zakresie działania rad narodowych. Ustawa z dnia 23 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej władzy państwowej zniosła samorząd terytorialny i jego organy. Dotychczasowy zakres właściwości zniesionych organów samorządu odpowiedniego stopnia przejęły rady narodowe i ich organy. Prezydia gminnych rad narodowych sprawowały w gminach wiejskich funkcje wykonawcze władzy państwowej. Taki stan rzeczy istniał do 1954 roku, kiedy to ustawa z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych zniosła dotychczasowe gminy i gromady, a w ich miejsce wojewódzkie rady narodowe miały tworzyć nowe gromady i ustalić ich siedziby. Gmina wiejska Sączów została utworzona w styczniu 1950 roku, na podstawie rozporządzenia Ministra Administracji Publicznej z dnia 18 stycznia 1950 roku w sprawie zniesienia gmin wiejskich: olkusko-siewierska, Wojkowice Kościelne i Ożarowice, utworzenia gmin wiejskich: Gołonóg, Ząbkowice i Sączów oraz gmin wiejskich o charakterze miejskim: Kazimierz i Strzemieszyce Wielkie w powiecie będzińskim. Powstała ona na terytorium gminy Ożarowice. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. L. Domański, Katowice 1999]

KM 17.12.1999, 0010-6