Zakłady Koksownicze "Borsig" SA Zabrze

Reference code
15/117/0
Number of series
5
Number of scans
0

Content:

1. Akta Dyrekcji: statuty, pełnomocnictwa, zarządzenia normatywne, protokoły z posiedzeń Spółki, Rady Nadzorczej Koncernu, korespondencja Naczelnego Dyrektora, sprawozdania roczne, kwartalne, miesięczne, akta spadkowe, patenty, lata 1854-1945, sygn. 1-374, 5a-b, 33a-f. 2. Akta Wydziału Prawnego: umowy dot. połączenia zakładów (spółek), handlu zagranicznego, kupna, sprzedaży i dzierżawy gruntów, akta dot. budowy obiektów przemysłowych, biurowych, osiedli robotniczych, sprawy gruntowe poszczególnych miejscowości, procesy o szkody górnicze, kontrola finansowa, sprawy socjalno - bytowe pracowników, lata 1826-1945, sygn. 375-1454, 460a, 1376a, 1402/1-g, 1417a-b, 1428a. 3. Akta Wydziału Finansowego: sprawy organizacyjne Wydziału, bilanse z załącznikami, sprawozdania z kontroli bilansów, sprawy podatkowe – zestawienia, listy podatkowe, podatki: przemysłowy, dochodowy, obrotowy, gruntowy, budowlany, sprawy płac i wynagrodzeń, lata 1890-1945, sygn. 1455-1825. 4. Akta Wydziału Zaopatrzenia i Zbytu: dostawy i zbyt węgla, koksu, artykułów chemicznych, zaopatrzenie zakładów w surowce, wodę, gaz, materiały wybuchowe, lata 1878-1944, sygn. 1826-1953. 5. Akta Wydziału Technicznego: korespondencja z władzami, usprawnienia techniczne, sprawy ratownictwa, rysunki techniczne, lata 1901-1945, sygn. 1954-2028. 6. Akta zakładów należących do Borsiga: sprawozdania, materiały statystyczne produkcji i zatrudnienia podległych kopalń i zakładów, sprawy rachunkowości, podatków, budownictwa, spraw socjalno-bytowych, lata 1838-1945, sygn. 2029-2289, 2081a-d, 2098a. 7. Akta dot. zakładów obcych i stowarzyszeń: sprawozdania, sprawy robotnicze zakładów i stowarzyszeń z którymi zakłady utrzymywały kontakty, względnie do których należały, lata 1909-1945, sygn.2290-2430, 1417a-k. 8. Akta osobowe i kartoteki, spis zdawczo-odbiorczy nr 1, lata 1862-1945 [1958], sygn. 1-3799; 9. Kartoteki ewidencyjne pracowników Kopalni "Jadwiga", lata 1827-1931, sygn. 1-26313; 10. Kartoteki ewidencyjne pracowników Kopalni "Ludwig", lata1849-1937, sygn. 1-12047.

About the Creator:

Zakłady Borsiga swym początkiem sięgają 1837 roku, kiedy to tajny radca handlowy – Karol Fryderyk August Borsig uruchomił w Berlinie zakłady budowy maszyn i odlewów żelaznych, wzbogacając je w 1850 roku nowymi nabytkami w Moabicie. Borsig nie chciał być uzależniony w swej produkcji od dostawców materiałów żelaznych, założył najpierw własną walcownię żelaza i kuźnię w Moabicie, a następnie kupił pola górnicze na Górnym Śląsku, by mieć własne surowce, w związku z tym całą produkcję stali i żelaza przeniósł na Śląsk. Pierwsze prawa wydobycia na Śląsku zdobył Borsig przez kupno gruntów, na których znajdowała się kopalnia "Johann August". W 1855 roku wydzierżawił Borsig od hrabiego Ballestrema kopalnie węgla kamiennego leżące w granicach Biskupic, a były to "Gutte-Hedwig", "Bertha-Wunsch" i "Hedwigs-Wunsch". Aby rozszerzyć swe posiadłości Borsig w 1867 roku kupił od "Schlesische AG für Bergbau und Zinkhüttenbetrieb" Lipiny – 92 kuksy istniejącej od 1866 roku, a nie uruchomionej jeszcze kopalni węgla "Ludwigsglück", 61 kuksów kopalni "Altenberg II". Prócz posiadanych pól górniczych firma "Borsig" wydzierżawiła jeszcze kopalnię "Maria Anna II", powstałą przez podział w 1900 roku i w 1904 roku "Marię Annę" oraz mniejsze części kopalni "Castellengo". Ponadto firma kupiła szereg pól w prawem wydobywania rudy żelaza, kamienia wapiennego i piaskowca w okolicy Rudy, Mikulczyc, Tarnowskich Gór, Mikołowa, Małych i Dużych Worpi (koło Dużej Dąbrówki), Stanowic, Bytomia, Wieszowej, Załęża, Bobrka. Dalsze prawa do wydobywania rud kupiła firma w Turyngii. W 1920 roku nastąpiła reorganizacja firmy "Borsig". Nowopowstała firma "Borsig AG" przejęła od "Borsig OH., Berlin" uboczną filię, którą prowadziła dotychczas w Borsigwerk O/S "Borsig-Berg und Hüttenverwaltung" ze wszystkimi prawami i zobowiązaniami obowiązującymi od dnia 01. I 1920 roku. Nowopowstała spółka akcyjna zajmować się miała nadal górnictwem i hutnictwem, sprzedażą i przeróbką wszelkiego rodzaju półfabrykatów i gotowych fabrykatów, uzyskiwanych z posiadanego surowca. Zawierała również różnego rodzaju umowy handlowo-przemysłowe: kupowała, sprzedawała, względnie wydzierżawiała różne zakłady produkcyjne: kopalnię węgla: "Hedwigswunsch", "Ludwigsglück", "Gleiwitzer Grube", koksownie: "Borsigwerk", "Gleiwitz", "Skalley", huty: "Redenhütte", cegielnie w Ostropie i Maciejowie, fabrykę kwasu siarkowego na terenie kopalni "Gliwice", zakłady chemiczne "Skalley", kolejkę piaskową zbudowaną w 1910-1913 przez Borsiga i Ballestrema. Spółka posiadała ponadto 714 ha ziemi, z tego 116 ha zabudowanych. W 1932 roku nastąpiła dalsza reorganizacja spółki, 23. VII 1932 roku "Borsig A. G. Hindenburg" i "Schering AG Berlin" (dawniejsza "Kokswerke und Chemische Fabriken AG Berlin" połączyły się w nową spółkę o nazwie "Borsig und Kokswerke GmbH). W marcu 1936 roku spółka nabyła akcje "Kokswerke und Chemische Fabriken AG. W tymże roku nazwa firmy uległa zmianie na "Borsig - Kokswerke AG - Hindenburg". W 1938 roku spółka nabyła od "Graf von Ballestrem'sche Guterdirektion Gleiwitz" wszystkie kuksy, gwarectwa "Hedwigs-Wunsch", "Bertha-Wunsch", "Gutte-Hedwig", "Maria Anna II", "Maria Anna" oraz pozostałe kuksy, gwarectwa "Altenberg II". Spółka posiadała również udziały w wielkich koncernach. Działała do 1945 roku. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Elżbieta Skalińska-Dindorfowa, Gliwice 1958]

Border dates:

1826-1945

Classification:

Creator's name:

Dates:

1826-1945, 1826-1945.

Former name:

Foreign language name:

Borsig-Kokswerke AG Hindenburg

Languages:

Availability:

Total archival files:

46739

Total archival files processed:

2463

Total archival files without records:

2117

Total linear metres

78.0

Total linear metres processed

37.5

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Delivery and acceptance list Tak 3799 j., 26 313 j., 12 047 j.
Index of persons Nie 3799 j., 26313, 12047 (spis dla akt osobowych ze skorowidzem]
Approved card inventory Tak 2463 j.
No aids Nie 2117 j.
Delivery and acceptance list Tak 3799 j., 26 313 j., 12 047 j.
Index of persons Nie 3799 j., 26313, 12047 (spis dla akt osobowych ze skorowidzem]
Approved card inventory Tak 2463 j.
No aids Nie 2117 j.

Kartoteka kwerendy dla GKBZH