Akta wsi Oliwa, obecnie część miasta Gdańska

Reference code
10/760/0
Number of series
0
Number of scans
0

Content:

kontrole 1902-1920, sygn. 1, 31; sprawy wojskowe 1818-1820, 1824-1828, 1833-1848, 1851-1899, 1903-1915, 1919, sygn. 2, 46-47, 79, 94, 327, 331, 333, 373, 392, 403, 410, 428, 430, 433, 436, 445, 501-505, 541, 543; pomoc społeczna 1826-1829, 1838-1853, 1862, 1867-1899, 1905-1933, sygn. 3, 59-60, 66-67, 92-93, 95, 155, 316, 345-347, 353, 356, 409, 413, 441-442, 507-510, 537; drogi, mosty 1831, 1833-1915, sygn. 4, 56, 75, 108-110, 158, 355-356, 390, 400, 425; sprawy sanitarne 1911-1919, sygn. 5, 417; uzdrowisko 1805-1808, 1849-1852, 1861-1892, 1906-1912, 1915-1917, 1919-1921, sygn. 6, 63, 81, 96, 363, 402, 588-591; konfiskaty 1914-1915, sygn. 7; sprawy wyżywienia 1896-1899, 1910-1921, sygn. 8, 11-21, 23-30, 45, 64, 440, 538-539, 542, 567; ruch ludności 1843-1849, 1902-1923, sygn. 10, 511, 539, 568, 592-593, 595; wybory 1837-1844, 1867-1898, 1904-1907, 1910, 1916-1917, sygn. 22, 48, 99, 344, 406, 512, 564; ochrona przeciwpożarowa 1826-1853, 1875-1909, sygn. 32, 70, 97-98, 360, 382, 385, 682; budownictwo 1826, 1841-1842, 1874-1899, 1901-1911, sygn. 33, 42, 71, 85-86, 236, 355; sprawy gminne 1880-1902, sygn. 34-36; kotły parowe, pompy 1885-1911, sygn. 37, 115; służba domowa 1893-1919, sygn. 38, 435, 439; apteki 1899-1915, sygn. 39; sprawy sądowe 1821-1849, 1853-1874, 1876-1898, 1899-1902, sygn. 40, 77, 91, 101-107, 112, 310-314, 316-322, 324-326, 328-329, 391; inwalidzi 1867-1880, 1900-1910, sygn. 41, 68; ochrona zdrowia 1833-1875, 1903-1914, sygn. 43, 444, 446; robotnicy młodociani 1904-1916, sygn. 44, 610; szkoły 1819-1926, sygn. 49-52, 82-83, 215-235, 237-235, 237-268, 274-309, 323, 339, 394, 422, 488-491, 500, 522-534, 536, 549-561; podatki i opłaty 1824-1849, 1851-1900, 1902-1903, 1910-1913, 1916, sygn. 53-54, 138-148, 150, 152-154, 156-157, 159-196, 330, 375, 404, 411, 419-421, 426-427, 429, 448-451, 566; długi 1876-1900, sygn. 54; dywersje 1872-1897, sygn. 57; spis rolny 1861-1899, sygn. 58; ubezpieczenia 1876-1900, sygn. 61, 72-73, 114, 626; choroby zwierząt 1878-1900, sygn. 62; sprawy opiekuńcze 1897-1900, sygn. 65; wykazy meldunkowe i kwaterunki 1836-1838, 1849-1851, 1853-1854, 1856-1902, 1917, sygn. 69, 340, 395, 399, 401, 407-408, 412, 414, 432, 594, 597-609, 627-654; statystyka 1837-1854, 1878-1900, sygn. 76, 345; wodociągi 1878-1901, sygn. 84, 88; rzeki i kanały 1824-1880, 1900-1901, 1922, sygn. 87, 89, 499; przemysł 1847-1853, 1855, 1868-1899, 1916-1921, 1926, sygn. 90, 269-271, 495-498, 514, 540; handel 1865-1875, 1904-1918, sygn. 100, 116, 521; listy urodzonych 1840-1888, sygn. 111, 365; związki 1878-1900, sygn. 113; więzienie 1853-1899, sygn. 117, 611; rachunki 1817-1925, sygn. 119-137, 149, 151, 197-214, 342, 364, 366-372, 376-378, 388, 396, 452-487, 506, 515-519, 547-548, 562-563, 581-587, 655-681, 683-696; zarządzenia władz 1832-1887, 1905-1911, sygn. 332, 350-351, 380-381, 492-493; skargi 1833-1838, sygn. 334; bezpieczeństwo i policja 1829-1872, 1919-1921, sygn. 335-336, 379, 383, 513; wizytacje 1833-1848, sygn. 337; gospody 1836-1840, sygn. 341; muzyka taneczna 1839-1944, sygn. 348; źródła 1839-1900, sygn. 349; młyny 1840-1893, sygn. 354, 386; handel 1824-1896, sygn. 358, 374; pracownicy fabryczni 1845, sygn. 361; bezrobotni 1848, sygn. 362; spis akt 1835-1838, sygn. 384; korespondencja 1832-1838, 1850-1874, 1904, 1912, 1915, 1917-1920, 1923, sygn. 393, 415, 423, 613-625; zebrania 1857-1873, sygn. 397-398; cmentarze 1914-1916, sygn. 416; herb Oliwy 1923-1925, sygn. 418, 535; kronika 1879-1906, sygn. 437-438; obrona krajowa 1870-1871, sygn. 434; szkody wojenne 1858, 1914-1916, sygn. 443, 520; park 1839-1849, sygn. 447; włączenie Oliwy do Gdańska 1910-1926, sygn. 544-545; święta państwowe 1909-1917, sygn. 565; obywatele państw obcych 1920, sygn. 568; gazownia 1904, 1907-1923, sygn. 569-580;

About the Creator:

Na początku okresu panowania Zakonu Krzyżackiego na Pomorzu wykształciły się cztery typy własności ziemskiej: zakonna, biskupia, rycerska i miejska. Kolonizacja na prawie chełmińskim prowadzona przez Zakon Niemiecki łączyła się ze zmianą dotychczasowych świadczeń naturalnych na rentę pieniężną. We wsiach Zakonu szczególne rolę pełnił sołtys posiadający jedną dziesiątą włók we wsi, prawo ściągania podatków i czynszów oraz sprawujący sądownictwo. Stopniowo powstawały gospodarstwa kmiece tzw. burskie, liczące po 2 włoki, czyli około 33,6 ha, opierające się na pracy czeladzi lub pracowników najemnych – zagrodników. Duże posiadłości ziemskie należały do biskupów i klasztorów, natomiast majątki rycerskie były na ogół niewielkie. Po 1454 roku dobra Zakonu zostały przejęte na rzecz skarbu królewskiego, tworząc tzw. królewszczyzny, administrowane przez starostów lub jako dzierżawy /tenuty/ królewskie. Dawne znaczenie zachowały dobra kościelne i szlacheckie, natomiast wzrost zanotowały posiadłości dużych miast: Gdańska i Elbląga. Prawo posiadania własności ziemskiej otrzymały w Prusach Królewskich także rody mieszczańskie. Od połowy XVI wieku ożywiła się akcja osadnicza na wsi wywołana dużymi możliwościami eksportu zboża. Nowe perspektywy otwierało zagospodarowanie nieużytków. Wykorzystano duży napływ emigracyjny ludności holenderskiej uciekającej przed prześladowaniami religijnymi. Osadnicy holenderscy osiedlali się głównie na terenach wymagających przeprowadzenia melioracji nad Wisłą i na Żuławach. Działalność osadnicza uległa zahamowaniu od połowy XVII wieku w wyniku długotrwałych wojen, wyludnienia się wsi, spadku napływu osadników holenderskich i koniunktury na zboże. Od XVII wieku zaczęło się upowszechnianie zamiany robocizny pańszczyźnianej na ekwiwalent pieniężny oraz gospodarstw czynszowych na dzierżawy emfiteutyczne. We wsiach żuławskich ukształtował się w tym okresie wiejski samorząd lokalny, w skład którego wchodzili zarządcy wałowi /dygrafowie/ i przysięgli wałowi oraz kanałów, który zajmował się głównie sprawami utrzymania wałów. Funkcje administracyjne sprawowali sołtysi z ławnikami. Prowadzili księgi ławnicze notując w nich wszelkie zmiany właścicieli, sprzedaż i dzierżawę gruntów, zadłużenia i zobowiązania. Do obowiązków sołtysów należał dozór policyjny, pilnowanie porządków w karczmach, aresztowanie sprawców przestępstw, zbiórka pieniędzy. Kompetencje samorządów wiejskich regulowały wydawane dla wsi wilkierze. Po I rozbiorze król Fryderyk II wydał w 1773 roku edykt znoszący poddaństwo chłopów na terenie Pomorza w dobrach państwowych, a od 1807 roku został on zrealizowany w majątkach prywatnych. W 1818 roku sołtysi i ławnicy zostali podporządkowani landratom i zobowiązani do współdziałania w sprawach policyjnych. W wielu wsiach utworzono urząd nadsołtysa /Oberschulzen/ opłacanego z funduszy państwowych. Do ich obowiązków należał nadzór nad szarwarkami i podwodami, stanem dróg i wałów, sprawami zdrowotnymi, przeciwpożarowymi i rzemiosłem. W 1848 roku ostatecznie zmieniono sądownictwo w majątkach prywatnych, a wraz z nim zniesiono resztki poddańczej zależności chłopów od szlachty. W tym czasie ustalił się na terenie Prus podział administracyjny na gminy wiejskie /Landgemeinden/ i dobra prywatne /Gutsbezirke/. W gminach wiejskich zarząd sprawował sołtys /Gemeindevorsteher/ wraz z ławnikami i przysięgłymi. Dobra prywatne stanowiły jednostki samodzielne i niezależne. Dla ułatwienia zarządu policyjno-administracyjnego terytorium Prus, poza miastami, podzielono na urzędy okręgowe /Amtsbezirke/. Małe gminy łączono w jeden wspólny urząd okręgowy, którym zarządzał tzw. Amtsvotsteher wybierany na okres 6 lat, podległy bezpośrednio landratowi. Do jego obowiązków należał przede wszystkim zarząd nad miejscową policją, troska o zdrowie mieszkańców gminy opieka nad ubogimi, dozór nad rybołówstwem, lasami, uprawą roli, zaopatrzeniem w wodę, rzemiosłem, budownictwem i strażą pożarną. W zespołach wsi pomorskich najwięcej akt zachowało się z Amtsbezirk w Oliwie, które jako większa gmina tworzyła wydzielony urząd okręgowy. Stosunki własnościowe na Pomorzu w XIX wieku cechował silny rozwój ziemiaństwa pruskiego i zamożnego chłopstwa oraz rosnąca liczba bezrolnych, z których rekrutowali się robotnicy sezonowi wyjeżdżający do uprzemysłowionych prowincji Niemiec oraz emigranci zamorscy. [Na podstawie wstępu do inwentarzy, oprac. E. Morcinek, R. Dzięgielewski, Gdańsk 1986]

Border dates:

1805 - 1933

Classification:

Creator's name:

Dates:

1805-1808, 1817-1933.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

Availability:

Total archival files:

695

Total archival files processed:

695

Total archival files without records:

0

Total linear metres

11.0

Total linear metres processed

10.7

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Approved book inventory Tak

Wynik skontrum (1995-97): 695 j.a. = 10, 65 mb.