Zespół
Content:
W skład zespołu wchodzą materiały archiwalne Działu Zarządzania - korespondencja w sprawach funkcjonowania fabryki, modernizacji, rozbudowy, zatrudnienia, Działu Produkcji - korespondencja w sprawach produkcji wagonów, Działu Kosztów - kalkulacje kosztów produkcji wagonów i Działu Konstrukcyjnego - patenty, rysunki techniczne własne i otrzymywane od zleceniodawców
About the Creator:
Początki przemysłu maszynowego w Sanoku sięgają pierwszej połowy XIX wieku, gdy po powstaniu listopadowym do Sanoka przybyli Walenty Lipiński i Mateusz Beksiński, którzy założyli warsztat kotlarski. Z czasem warsztat kotlarski odziedziczył syn Walentego – Kazimierz, który od 1887 r. występował pod szyldem „Kazimierz Lipiński w Sanoku Fabryka Maszyn i Narzędzi Wiertniczych Kotlarnia i Odlewnia Żelaza” . W 1894 r. dotychczasowa firma, rozwijająca się coraz dynamicznie, została przekształcona w spółką akcyjną "Pierwsze Galicyjskie Towarzystwo Akcyjne Budowy Wagonów i Maszyn". Na jej czele dalej stał Kazimierz Lipiński, który przeniósł siedzibę do Posady Olchowskiej (obecnie część Sanoka) i tam rozbudował zakład. Zaczął się też specjalizować w produkcji wagonów towarowych i osobowych. W 1913 r. doszło do przejęcia zakładów sanockich przez „Uprzywilejowane Fabryki Maszyn i Wagonów L. Zieleniewski w Krakowie” . Od tego czasu zakład sanocki wchodzi w skład koncernu „Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów - L. Zieleniewski w Krakowie, Lwowie i Sanoku Spółka Akcyjna”. W 1928 r. po przejęciu firmy „Fitzner-Gamper” następuje zmiana nazwy na „Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper S.A. Fabryka Sanocka”, która utrzymała się do momentu nacjonalizacji zakładu w 1944 r. Fabryka Sanocka specjalizowała się przede wszystkim w wykonywaniu wszelkich wagonów osobowych i towarowych, różnego rodzaju cystern, wozów tramwajowych, wagoników kolejowych oraz karoserii samochodowych. Tuż przed wybuchem II wojny światowej na terenie fabryki uruchomiono zakład produkcji obrabiarek, choć zamówienia wojskowe, głównie dla Kierownictwa Zaopatrzenia Uzbrojenia Broni Pancernych był realizowane znacznie wcześniej. W okresie II wojny światowej fabryka nadal zajmowała się produkcją wagonów, głownie towarowych oraz wykonywała zamówienia wojskowe. W 1944 r. fabryka została spalona, a to co pozostało znacjonalizowano. Zarząd nad całością firmy znajdował się w Krakowie, gdzie zapadały ostateczne decyzje w sprawach organizacyjnych, kadrowych czy produkcyjnych. Znaczną samodzielność zachował natomiast Dział Konstrukcyjny, gdzie opracowywano oferty dla różnych odbiorców, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. W Sanok na stałe rezydował dyrektor, który odpowiadał za funkcjonowanie fabryki. Podlegały mu pozostałe działy. Także w okresie II wojny światowej utrzymała się taka forma zarządzania fabryką.
Border dates:
[1895] 1910 -1944
Classification:
instytucje gospodarcze
Creator's name:
Dates:
1895-1895, 1910-1944.
Former name:
Fabryka Wagonów i Maszyn w Sanoku - Kazimierz Lipiński Pierwsze Galicyjskie Towarzystwo Akcyjne Budowy Wagonów i Maszyn - przedtem Kazimierz Lipiński Spółka Akcyjna L. Zieleniewski - Sanocka Fabryka Wagonów; Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów, L. Zieleniewski w Krakowie, Lwowie i Sanoku. Spółka Akcyjna. Fabryka Sanocka (Sanowag); Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski, Fitzner i Gamper. Spółka Akcyjna
Foreign language name:
Vereinigte Maschinen, Kessel und Waggon-Fabriken L. Zieleniewski und Fitzner-Gamper Aktiengesellschaft Waggonfabrik in Sanok; Zieleniewski Maschinen und Waggonbau Gessellschaft m.b.H. Werk Sanok
Languages:
polski, niemiecki, francuski, angielski
Availability:
Available in full
Total archival files:
1146
Total archival files processed:
1146
Total archival files without records:
0
Total linear metres
8.81
Total linear metres processed
8.81
Total linear metres without records
0.0
Total archival files:
0
Total files:
0
Total size (in MB):
0.0
Total documents
0
Total cases
0
Total classes
0
Total archival files:
0.0
Total running meters :
0.0
Dates of non-archival documentation :
Name | Quantity Inventory | uwagi |
---|---|---|
Approved book inventory | Tak |