Referat Ogólno-Samorządowy: Powiatowa Rada Narodowa - regulaminy i protokoły z posiedzeń, sprawy ustrojowe powiatu i sprawozdanie Wydziału Powiatowego, sprawy personlne i szkoleniowe pracowników Wydziału Powiatowego, organizacja administarcji Wydziały, system kancelaryjny i podział organizacyjny, majątek nieruchomy w tym szpitali i ośrodek zdrowia, inwenstycji i sprawozdania i sprawozdawczości, udział w związkach międzykomunalnych i Komunalnej Kasy Oszczędności, biblioteka powiatowa, akta dotyczące szkód wojennych, parku narodowego na Górze św. Anny, świetlic, Kongresu Zjednoczeniowego Partii Robotniczych 1945-1950 (56 j.a.), Referat Nadzoru nad Gminami: wybór i działalność gminnych rad narodowych i komisji, sprawy ustrojowe gmin, organów wykonawczych, sprawy personalne - zarządzenia, przepisy, regulaminy, akta personalne burmistrzów, wójtow, sołtysów i pracowników gminnych, odprawy naczelników gmin, sesje i posiedzenia, organizacja zarządów gminnych i miejskich, lustracje, sprawozdania o działalności gmin, sprawy budżetowe gmin i miasta, subwencje, dotacje, majątki i przedsiębiorstwa gminne i miejskie, sprawy podatkowe - statuty, wymiar i pobór, sprawy urzędów stanu cywilnego, utrzymanie szkół, statystyka, nieruchomości porzucone i poniemieckie, spisy rolne1945-1950 (133 j.a.), Referat Budżetowo- Finansowy: sprawy budżetowe powiatowego związku samorządowego, sprawy podatkowe i statystka finansowa 1945-1949 (16 j.a.), Referat Pożarnictwa: sprawy organizacyjne, raporty pożarowe i statystyka, plany i sprawozdania, inspekcje, szkolenia, sprawy zapobiegawcze, propoganda, sprawy personalne 1946-1948 (15 j.a.), przes.229/2004; 1 j.a.-0,02 mb.

Wydział Powiatowy w Strzelcach Opolskich jako organ samorządu terytorialnego został zorganizowany przez Starostę Powiatowego w Strzelcach opolskich w 1945 roku w oparciu o formy ustrojowe tych organów z okresu międzywojennego. Ponieważ w tym czasie na terenie powiatu strzeleckiego nie istniała jeszcze powiatowa rada narodowa, Wydział Powiatowy zorganizowano z pominięciem wymogów art.. 28 ust.3, ustawy z dnia 11.9.1944 roku o organizacji i działania organów samorządu terytorialnego na Ziemiach Odzyskanych były następujące akty prawne: ustawa z dnia 11.9.1944 r. o organizacji i zakresie i działania rad narodowych, dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23.11.1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego, Dekret z dnia 13.11.1945 roku o zazrądzie Ziem Odzyskanych. W świetle art. 3 dekretu z dnia 23.11.1944 roku wydział powiatowy stanowił korporację prawa publicznego i posiadał osobowość prawną reprezentowaną reprezentowaną przez powiatową radę narodową, której był organem wykonawczym. W praktyce oznaczało to, że wydział powiatowy mógł działać na zewnątrz tylko na zlecenie lub za zgodą powiatowej rady narodowej, która miałą prawo i obowiązek kontrolowania jego działalności. Wydział powiatowy działał kolegialnie, a jego przewodniczącym z urzędu był starosta powiatowy lub jego zastępca. W skłąd kolegium wydziału powiatowego wchodziło 6 członków wybranych przez powiatową radę narodową spośród mieszkańców powiatu. W związku z tym, że w czasie organizacji wydziałów powiatowych na terenie Ziem Odzyskanych nie istniały jeszcze powiatowe rady narodowe, wydziały powiatowe organizowano z pominięciem wymogów art.28, ust.3 ustawy z dnia 11.09.1944 roku o radach narodowych, w drodze postępowania administracyjnego. Stąd też pierwsze władze wydziałów powiatowych do czasu wyboru ich przez rady narodowe miały charakter organów tymczasowych. Do zakresu działania wydziału powiatowego należały sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone do kompetencji włądz państwowych. W wyniku tych ograniczeń wydział powiatowy objął swym działaniem następujące sprawy publiczne: sprawy budżetowe powiatowego związku samorządowego, opieki społecznej, ochrony przeciwpożarowej, gróg publicznych na terenie powiatu. Dla realizacji niektórych zadań przy wydziale powiatowym istniały następujące jednostki wyspecjalizowane: powiatowy zarząd drogowy jako organ wykonawczy w dziedzinie administarcji drogowej, powiatowa komenda straży pożarnych, która prowadziła jednocześnie agendy referatu pożarnictwa przy wydziale powiatowym, miejscowy urząd planowania przestrzennego, którego zadaniem było koordynowanie działań w zakresie zagospodarowania terenu i rozmieszczenia ludności na terenie powiatu. Ten podział w zakresie kompetencji został zmieniony zarząrzeniem organizacyjnym Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego nr 42/48 z dnia 20 lutego 1948 roku w sprawie statutu organizacyjnego starostw powiatowych Województwa Śląsko-Dąbrowskiego. Po wprowadzeniu w życie tego zarządznia w gestii wydziału powiatowego pozostały tylko sprawy finansowe - budżetowe powiatowego związku samorządowego oraz nadzór nad niższymi szczeblami samorządu w powiecie. Pozostałe agendy zostały przejęte przez odpowiednie oragny administracji państwowej. W takim stanie organizacyjnym wydziały powiatowe prztrwały do 1950 roku - do czasu ich likwidacji. Ustawa z dnia 20 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej włądzy państwowej zlikwidowała wydziały powiatowe i związki samorządowe, a ich zakres właściwości i agendy przekazała do kompetencji rad narodowych szczebla powiatowego. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Jan Cichoń, Opole 1968]

w księdze nabytków brak nabytku z 1966 roku - informacja o nabytku znajduje się we wstępie do zespołu na s.5,zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 04.12.2009 (protokół nr 10/09)