wybory sołtysów, nominacje i odwołania wójtów, protokoły zdawczo-odbiorcze agend 1947-1948 (1 j.a.), regulamin obrad zarządu gminnego 1946 (1 j.a.), podział powiatu na gminy i gromady, organizacja gminy i gromad 1946, 1952 (2 j.a.), instrukcja kancelaryjna, wykaz teczek biura zarządu gminnego 1945 (1 j.a.), protokoły z posiedzeń Gminnej Rady Narodowej i prezydium 1946-1949, 1951-1954 (6 j.a.), protokoły z sesji Rady 1953-1954 (2 j.a.), sprawozdania i protokoły działalności Gminnej Rady Narodowej 1953 (1 j.a.), protokoły posiedzeń Zarządu Gminnego 1946 (1 j.a.), protokoły z zebrań sołtysów 1946 (1 j.a.), konferencje obywatelskie 1948 (1 j.a.), wykazy pracowników gminnych i sołtysów, ankiety personalne członków Rady i komisji, sprawy osobowe pracowników prezydium 1946, 1952, 1954 (3 j.a.), protokoły z inspekcji i zarządzenia polustracyjne 1948 (1 j.a.), majątek gromad i przedsiębiorstwa gminne 1948, 1951-1953 (3 j.a.), regulacja rzeki Budkowiczanki 1947 (1 j.a.), zniszczenia wojenne 1945, 1948 (2 j.a.), kosztorys na budowę mostu 1950 (1 j.a.), ankieta w sprawie przebiegu działań wojennych i okupacji niemieckiej 1946 (1 j.a.), sprawy wyznaniowe, kościelne 1946-1947, 1951 (2 j.a.), sprawy Urzędu Stanu Cywilnego 1950 (1 j.a.), ewidencja i kontrola ruchu ludności 1946, 1949 (2 j.a.), weryfikacja miejscowej ludności 1946-1950 (4 j.a.), wyjazdy za granicę 1950, 1952, 1954 (3 j.a.), organizacje społeczne na terenie gminy 1952 (1 j.a.), budżet i preliminarze budżetowe 1945-1950 (7 j.a.), sprawozdania rachunkowe 1946, 1948-1950 (4 j.a.), podatek gruntowy - rejestry wymiarowe, rejestry gospodarstw, rejestr przypisów i odpisów, księgi biercze 1946-1954 (28 j.a.), podatek od nieruchomości - rejestry wymiarowe 1953-1954 (1 j.a.), świadczenia w naturze i szarwark 1947, 1949 (2 j.a.), Społeczny Fundusz Oszczędnościowy - wykaz ustalonych wkładów, rejestry odpisów, księgi biercze, zestawienia wyników 1948-1951 (6 j.a.), rolnictwo -akcja siewna, żniwna, spisy zwierząt,wykazy strat 1945 (1 j.a.), klasyfikacja gruntów 1949, 1951 (2 j.a.), spisy powierzchni użytków, zasiewów, warzyw, zwierząt gospodarskich 1951 (3 j.a.), osiedlenia i wysiedlenia repatriacja 1945-1947 (2 j.a.), szkolnictwo powszechne i oświata rolnicza, kultura 1945, 1949, 1951 (3 j.a.), pomieszczenia, domy mieszkalne zakładów przemysłowych 1945-1946 (1 j.a.), pomoc dla rodzin ojców wywiezionych do Związku Radzieckiego 1946 (1 j.a.), przes.144/2004: protokoły sesji Rady 1950 (1 j.a.), organizacja gminy, uchwały i sprawozdania z działalności gminy 1954 (1 j.a.), preliminarz środków specjalnych na rok 1953 (1 j.a.), badania w sprawie klasyfikacji gruntów 1949-1952 (2 j.a.); nab. 7286/2014: główna księga ewidencji ludności b.d. (1 j.a.), Instytucja Zastępcza Urzędu Zatrudnienia- pisma, wykazy zakładów 1947-1950 (1 j.a.), wnioski o wydanie tymczasowego zaświadczenia tożsamości 1949-1950 (1 j.a.), deklaracja wierności- spis osób 1946-1949 (1 j.a.), akta personalne pracowników 1945-1952, 1954 (3 j.a.), ewidencja mieszkańców- wykazy, zaświadczenia, poszukiwania osób, zawiadomienia o zgonie oraz ruch i stan ludności 1950 (1 j.a.).

Rady narodowe działały na podstawie ustawy z dnia 11 listopada 1944 roku i dekretu PKWN z dnia 23 listopada 1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego. W gminach utworzono rady narodowe i zarządy gminne, które działały równolegle do 1950 roku. Rady narodowe były organami samorządu terytorialnego. Gminna rada narodowa wybierała prezydium jako organ kierujący jej pracami, natomiast organem wykonawczym był zarząd gminy. Zarząd składał się z wójta, podwójciego i trzech członków wybieranych przez radę narodową. Władzą zwierzchnią i nadzorczą była Krajowa Rada Narodowa. Do kompetencji terenowych rad narodowych, w tym także i gminnych należało: planowanie działalności publicznej - ustalanie budżetu oraz planu swiadczeń w naturze, kontrola działalności organów wykonawczych oraz instytucji i osób wykonujących funkcje zlecone w zakresie administracji i gospodarki publicznej, powoływanie samorządowych organów wykonawczych, ustalanie zasad i warunków, na których organy wykonawcze samorządu mogą zawierać umowy w sprawie zaciągania pożyczki, zbycia, zamiany lub obciążenia majątku nieruchomego, uchwalanie regulaminów obrad i komisji. Ustawa z marca 1950 roku zniosła dualizma w administracji terenowej - administracja państwowa i samorządowa - a także dualizm wewnątrz adminstracji samorządowej (gminne rady narodowe i zarządy gminne, a powoływała rady narodowe jako terenowe organy jednolitej władzy państwowej). Zgodnie z ustawą rady narowoewe wybierane były przez ludność. Jako terenowe organy jednolitej władzy państwowej m.in. kierowały na swoim terenie działalnością gospodarczą, kulturalną, społeczną, wybierały i odwoływały prezydium rady narodowej, powoływały komisje radzieckie, powoływały komisje stałe i doraźne, kierowały działalnością swoich organów i rozpatrywały ich sprawozdania, uchwalały budżety terenowe i nadzorowały ich wykonanie, uchwalały plany gospodarcze, stanowiły o terenowych daninach, opłatach i świadczeniach nadanych im przez ustawy w ramach uprawnień. Organem wykonawczym i zarządzającym rady narodowej było prezydium złożone z przewodniczącego, jego zastępcy oraz sekretarza i członków prezydium. Poszczególnymi dziedzinami spraw należących do właściwości rad narodowych zarządzały wydziały /oddziały, referaty/ prezydium. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres działania wydziałów określało prezydium rady narodowej, zgodnie z wytycznymi i instrukcjami Rady Ministrów. Zwierzchni nadzór nad radami narodowymi sprawowała Rada Państwa. Gminne rady narodowe funkcjonowały do 31 grudnia 1954 roku. W ich miejsce powołano gromadzkie rady narodowe na podstawie ustawy z dnia 25 września 1954 o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Stefan Czech , Opole ]

Zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 04.12.2009 r. (protokół nr 10/09).