Miejska Rada Narodowa - protokoły posiedzeń Rady i jej prezydium, protokoły posiedzeń i kontroli komisji 1946-1950 (11 j.a.) Dział ogólny - organizacja Zarządu, protokoły posiedzeń Zarządu, sprawozdania z działalności Zarządu, wykazy zakładów pracy, wykazy szkód wojennych 1945-1950 (41 j.a.), Dział administracyjny -ewidencja ludności, materiały dotyczące lasu miejskiego 1945-1949 (13 j.a.), Dział finansowy - budżety i sprawozdania z ich wykonania 1945-1950 (22 j.a.), Dział społeczny - materiały dotyczące analfabetyzmu, wykazy Niemców 1946-1950 (6 j.a.), Dział techniczny - sprawozdania o ruchu budowlanym i odbudowie 1945-1950 (8 j.a.); przes.2046/2014: protokoły posiedzeń Zarządu Miejskiego oraz sprawozdania z kontroli Zarządu 1950 (1 j.a.), Powiatowa Komisja Oświatowa - protokoły posiedzeń, korespondencja 1947 (1 j.a.), odbudowa miasta Olesna, wykaz osób posiadających pojazdy rolnicze 1948 (1 j.a.), odbudowa szkoły w Oleśnie 1949-1950 (1 j.a.), odbudowa domu ludowego w Oleśnie 1948-1949 (1 j.a.), dokumentacja techniczna na odbudowę instalacji w Domu Ludowym w Oleśnie 1949 (1 j.a.), przepisy normatywne dla urzędów zatrudnienia 1945-1949 (1 j.a.), dokumentacja dotycząca odbudowy ratusza miejskiego - kosztorysy, zestawienia, sprawozdania 1949-1950 (1 j.a.), korespondencja wojskowa 1949 (1 j.a.), sprawy straży pożarnej 1947-1950 (1 j.a.), protokoły odbioru robót budowlanych przy ul. Michałka 41 oraz Kolejowej 1 w Oleśnie 1949 (1 j.a.), projekty warsztatów rzemieślniczych 1948-1950 (1 j.a.), zarządzenia normatywne i okólniki 1948-1950 (1 j.a.); nab. 8391/2016: protokoły posiedzeń Miejskiej Rady Narodowej- kopie, wyciągi, protokoły posiedzeń Zarządu- kopie, wyciągi, budżety, sprawozdania budżetowe, przepisy i zarządzenia władz nadrzędnych, sprawy organizacyjne, sprawozdania z działalności, postanowienia sądowe w sprawach przywrócenia posiadania nieruchomości, układy zbiorowe pracy, dowody wpłat, wykazy potrąconych składek, polisy ubezpieczeniowe, karty ewidencyjne członków związku zawodowego, gospodarka materiałowa i lokalowa, kosztorysy budowy przedszkola, sprawy budowlane, umowy na remonty w mieście, korespondencja, akta osobowe, sprawozdania statystyczne cegielni miejskiej 1945-1952 (34 j.a.).

Zarządy Miejskie, obok Zarządów Gminnych i Wydziałów Powiatowych, stanowiły administrację samorządową, której podstawami prawnymi były: - ustawa z dnia 23.03.1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego - ustawa z dnia 11.09.1944 roku o organizacji i zakresie działania rad narodowych - dekret PKWN z dnia 23.11.1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego . Rady narodowe stanowiły tymczasowe organy ustawodawcze. Pełniły funkcje kontrolne w stosunku do instytucji samorządowych poszczególnych szczebli. Do najważniejszych kompetencji terenowych rad narodowych należało: ustalanie budżetu, kontrola działalności organów wykonawczych oraz powoływanie samorządowych organów wykonawczych. Rady narodowe w swojej działalności opierały się w znacznej mierze na pracach komisji problemowych (kontroli społecznej, finansowo-budżetowych, oświatowych), wyłanianych spośród radnych. Rady wybierały ze swego grona prezydium składające się z 5 osób: przewodniczącego, zastępcy i 3 członków. Rady nie pochodziły z wyboru, w ich skład wchodzili głównie przedstawiciele ugrupowań politycznych, a także organizacji społecznych, młodzieżowych. Zgodnie z ustawą z 1933 r. do zadań Zarządów Miejskich, jako organów wykonawczych Miejskich Rad Narodowych, należało m.in.: - przygotowywanie spraw, co do których decyzje podejmowała rada narodowa - ustalanie planu wykonania budżetu - uchwalanie regulaminów własnych Pewne uprawnienia posiadał również sam burmistrz, który był kierownikiem całej administracji i gospodarki miejskiej, nadawał ogólny kierunek działalności biura zarządu, sprawował nadzór ogólny nad praca zarządu. Pierwszym burmistrzem Olesna po 1945 r. był Jan Telesiński, jego zastępcą został Stanisław Kozak. Zarządy w miastach niewydzielonych składały się z burmistrza, wiceburmistrza oraz 3-6 członków. Wybór burmistrza i wiceburmistrza zatwierdzał wojewoda, przy uwzględnieniu opinii właściwego prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W roku 1945 i pierwszych miesiącach 1946 nie istniały ogólnie obowiązujące przepisy organizacyjne dla zarządów. Panowała tu pewna dowolność, a niektóre wydziały, oddziały czy referaty tworzono w zależności od miejscowych potrzeb i warunków. Dnia 25.03.1946 r. ukazała się w Dzienniku Urzędowym Ministra Ziem Odzyskanych instrukcja kancelaryjna dla biur zarządów miejskich . Miała ona za zadanie ujednolicenie i oparcie samorządu miejskiego na Ziemiach Odzyskanych na jednolitych wzorach organizacyjnych. W lipcu 1948 r. ukazał się okólnik Ministerstwa Administracji Publicznej w sprawie wzorów statutów organizacyjnych biur zarządów miejskich 4 grup miast, w zależności od ilości mieszkańców. W aktach zespołu zachował się statut organizacyjny biura Zarządu z 1948 roku: Dział Ogólny - Referat osobowy - Referat organizacyjno-prawny - Referat gospodarczy - Sekretariat - Kancelaria - Referat przedsiębiorstw miejskich - Urząd Zatrudnienia Dział Administracyjny - Referat ogólno-administracyjny - Referat karno-administracyjny - Referat wojskowy - Referat mieszkaniowy - Biuro ewidencji i kontroli ruchu ludności wraz z Urzędem Stanu Cywilnego - Referat aprowizacyjny i rolny - Referat osiedleńczy Dział Finansowy - Referat budżetowy - Referat podatkowy - Rachuba - Kasa miejska Dział Społeczny - Referat oświaty i kultury - Referat opieki społecznej - Referat zdrowia publicznego - Referat weterynaryjny Dział Techniczny - Referat budownictwa - Referat nadzoru budowlanego - Referat zabudowy i pomiarów - Referat drogowo-mostowy - Referat ogrodnictwa Zarządy Miejskie uległy likwidacji na mocy ustawy z 20.03.1950 o terenowych organach jednolitej władzy państwowej . [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Justyna Miętka , Opole 2003]

Baza danych IZA. Zmiany w rozmiarze zespołu zatwierdzono na posiedzeniu Komisji Metodycznej w dniu 04.12.2009 r. (protokół nr 10/09).