Spis nazwisk małoletnich [1869] 1876-1912 sygn.1 (1j.a.) Repertorium opiekuńcze [1869] 1876-1912 sygn.2 (1j.a.) Repertorium spraw cywilnych 1898-1899,1907-1909, 1912,1913 sygn.3-6 (4j.a.)

Ukazem z dnia 19 lutego 1875 r. o zastosowaniu rosyjskich ustaw sądowych i ukazem Rządzącego Senatu z dnia 6 marca 1875 r. o wprowadzeniu do Królestwa Polskiego ustaw sądowych z dnia 20 listopada 1864 r. z dniem 1 lipca 1876 r. powołano: sądy gminne, sędziów pokoju, zjazdy sędziów pokoju, sądy okręgowe i Warszawską Izbę Sądową (Zbiór praw, t. 6, Warszawa 1881, s. 73-243, 387-417). Zniesiono podział sądownictwa na dwa piony: cywilny i karny. Wszystkie nowo powołane instytucje otrzymały uprawnienia w zakresie prawa karnego i cywilnego. Nowa organizacja zakładała podział na piony sądownictwa ogólnego i sądownictwa pokojowego, które nie były ze sobą instancyjnie powiązane. Podział ten opierał się na założeniu oddzielenia jurysdykcji w sprawach mniejszej wagi, należącej do sądownictwa pokojowego, i w sprawach poważniejszych rozpatrywanych przez sądy ogólne. Do systemu sądów ogólnych w Warszawskim Okręgu Sądowym należało 10 sądów okręgowych (po jednym w stolicy guberni) i Warszawska Izba Sądowa. Organami jurysdykcji pokojowej były sądy gminne dla ludności wiejskiej, sędziowie pokoju w miastach oraz instancja apelacyjno-kasacyjna w postaci zjazdu sędziów pokoju. Postępowanie przed sądami pionu pokojowego zgodnie z duchem reformy było uproszczone, szybkie i pozbawione w dużej części formalizmu procesowego. Nowo powstałe sądy rozpatrywały zarówno sprawy cywilne, jak i karne ( wcześniej podział na oddzielne piony sądownictwa cywilnego i karnego). Za niewątpliwy postęp uznano również skrócenie toku postępowania sądowego do dwóch instancji-zarówno w sądach ogólnych, jak i w sądownictwie pokojowym, co miało wpłynąć na przyśpieszenie postępowania sądowego (dotychczas funkcjonował od 1842r. system trzech instancji sądowych w poważniejszych sprawach cywilnych i karnych). Sędziowie pokoju urzędowali w miastach, sprawując swoją jurysdykcję w rewirach (cyrkułach). Obszar rewiru obejmował najczęściej całe miasto w jego granicach administracyjnych lub dwa miasta, jeżeli tyle znajdowało się na terenie jednego powiatu. Ustawą z 31 grudnia 1866r. podzielono Królestwo Polskie na 10 guberni i 85 powiatów. Utworzono powiat miński z siedzibą w Mińsku. W 1868 r. zmieniono nazwę miasta Mińsk na Nowomińsk., a stąd i powiat nosił nazwę „nowomiński”. Ten podział administracyjny przetrwał do czasów pierwszej wojny światowej. Trzeba jednak zaznaczyć, że w powiecie nowomińskim miastami pozostały tylko Nowomińsk i Kałuszyn (ukaz carski z 1 czerwca 1869r.). Jako cezurę końcową przyjęto rok 1915, który oznacza opuszczenie Królestwa Polskiego przez władze i wojsko rosyjskie, a także koniec działalności instytucji powołanych przez zaborcę na terenie Królestwa Polskiego (działały do 1918 r. w miejscach ewakuacji).

Skorygowano mylny zapis (zespół 1621 Sąd Gminny 1 Okręgu powiatu nowomińskiego zapisano dwukrotnie) i tłumaczenie nazwy zespołu