Akta gminy Koziegłowy

Reference code
8/121/0
Number of series
0
Number of scans
3618

Content:

Dokumentacja zawarta w zespole „Akta gminy Koziegłowy” jest zachowana fragmentarycznie. W zespole zachowały się akta: I.Zarządu Gminy z lat /1886/1915-1936 -Działu Ogólno-Organizacyjnego z lat /1915/1915-1936: Księgi uchwał Rady Gminnej, księga protokołów zebrań gminnych, protokoły Komisji, protokoły Zarządu Gminnego (sygn. 1-9); -Działu Administracyjnego z lat /1886/1915-1939/1944/: księga ludności stałej, rejestry mieszkańców (sygn. 10-18); Gminy Koziegłowy, Koziegłówki i Rudnik Wielki przechodziły liczne zmiany administracyjne, w związku z powyższym aby uzyskać pełny obraz dot. działalności tych gmin, oprócz akt zespołu „Akta gminy Koziegłowy” należy także zwrócić uwagę na akta zespołów: „Akta gminy Koziegłówki” i „Akta gminy Rudnik Wielki”. Pomimo swej fragmentaryczności akta te informują użytkownika o zmianach organizacyjnych i kompetencjach swoich twórców. Obrazują także problemy i historię ludzi zamieszkujących w małej gminie w II połowie XIX i I połowie XX wieku.

About the Creator:

W 1864 roku nastąpiły zmiany w dotychczasowej organizacji władz wiejskich na terenie Królestwa Polskiego. Ukaz o urządzaniu gmin wiejskich z dnia 19 lutego (2 marca) 1864 roku stanowił, iż gmina składa się z wiosek i koloni oraz folwarków i dworów właścicieli ziemskich, a władzę w gminie sprawuje samorząd gminny reprezentowany przez: zebranie gminne, wójta gminy oraz sołtysów . Sprawy sporne z terenu gminy miał rozpatrywać Sąd gminny wraz z ławnikami. Nowego podziału na gminy miał zgodnie z w/w ukazem dokonać Komitet Urządzający. Zebranie gminy stanowiło organ uchwałodawczy, władzę wykonawczą sprawował wójt wybierany na zebraniach gminnych. Pomocnikami wójta w gminie byli sołtysi, wybierani na zebraniach gromadzkich i zatwierdzani przez naczelnika powiatu. Każda gmina powinna posiadać pisarza, który prowadziłby księgi gminne i korespondencję. W razie potrzeby gminy mogły mieć poborców podatków, inspektorów szkółek i szpitali, gajowych, stróżów i innych urzędników gminnych. Według ukazu do kompetencji wójta gminy należały następujące sprawy: ogłaszanie rozporządzeń władz, czuwanie nad porządkiem w miejscach publicznych i nad bezpieczeństwem osób i własności, zapobieganie włóczęgostwu i żebractwu, donoszenie zwierzchności o samowolnym wychodzeniu mieszkańców z gminy, przedsiębranie nakazanych środków zaradczych przeciw pożarom, pomorowi bydła, itp. klęskom żywiołowym, przedsiębranie środków przeciw wszelkiego rodzaju przestępstwom, wykonywanie w przepisanych prawem wypadkach wyroków sądu gminnego i innych władz sądowych, czuwanie nad przechowywaniem znalezionych w gminie rzeczy lub odebranych od osób podejrzanych rzeczy, broni itp. Z innych ważniejszych spraw, należących do kompetencji wójta należy wymienić: zwoływanie zebrań gminnych, wykonywanie ich uchwał, utrzymywanie dróg w należytym stanie, nadzór nad sołtysami, naznaczanie kwater dla wojska, zarządzanie funduszami gminy, wydawanie mieszkańcom paszportów, nadzór nad karczmami, austeriami i wszelkiego rodzaju zakładami i instytucjami (szkoły, ochronki, szpitale itp.). Wójt był podległy naczelnikowi powiatu. Na mocy ustawy z dnia 19 (31) grudnia 1866 roku został wprowadzony nowy podział administracyjny Królestwa Polskiego . W miejsce istniejących 5 guberni utworzono 10 guberni, w tym m.in. nową Gubernię Piotrkowską. W Guberni Piotrkowskiej został utworzony nowy powiat będziński, wydzielony z dotychczasowego powiatu olkuskiego. Zgodnie z Postanowieniem o podziale miast i gmin w powiatach z dnia 5 (17) stycznia 1867 roku Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim miasto Koziegłowy oraz zbiorcza gmina wiejska Koziegłowy, które istniały już przed utworzeniem nowego powiatu, znalazły się w powiecie będzińskim Guberni Piotrkowskiej . Powyższy stan utrwaliło Postanowienie o rozgraniczeniu powiatów nowych dziesięciu guberni Królestwa Polskiego z dnia 29 grudnia (10 stycznia) 1867/1868 roku . Postanowieniem o przemianowaniu na osady niektórych miast w guberni piotrkowskiej z dnia 20 marca (1 kwietnia) 1870 roku miasto Koziegłowy postanowiono rozdzielić na osadę i przyłączyć do gminy wiejskiej Rudnik Wielki. W okresie 1870-1914 funkcjonowały gmina wiejska Rudnik Wielki, której siedziba mieściła się w Koziegłowach oraz gmina wiejska Koziegłowy, której siedziba znajdowała się w Koziegłówkach . W okresie I wojny światowej gminy Rudnik Wielki i Koziegłowy znalazły się w powiecie Będzin-Sosnowice, pod okupacją niemiecką . 4 sierpnia 1915 roku na zebraniu gminnym miejscowości: osada Koziegłowy oraz Kolonia Wylęgi, Reczek, Rosochaci i Świnic, zwołanym przez Sędziego Gminnego 4 Okręgu Ruszkowskiego, stosownie do wezwania Wielmożnego Naczelnika Będzińskiego Powiatu z dnia 15 lipca 1915 roku nad. N 7002 , utworzono z ww. miejscowości (wydzielonych z gminy Rudnik Wielki) nową gminę Koziegłowy. Podczas zebrania wybrano wójta, 2 ławników i wskazano osobę, która miała pełnić funkcję pisarza gminnego . Prawdopodobnie w 1915 roku Naczelnik Powiatu Będzińskiego zmienił nazwę dotychczasowej rosyjskiej gminy Koziegłowy, aby nie mylono jej z nowoutworzoną gminą Koziegłowy, na gminę Koziegłówki . Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu niepodległości, utworzona przez Niemców w 1915 roku gmina Koziegłowy weszła w skład powiatu będzińskiego, który został włączony do województwa kieleckiego. Po 1918 roku zasadniczą zmianą w funkcjonowaniu samorządu gminnego było wprowadzenie Dekretem o ustanowieniu Rad Gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego z 27 listopada 1918 roku jako nowego organu Rady Gminnej, w skład Rady wchodzili: wójt i 12 radnych wybieranych na 3 lata . Do zakresu działalności Rady należało: przygotowanie wniosków i budżetu na zgromadzenie Gminne oraz czuwanie nad wykonaniem jego uchwał; zawiadywanie nieruchomościami i funduszami, należącymi do gminy lub przez nią zarządzanymi; kierownictwo i dozór nad instytucjami i zakładami gminnymi; mianowanie, kontrola i usuwanie urzędników gminnych (za wyjątkiem pisarza gminnego); kontrola działalności wójta. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1926 roku o podziale powiatu będzińskiego i utworzeniu nowego powiatu zawierciańskiego z siedzibą władz powiatu w Zawierciu gmina Koziegłowy została wcielona do nowoutworzonego powiatu zawierciańskiego. W 1927 roku włączono do gminy Koziegłowy lasy Koziegłowskie wyłączone z gminy Poraj. Następne zmiany w ustroju władz gminnych zostały wprowadzone Ustawą z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego i Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 sierpnia 1934 roku w sprawie wykonania ustawy o częściowej zmianie samorządu terytorialnego . W/w przepisy jako organy ustrojowe gminy wiejskiej wymieniały: radę gminną, zarząd gminy, wójta, i jako zastępców podwójcich. Członkami rady gminnej byli: wójt, podwójci i radni gminni. Zarząd gminy składał się z wójta , podwójciego i 2 ławników. Kontrola wewnętrzna gospodarki gminnej należała do wójta jako przełożonego, natomiast stałym organem kontrolnym z ramienia rady gminnej była komisja rewizyjna wybierana przez radę gminną. Nadzór państwowy nad gminami wiejskimi sprawował wydział powiatowy, który zatwierdzał niektóre uchwały rady gminnej. Na podstawie art. 16 i 107 ustawy z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego dokonany został w powiecie zawierciańskim podział gmin wiejskich na gromady. W skład gminy Koziegłowy wchodziły: - gromada Koziegłowy: 1. osada Koziegłowy, 2. pustkowie Koziegłowy Ordon, 3. osada młyńska Koziegłowy Pasieka 4. osada wiejska Koziegłowy Pomykacz, 5. las Szyszki - gromada Rosochacz: 1. las Pozostałe Lasy, 2. pastwisko Pastwiska, 3. grunty Grunty osady Koziegłowy pomiędzy Wylęgami i pustkowiem Rosochaci, 4. pustkowie Rosochaci, 5. wieś Wylęgi. Powyższy stan utrzymywał się do wybuchu II wojny światowej. 26 października wszedł w życie dekret Führera i kanclerza Rzeszy Niemieckiej o administracji okupowanych polskich obszarów z dnia 12 października 1939 roku . Dekret ten dzielił zajęte przez wojska niemieckie obszary II Rzeczpospolitej na tereny włączone do Rzeszy oraz okupowane obszary polskie podległe władzy Generalnego Gubernatora. 26 października wszedł w życie inny dekret Adolfa Hitlera tzw. dekret o strukturze i zarządzie obszarów wschodnich z dnia 8 października 1939 roku. Na mocy tego dekretu część obszaru Polski została wcielona do Rzeszy. Gmina Koziegłowy należała do: Provinz Schlesien (Breslau), Regirungs Bezirk Oppeln.

Border dates:

[1792]1915-1944

Classification:

Creator's name:

Dates:

1792-1792, 1886-1914, 1915-1944.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

Availability:

Total archival files:

20

Total archival files processed:

18

Total archival files without records:

0

Total linear metres

1.0

Total linear metres processed

0.8

Total linear metres without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Quantity Inventory uwagi
Approved book inventory Tak inwentarz nr 97
Delivery and acceptance list Nie 2 j.a.