1) Sprawy organizacyjne MRN (3 j.a. z lat 1950-1973):plany pracy Miejskiej Rady Narodowej, Prezydium MRN, komisji stałych i Konwentu Seniorów na rok 1973; sprawozdania z działalności MRN z lat 1950-1954 i 1964-1968. 2) Sesje MRN (49 j.a. z lat 1950-1973):kompletny zbiór protokołów sesji Miejskiej Rady Narodowej z lat 1950-1973 (brak 2 protokołów z 1953 r.) 3) Uchwały MRN (3 j.a. z lat 1964-1973):rejestr uchwał MRN z 1973 r.; akta dot. realizacji uchwał MRN z lat 1964-1965. 4) Spotkania posłów i radnych z wyborcami (6 j.a. z lat 1965-1972): protokoły spotkań przedwyborczych kandydatów na radnych z wyborcami z 1965 r., protokoły spotkań posłów i radnych z wyborcami z lat 1965-1967 i 1969-1972; wnioski i postulaty zgłaszane na tych spotkaniach przez wyborców w1965 r. 5) Interpelacje i postulaty radnych (5 j.a. z lat 1961-1973):interpelacje, wnioski i postulaty zgłaszane przez radnych MRN w latach 1961-1971; informacje o realizacji takich postulatów w latach 1972-1973. 6) Komisje stałe MRN (60 j.a. z lat 1950-1973): akta komisji stałych działających przy MRN z lat 1958-1973 - gł. protokoły posiedzeń, protokoły kontroli przeprowadzanych przez te komisje oraz sprawozdania z ich działalności. Do grupy tej włączono1 teczkę z aktami Komisji Kontroli Społecznej z 1950 r. (sygn. 90) 7) Komisje i zespoły doraźne (1 j.a. z 1973 r.): akta Miejskiego Zespołu ds. Odznaczeń Państwowych. 8) Zespoły radnych (1 j.a. z lat 1969-1972):akta Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 9) Sprawy organizacyjne Prezydium MRN (5 j.a. z lat 1952-1973):m.in. akta dot. organizacji pracy i podziału czynności w Prezydium MRN z lat 1956-1968 i organizacji resortu kultury w 1973 r.; zbiór instrukcji, zarządzeń i okólników własnych (m.in. wykaz akt dla prezydiów miejskich rad narodowych z 1956 r.); „Biuletyn Informacyjny Prezydium MRN” z lat 1964-1965 (pojedyncze numery). 10) Posiedzenia Prezydium MRN (52 j.a. z lat 1950-1973):prawie kompletny zbiór protokołów posiedzeń Prezydium MRN z lat 1950-1973 (pojedyncze braki występują w rocznikach 1958 i 1973); rejestry uchwał Prezydium z lat 1950-1951 oraz z 1973 r. 11) Zebrania wiejskie (1 j.a. z 1973 r.):protokoły zebrań wiejskich z 1973 r.; wykazy sołtysów. 12) Plany gospodarcze i sprawozdania z ich realizacji (6 j.a. z lat 1963-1973): plany i/lub materiały do rocznych planów gospodarczych na lata 1963, 1968 i 1970-1971 i 1973; projekt planu gospodarczego resortu oświaty na lata 1974-1976; analiza wykonania planu gospodarczego za rok 1972. 13) Inne plany i sprawozdania z ich realizacji (16 j.a. z lat 1958-1973):akta dot. realizacji uchwały nr 230 Rady Ministrów z 1958 r. o aktywizacji Świnoujścia (sygn. 183-185); informacje m.in. o realizacji polityki mieszkaniowej (w latach 1961-1973), planów estetyzacji miasta (lata 1963-1967), polityki zatrudnienia (oceny i analizy za 1973 r.), rozwoju handlu (program na lata 1972-1990), rolnictwa (plany, sprawozdania i informacje z lat 1972-1973), kultury (program na lata 1973-1975) i sportu (program na lata 1974-1980). 14) Sprawozdawczość GUS i resortowa (18 j.a. z lat 1950 i 1960-1973)z zakresu:gospodarki komunalnej i mieszkaniowej (lata 1960-1972), oświaty (1973 r.), kultury i sztuki (1973 r.) Są tu również materiały spisu rolnego z 1950 r. (sygn. 194) oraz sprawozdania statystyczne z działalności Miejskiej Rady Narodowej, Prezydium MRN i radnych z lat 1969-1971 (sygn. 192). 15) Skargi i wnioski (2 j.a. z lat 1964-1973):przykładowe skargi i wnioski z lat 1964-1965 i 1973. 16) Normatywy kancelaryjne i archiwalne (1 j.a. z lat 1961-1964):zarządzenie Prezydium MRN z 1961 r. wprowadzające jednolity sposób znakowania teczek w referatach Prezydium MRN; rzeczowy podział teczek w referatach Prezydium z 1963 r.; rzeczowy wykaz akt Referatu Ogólno-Administracyjnego z 1964 r. 17) Kontrole i inspekcje zewnętrzne (2 j.a. z 1973 r.): protokoły kontroli finansowych przeprowadzonych przez Wydział Finansowy Prezydium MRN w jednostkach podległych; protokoły kontroli zewnętrznych przeprowadzonych w Urzędzie Stanu Cywilnego i Wydziale Spraw Wewnętrznych Prezydium MRN w Świnoujściu w 1973 r. 18) Budżet i jego wykonanie (44 j.a. z lat 1950-1973): budżety (i/lub materiały do budżetu) na lata 1950, 1952-1954, 1957-1958, 1960-1965, 1967-1971 i 1973; projekty budżetu na lata 1974-1975 jednostek podległych Miejskiemu Komitetowi Kultury i Sztuki; sprawozdania i analizy z wykonania budżetu za lata1956, 1960-1971 i 1973. 19) Plany, budżety i sprawozdania finansowe przedsiębiorstw i zakładów miejskich (26 j.a. z lat 1951-1972): są tu akta (plany, sprawozdania, protokoły kontroli) takich przedsiębiorstw jak: Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej nr 1 w Świnoujściu z lat 1960-1967; Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej nr 2 w Świnoujściu z lat 1960-1968; Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych z Świnoujściu z lat 1961-1964; Przedsiębiorstwo Morskie „Żegluga Świnoujska” z 1963r.; Miejski Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku „Wyspiarz” w Świnoujściu z 1972r. 20) Nadzór nad działalnością stowarzyszeń i organizacji społecznych (3 j.a. z 1973 r.):akta 3 organizacji: Klubu Sportowego „Flota” w Świnoujściu; Koła Polskiego Towarzystwa Lekarskiego w Świnoujściu; Stowarzyszenia Księgowych Oddział Terenowy w Świnoujściu. 21) Sprawy nieruchomości miejskich(1 j.a. z lat 1957-1964): akta dotyczą przejmowania nieruchomości od jednostek Armii Radzieckiej, stacjonującej na terenie miasta. 22) Dopływ nr 675/2010; 4 j.a., lata 1953-1973: rejestr pracowników 1953-1957; sprawy ogólno-organizacyjne związane z organizacją kancelarii tajnej, sprawozdania,nadawanie i zmiana obywatelstwa polskiego, osiedlanie ludności cygańskiej z roku 1973; 23) Dopływ nr 926/2021; 5 j.a., lata 1960-1973 [1974] zgłoszenia zmiany zamieszkania, zgłoszenia cudzoziemców, wnioski o wydanie legitymacji ubezpieczeniowych, protokoły zdawczo-odbiorcze przepraw promowych 24) Dopływ nr 1109/2024; 1038 j.a., lata 1945-1967 akta osobowe pracowników zwolnionych 24) Dopływ nr 1111/2024; 194 j.a., lata 1955-1967 akta osobowe pracowników Żeglugi i Komunikacji Wodnej w Świnoujściu

U schyłku lat 40-tych rozpoczął się w Polsce proces generalnej przebudowy systemu społeczno-gospodarczego i politycznego kraju. Jednym z głównych aktów prawnych w zakresie organizacji władzy i administracji państwowej w terenie była ustawa z 20 marca 1950 r. (zwana dalej ustawą marcową) , która w sposób zasadniczy zmieniła dotychczasowy model zarządzania państwem. Ustawa marcowa o terenowych organach jednolitej władzy państwowej zniosła bowiem występujący w pierwszych latach po wyzwoleniu dualizm, oparty z jednej strony na samorządowym pionie rad narodowych, z drugiej na administracji rządowej reprezentowanej w małych miastach przez burmistrzów, posiadających swój urzędniczy aparat w postaci zarządów miejskich. Niezależnie od funkcji rządowych, burmistrz był również organem wykonawczym samorządu miejskiego, czyli miejskiej rady narodowej. Ustawa marcowa zrywała z żywą dotąd, mającą swoje korzenie w okresie międzywojennym, ideą samorządu terytorialnego, sankcjonując na blisko ćwierć wieku scentralizowany model zarządzania państwem. Formalnie – zespolenie w radach narodowych całej władzy i administracji państwowej poszerzyło ich kompetencje. Od tej bowiem pory „jedyną władzą w mieście” była miejska rada narodowa, która jak każdy organ kolegialny działała na okresowo zwoływanych posiedzeniach (sesjach). Faktycznie jednak, dominującą rolę ustawa przewidywała dla prezydium rady, które pełniąc rolę organu administracji państwowej podporządkowało sobie organ przedstawicielski sprowadzając go do roli fasadowej. Wzajemne relacje między obu organami zostały częściowo zmienione w ustawie z 25 stycznia 1958 r. (zwanej dalej ustawą styczniową) , a następnie w jej nowelizacji z 1963 r. Wszystkie ustawy utrzymywały trójszczeblowy system organizacji rad, co przy centralizmie politycznym i ekonomicznym powodowało, że rady narodowe najniższych ogniw były ograniczone w swoich funkcjach dużą liczbą wskaźników, dyrektyw i zaleceń władz powiatowych i wojewódzkich. Dodatkowe ograniczenia kompetencji MRN wynikały z tzw. partyjnego kierowania radami narodowymi. W latach 1950–1973 rady narodowe wszystkich szczebli przeszły istotną ewolucję. Przemiany objęły organizację, strukturę wewnętrzną jak też i kompetencje zarówno w sferze władczej jak i administracyjnej. Wszystkie zagadnienia konstytucyjno-prawne posiadają bardzo bogata literaturę. Stąd też we wstępie ograniczono się jedynie do podania tych faktów, które mają związek z opracowanym zespołem archiwalnym i mogą ułatwić korzystanie ze spuścizny aktowej Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Świnoujściu. Ustawa marcowa zapowiadała wprawdzie przeprowadzenie wyborów powszechnych do rad narodowych, odkładała to jednak do późniejszego uregulowania. Pierwsze wybory do rad narodowych przeprowadzono dopiero 5 grudnia 1954 r. a następnie 2 lutego 1958 r., 16 kwietnia 1961 r., 30 maja 1965 r. i 1 czerwca 1969 r. Tak więc w pierwszych latach (1950-1954) obowiązywały nadal zasady z lat 1945-1950, kiedy to MRN tworzyli radni delegowani przez legalnie działające partie, stronnictwa polityczne i organizacje społeczno-zawodowe. Inauguracyjne posiedzenie MRN w Świnoujściu, w którym uczestniczyło 17 radnych (na ówczesny stan ustawowy 20 radnych) odbyło się 29 czerwca 1950 r. Zgodnie z ramowym regulaminem organizacyjnym wybrano pięcioosobowe Prezydium MRN (Włodzimierz Kozioł – przewodniczący, Mieczysław Witas – zastępca przewodniczącego, Henryk Kabacik – sekretarz, Leon Szczuraszczyk i Kucfirowa – członkowie). W miarę rozwoju gospodarczego miasta zmieniał się jego status organizacyjny, a w konsekwencji następował wzrost liczby członków prezydium. I tak od 1958 r. prezydium posiadało już 6 członków, a w 1973 r. miało prawo powoływać drugiego etatowego zastępcę przewodniczącego. Dynamiczny rozwój gospodarczy Świnoujścia spowodował też rozwój przestrzenny miasta. W 1960 r. w obszar miejski włączono samodzielne administracyjnie do tej pory obszary osiedla Warszów i gromady Karsibór. Z dniem 1 stycznia 1973 r. miasto Świnoujście podniesiono do rangi powiatu miejskiego, które swoim zasięgiem terytorialnym objęło również Międzyzdroje, Lubin, Wapnicę, Wicko oraz tereny Wolińskiego Parku Narodowego, stając się jednym z największych obszarowo miast w Polsce. Zmiany administracyjne, które w czasie nie pokrywały się z kadencyjnością MRN sprawiły, że dość często zmieniał się jej stan liczebny. W 1954 r. MRN tworzyło 32 radnych, a w 1960 r. - 57. W kolejnych wyborach wybierano 50 radnych. Natomiast z dniem 1 stycznia 1973 r. jej stan osobowy wzrósł do 136 radnych. Rada jako organ władzy państwowej w terenie działając na posiedzeniach plenarnych mogła zajmować się wszystkimi sprawami wchodzącymi w zakres pojęcia gospodarki terenowej. Fakt cykliczności sesji sprawił, że ustawodawca przewidywał, iż rada jako organ kolegialny będzie zajmowała się zagadnieniami „szczególnie istotnymi dla danego terenu”. Tego dość enigmatycznego pojęcia ustawa nie precyzowała. Wymieniała jedynie sprawy, których rada nie mogła przekazać innemu swojemu organowi. Były to sprawy związane z uchwalaniem planów społeczno-gospodarczych i budżetu. MRN odbywała posiedzenia zgodnie z planami pracy. Przeciętnie w roku zwoływano 8 posiedzeń plenarnych. W latach 1950-1973 w sposób zasadniczy zmieniła się tematyka obrad. Było to wynikiem systematycznego rozszerzenia uprawnień rad jak i procesu decentralizacji. Decydujące jednak znaczenie miał niespotykany w innych miastach Pomorza Zachodniego (może poza Policami) rozwój gospodarczy i demograficzny. Nie było to wprawdzie zasługą władz miejskich, gdyż decyzje o przyspieszonym rozwoju miasta przy wykorzystaniu jego walorów przyrodniczych i geograficznych zapadały na szczeblu centralnym. Jednak po podjęciu uchwały przez Radę Ministrów , MRN została włączona w rozpatrywanie spraw wykraczających poza tradycyjnie rozumianą gospodarkę terenową. Chociaż nie podejmowała decyzji strategicznych, lecz zadawalała się rolą wykonawcy uchwał Rady Ministrów, Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie i Powiatowej Rady Narodowej w Świnoujściu, to już przez sam fakt uchwalania rocznych planów gospodarczych i budżetu na posiedzeniach MRN pojawiały się tematy związane z rozbudową i działalnością Przedsiębiorstwa Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Odra”, czy przekształceniem Świnoujścia w znaczący ośrodek turystyczno-wypoczynkowy. MRN zajmowała się też, co prawda w ograniczonym zakresie, sprawami związanymi z dyslokacją jednostek Armii Czerwonej (głównie komunalnymi). Tak więc, o ile w pierwszych latach (1950-1957) dominowały tematy związane z mobilizowaniem ludności do politycznych akcji masowych, to po 1958 r. wachlarz problemów rozpatrywanych na sesjach był bardzo szeroki. Prócz spraw związanych z realizacją uchwał rządowych MRN ze względu na położenie geograficzne zajmowała się np. współdziałaniem z Wojskami Ochrony Pogranicza i współpracą z miejscowością Anklam. W tym ostatnim przypadku dotyczyło to eksportu gazu oraz eksploatacji ujęć wody pitnej dla potrzeb miasta znajdujących się poza granicą państwa. Szczególnie dużo miejsca poświęcono problemom komunalnym. Bardzo często rozpatrywano sprawozdania przedsiębiorstw komunalnych. Problemy gospodarki komunalnej były niezwykle ważne dla sprawnego funkcjonowania organizmu miejskiego położonego na dwóch wyspach. Stąd też, co było rzadkością w tej kategorii miast, Świnoujście posiadało okresowo (w latach 1958-1969) dwa przedsiębiorstwa komunalne oznaczone jako Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej nr 1 i Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej nr 2. MRN zatwierdzała też plany i sprawozdania innych przedsiębiorstw komunalnych, takich jak Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych, Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane, czy Żegluga Świnoujska. Bardzo często zajmowała się oceną przygotowań, a następnie sprawozdań z przebiegu sezonu letniego, rozpatrując informacje Przedsiębiorstwa Państwowego „Orbis”, Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Miejskiego Ośrodka Sportu Turystyki i Wypoczynku, czy „Uzdrowiska Świnoujście”. Ważne miejsce w pracach Rady zajmowały sprawy oświaty i kultury, ochrony zdrowia, handlu i zaopatrzenia – słowem tych wszystkich dziedzin, które miały zasadnicze znaczenie w funkcjonowaniu organizmu miejskiego i poziomu życia mieszkańców. Zakres działania, a zwłaszcza funkcje władcze MRN zwiększyły się z dniem 1 stycznia 1973 r., kiedy to po likwidacji powiatu wolińskiego Miejska Rada Narodowa w Świnoujściu uzyskała status rady powiatowej. Wyraźny wzrost kompetencji spowodował, że na forum MRN pojawiły się sprawy połączenia promowego Świnoujście–Ystad, rozbudowy portu Świnoujście, czy też związane z Przedsiębiorstwem Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Odra”, jednym z największych przedsiębiorstw na terenie Pomorza Zachodniego. W ostatnim roku swojej działalności MRN przejęła też wszystkie problemy zlikwidowanej formalnie miejscowości Międzyzdroje. Ustawy o radach narodowych przewidywały tworzenie organów pomocniczych rady w postaci komisji stałych. W okresie obowiązywania ustawy marcowej liczba i rodzaje komisji powoływanych przez radę były ściśle uregulowane przez władze naczelne i nie odbiegały od rodzajów komisji powoływanych w innych małych miastach. Wyjątkiem było powołanie w połowie 1951 r. Komisji Morskiej mimo, iż w tym okresie żadna ze spraw istotnie „morskich” nie należała do kompetencji Miejskiej Rady Narodowej w Świnoujściu. Było to spowodowane rozpoczęciem budowy w Świnoujściu bazy rybackiej. Po 1958 r. MRN miała znacznie większą swobodę w powoływaniu komisji. W tym czasie obligatoryjną komisją była tylko Komisja Mandatowa, której źródło prawne wynikało jednak nie z ustawy, lecz z ordynacji wyborczej . Mimo to w następnych latach korzystano z instrukcji wzorcowych powołując komisje odpowiadające podziałowi na podstawie dziedziny gospodarki narodowej. Powoływano jednak też komisje oddające specyfikę miasta i jego problemy (patrz załącznik nr 1). W latach 1950-1973 nastąpił natomiast wyraźny wzrost uprawnień komisji. Nowela do ustawy z 1963 r. przyznała komisjom prawo wydawania decyzji i opinii wiążących. Wszystkie ustawy o radach narodowych dopuszczały możliwość tworzenia komisji niestałych rady, do których miały zastosowania te same przepisy co w przypadku komisji stałych. MRN w Świnoujściu niestałe komisje powoływała głównie do opracowania projektów uchwała problemowych. Szczególnie ważną pozycję w systemie organizacyjnym rady odgrywało jej prezydium,. Prezydium było kolegialnym organem wykonawczym rady, a zarazem organem administracji państwowej, i w tym zakresie było podporządkowane prezydium rady powiatowej. Do wykonania swoich zadań posiadało pomocniczy aparat biurowy, któremu strukturę nadano na pierwszym posiedzeniu Prezydium w dniu 13 lipca 1950 r. . Zgodnie z instrukcją nr 3 Rady Ministrów z 17 kwietnia 1950 r. utworzono wówczas 5 następujących referatów: 1. Referat Finansowy 2. Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 3. Referat Ogólno-Administracyjny 4. Referat Spraw Socjalnych i Kulturalnych 5. Referat Wojskowy Przyjęta wówczas struktura organizacyjna była typowym podziałem biura w prezydiach miejskich rad narodowych niestanowiących powiatów miejskich. Szóstą komórką organizacyjną był Urząd Stanu Cywilnego. Chociaż działał on na zasadzie referatu jego istnienie pochodziło z innego źródła prawa. Przyjęta struktura organizacyjna okazała się dość trwała. Zmiany były niewielkie. W 1951 r. Referat Ogólno-Administracyjny zmienił nazwę na Referat Ogólny (z tym samym zakresem działania) , a w 1955 r. pojawiły się dwa dalsze referaty: Referat Kwaterunkowy i Referat Podatkowy. Powołanie obu referatów było wynikiem wzrostu zadań i liczby napływających do PMRN spraw w tych dziedzinach. W 1957 r. ograniczono jednak właściwości Referatu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej oraz Referatu Kwaterunkowego. W związku z tendencjami do innego zarządzania sektorem gospodarki komunalnej, sprawy planowania i wykonania budżetów w tych działach przekazano odpowiednio do Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych. Zaznaczyć należy, że do czynności biurowych włączali się członkowie prezydium, którzy do 1954 r. byli pracownikami etatowymi. Od wyborów 1954 r. pracownikami etatowymi byli już tylko przewodniczący i sekretarz. Natomiast pozostali członkowie pełnili swe funkcje honorowo (społecznie), chociaż nadzorowali pracę przydzielonych im „pod opiekę” komórek organizacyjnych. Kolejne zmiany organizacyjne miały miejsce po uchwaleniu przez Sejm ustawy styczniowej. W oparciu o wzorcowy schemat wprowadzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 kwietnia 1958 r. Prezydium MRN w Świnoujściu dokonało nowego podziału organizacyjnego. Z dniem 8 sierpnia 1958 r. utworzono następujące referaty 1. Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 2. Referat Przemysłu i Handlu 3. Referat Spraw Socjalnych i Kulturalnych 4. Referat Ogólno-Administracyjny 5. Referat Finansowy 6. Urząd Stanu Cywilnego Istniejące do tej pory samodzielne jednostki organizacyjne włączono do następujących referatów: Referat Wojskowy do Referatu Ogólno-Administracyjnego; Referat Podatków do Referatu Finansowego, a Referat Kwaterunkowy do Referatu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Na dalszy rozwój struktury administracji miejskiej decydujący wpływ miała uchwała 152/58 Rady Ministrów z 14 maja 1958 r. w sprawie odbudowy miasta Świnoujścia. Zapowiedziany intensywny rozwój miasta sprawił, że nie podjęto tutaj prób zastosowania rozporządzenia Rady Ministrów z 18 lutego 1958 r. w sprawie powoływania w małych miastach Biur Miejskich , a tym samym zmniejszenia rozbudowanej administracji. Wręcz przeciwnie – w miarę rozwoju gospodarczego i demograficznego miasta zezwolono na rozbudowę struktury organizacyjnej, która odbiegała od rozwiązań modelowych obowiązujących w tej kategorii miast. Zwiększyło się również zatrudnienie. W 1962 r. Prezydium MRN posiadało 29 etatów w następujących komórkach organizacyjnych: 1. Referat Finansowy 2. Referat Ogólno-Administracyjny 3. Referat Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 4. Referat Przemysłu i Handlu 5. Referat Spraw Socjalnych i Kulturalnych 6. Referat Spraw Lokalowych 7. Urząd Stanu Cywilnego Prezydium MRN posiadało 3 etaty, a pozostali członkowie Prezydium byli tzw. niestale urzędującymi członkami prezydium. Rola Prezydium MRN była nadal duża, gdyż tylko ono było władne podejmować decyzje i uchwały. Referaty nie były samodzielnymi organami administracji państwowej i wszelkie ich wystąpienia na zewnątrz musiały uzyskać aprobatę Prezydium MRN lub członka Prezydium nadzorującego pracę w danym referacie. Sytuacja ta uległa częściowej zmianie w 1963 r. kiedy to Prezydium MRN uzyskało zgodę Prezydium WRN w Szczecinie na podniesienie Referatu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej do rangi wydziału . Miało to swoje uzasadnienie, gdyż Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej nadzorował 5 wielkich przedsiębiorstw (Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej nr 1 i nr 2, Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych, Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane i Miejskie Przedsiębiorstwo „Żegluga Świnoujska) i był jednym z największych w województwie. Kierownik Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej uzyskał również status programu administracji państwowej. Do nowo utworzonego wydziału włączono Referat Spraw Lokalowych. Kolejne zmiany organizacyjne nastąpiły w 1969 r. Z części Referatu Ogólno-Administracyjnego utworzono samodzielny Referat Spraw Wewnętrznych, a Referat Finansowy podniesiono do rangi wydziału z konsekwencjami podobnymi jak w przypadku Wydziału GKiM . W wyniku tych zmian Prezydium MRN w Świnoujściu uzyskało bardzo nietypową dla miast wydziałowo-referatową strukturę organizacyjną : 1. Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 2. Wydział Finansowy 3. Referat Ogólno-Administracyjny 4. Wydział Oświaty, Kultury i Spraw Socjalnych 5. Referat Spraw Wewnętrznych 6. Referat Handlu, Przemysłu i Usług 7. Urząd Stanu Cywilnego Na uwagę zasługuje również fakt innego - niż w podobnych wielkością miastach - usytuowania spraw rolnych. W przypadku Prezydium MRN w Świnoujściu należały one do właściwości Referatu Handlu, Przemysłu i Usług. Ta struktura organizacyjna została generalnie zmieniona z dniem 1 stycznia 1973 r. Wiązało się to z podniesieniem Świnoujścia do rangi miasta działającego na prawach powiatu. Prezydium MRN w Świnoujściu, w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z 20 marca 1970 r. , utworzyło następujące wydziały i jednostki równorzędne : 1. Wydział Organizacyjno-Prawny 2. Wydział Finansowy 3. Wydział Budownictwa, Urbanistyki i Architektury 4. Wydział Budżetowo-Gospodarczy 5. Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 6. Wydział Spraw Lokalowych 7. Wydział Komunikacji 8. Wydział Oświaty 9. Wydział Handlu, Przemysłu i Usług 10. Wydział Rolnictwa, leśnictwa i Skupu 11. Wydział Spraw Wewnętrznych 12. Wydział Zatrudnienia 13. Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej 14. Urząd Stanu Cywilnego w Świnoujściu 15. Urząd Stanu Cywilnego w Międzyzdrojach 16. Miejski Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki 17. Miejski Komitet Kultury i Sztuki 18. Miejska Komisja Planowania Gospodarczego 19. Samodzielny Referat Spraw Osobowych 20. Sekretariat Miejskiego Komitetu Obrony Na uwagę w tej strukturze organizacyjnej zasługuje utworzenie dwóch niezależnych od siebie Urzędów Stanu Cywilnego oraz Miejskiego Komitetu Kultury i Sztuki. Powołanie tego ostatniego było eksperymentem w skali kraju, niespotykanym na szczeblu powiatu. W następnych miesiącach przy Wydziale Budownictwa i Architektury powołano trzy dalsze komórki organizacyjne : 1. Miejskie Biuro Geodezji i Kartografii 2. Zespół Usług Projektowych, Miejska Pracownia Urbanistyczna 3. Miejski Zarząd Gospodarki Terenami (na bazie zlikwidowanego Powiatowego Zarządu Gospodarki Terenami). Struktura ta nie okazała się zbyt trwała gdyż już w połowie 1973 r. - w myśl zaleceń władz nadrzędnych - została zmieniona. Utworzono wówczas następujące komórki organizacyjne : 1. Wydział Prezydialny 2. Miejska Komisja Planowania Gospodarczego 3. Wydział Finansowy 4. Wydział Oświaty i Wychowania 5. Wydział Spraw Wewnętrznych 6. Wydział Handlu, Przemysłu i Usług oraz Rolnictwa 7. Wydział Gospodarki Komunalnej, Przestrzennej, Ochrony Środowiska i Komunikacji 8. Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej 9. Miejski Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki 10. Miejski Komitet Kultury i Sztuki 11. Urząd Stanu Cywilnego nr 1 w Świnoujściu 12. Urząd Stanu Cywilnego nr 2 w Międzyzdrojach Struktura ta odbiegała również od typowych rozwiązań w prezydiach rad powiatowych. Zwraca uwagę połączenie spraw rolnych z problemami handlu i przemysłu, istnienie nadal eksperymentalnego Miejskiego Komitetu Kultury i Sztuki oraz dwóch Urzędów Stanu Cywilnego. W strukturze organizacyjnej Prezydium MRN w Świnoujściu znalazł się również: a) Sekretarz Miejskiego Komitetu Obrony b) Naczelny Lekarz Uzdrowiska Obie ww. komórki organizacyjne działały jednak na podstawie odrębnych przepisów. Przekształcenie Świnoujścia w powiat miejski zmieniło również charakter dotychczasowego prezydium, które stało się koordynatorem i organem nadzorującym kierowników wydziałów, będących organami administracji terytorialnej. Prezydium MRN w Świnoujściu zakończyło swoją działalność z dniem 31 grudnia 1973 r. Ustawy sejmowe z 1973 r. przeniosły zapoczątkowane w 1972 r. reformy administracji terenowej na wsi na szczebel miejski. Istota reformy polegała na rozdzieleniu organów przedstawicielskich od administracyjnych. W miejsce istniejącej do tej pory „jednolitej władzy państwowej w terenie” w Świnoujściu utworzono Miejską Radę Narodową i Urząd Miejski. [Monitor Polski 1950 r., nr A-57 poz. 651] [Dz. U. 1972 r., nr 50 poz. 326] [AP Płoty, akta Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Świnoujściu, sygn. 627 i 609]