Cechy miasta Szczecina

Reference code
65/277/0
Number of series
21
Number of scans
0

Content:

1. Cech Introligatorów 9 j.a., z lat 1759-1893 - księga mistrzów i uczniów, świadectwa dobrego urodzenia i nauki, księga kasowa. 2. Cech Tokarzy 5 j.a., z lat 1633-1903 - przywilej generalny, świadectwa nauki, zapisy do cechu i wypisy z niego, księgi cechowe. 3. Cech Rybaków 14 j.a., z lat 1555-1926 - przywileje i ogólne informacje o cechu, kasa pogrzebowa, zarządzenia i przepisy cechowe, korespondencja, sprawy finansowe i kasowe, nieruchomości cechu. 4. Cech Krawców 36 j.a., z lat 1732-1894 - zapisy do cechu i wypisy z niego, księgi rachunkowe, księgi mistrzów, czeladników i uczniów, zarządzenia, skargi, księgi protokołów, statuty, przepisy cechowe, przywileje, patenty, kasa pogrzebowa i jej rachunki, księga kasowa. 5. Cech Rzeźników 29 j.a., z lat 1620-1920 - przywileje i edykty, spis członków cechu, księgi protokołów, statuty, stypendia, piwnica lodowa, hipoteka nieruchomości cechowych, wybory starszych, rzeźnia, egzaminy mistrzowskie. 6. Cech Szewców i Pantoflarzy 24 j.a., z lat 1557-1932 - przywileje i patenty, sprzedaż nieruchomości należących do cechu, przepisy cechowe, kasa pogrzebowa, jej rachunki i statut, wykazy zmarłych, zarządzenia, hipoteka, dochody i wydatki, wykazy mistrzów, kasa chorych i opieka nad chorymi, zapisy do cechu, statuty. 7. Cech Kowali 24 j.a., z lat 1690-1928 - świadectwa dobrego urodzenia i nauki, przywileje i statuty, procesy i spory, sprawy ogólne cechu, zapisy do cechu i wypisy z niego, księgi protokołów i kasowe. 8. Cech Ślusarzy 24 j.a., z lat 1784-1905 - statuty, księgi protokołów, rachunki i uczniów, kasa pogrzebowa, świeto ślusarzy niemieckich, świadectwa dobrego urodzenia i nauki. 9. Cech Siodlarzy 5 j.a., z lat 1735-1805 - przywileje, informacje dotyczące cechu, świadectwa nauki. 10. Cech Malarzy 1 j.a., z lat 1781-1781 - przywilej. 11. Cech Kotlarzy 4 j.a., z lat 1708-1906 - świadectwa dobrego urodzenia i nauki, statuty, księga kasowa i protokołów. 12. Cech Kuśnierzy, Kapeluszników i Garbarzy 21 j.a., z lat 1589-1934 - księga mistrzów, kasowe i protokołów, umowy o naukę, sprawy ogólne cechu, rachunki, zapisy do cechu i wypisy z niego. 13. Cech Szklarzy 8 j.a., z lat 1584-1890 - księgi rachunkowe, przywileje, księgi czeladników. 14. Cech Koszykarzy 18 j.a., z lat 1845-1935 - ogólne sprawy cechu, księgi protokołów i czeladników, umowy o naukę, rachunki, druki. 15. Cech Bednarzy 1 j.a., z lat 1739-1739 - generalny przywilej. 16. Cech Balwierzy 1 j.a., z lat 1852-1874 - Księga protokołów. 18. Cech Stolarzy 9 j.a., z lat 1778-1869 - księgi protokołów i rachunkowe, księgi mistrzów i uczniów, komisja egzaminacyjna, świadectwa nauki. 19. Cech Kołodziejów 12 j.a., z lat 1593-1873 - akta ogólne, przywileje, świadectwa dobrego urodzenia oraz nauki, księga czeladnicza, odpisy zarządzeń, generalny przywilej. 20. Cech Budowlanych 2 j.a., z lat 1627-1915 - księga czeladnicza, przywilej 21. Cech Blacharzy 1 j.a., z lat 1695-1789 - księga mistrzowska. 22. Cech Gwoździarzy 7 j.a., z lat 1684-1853 - księgi protokołowe, generalne przywileje, sądowe potwierdzenie uprawnień do wykonywania zawodu.

The history of the creator:

Organizacje cechowe w pomorskich miastach zaczęły powstawać w połowie XIII w. W niektórych ośrodkach podstawą prawną ich rozwoju były dokumenty wystawiane przez książąt. Przywilej taki otrzymali w 1243 r. mieszczanie szczecińscy. W innych miastach proces powstawania systemu cechowego przebiegał stopniowo. Przyczyniła się do tego zarówno koncentracja produkcji, jak i walka o opanowanie rynku. Tworzące się organizacje zawodowe nie tylko strzegły interesów ekonomicznych swych członków, ale również dbały o odpowiednią jakość i cenę wyrobów, ustalały wielkość produkcji, pełniły funkcje religijno-towarzyskie. Jednostką produkcyjną każdego cechu był warsztat – własność mistrza, pełnoprawnego członka danej organizacji, posiadającego (przynajmniej teoretycznie) najwyższe umiejętności zawodowe. To on organizował zakup surowców, przyjmował zamówienia klientów, decydował o produkcji, nadzorował pracę w warsztacie oraz wykonywał najbardziej odpowiedzialne zadania. Mistrzów wspierali czeladnicy i uczniowie. Czeladnicy, pracowali na rachunek mistrza, ale otrzymywali tygodniowe wynagrodzenie, które stanowiło podstawę ich utrzymania. Natomiast uczniowie wykonywali najprostsze czynności, ucząc się jednocześnie zawodu i będąc na pełnym utrzymaniu mistrzów. Kandydat na mistrza winien był legitymować się świadectwem „dobrego urodzenia” oraz posiadać obywatelstwo miasta. Nadzorując proces szkolenia uczniów i czeladników, mistrzowie decydowali o przyjęciu do cechu nowych członków. Każdy cech miał wewnętrzne sądownictwo nad swoimi członkami oraz pełnił funkcję militarną, obsadzając w czasie zagrożeń wyznaczone fragmenty murów miejskich. Na czele cechów stało od dwóch do sześciu starszych. W drugiej połowie XVI i XVII w. przepisy cechowe zmierzały coraz wyraźniej do utrwalenia stanów liczebnych cechów i zapewnienia ich członkom, w ówczesnych warunkach, odpowiednio wysokiej produkcji i zbytu, a tym samym odpowiedniej egzystencji. W omawianym okresie cechy coraz wyraźniej ograniczały sprzedaż oraz broniły monopolu wytwórczości w danej dziedzinie. Jednocześnie uprawnienia mistrzowskie przechodziły najczęściej z ojca na syna, co prowadziło do całkowitego zahamowania rozwoju instytucji cechowych. W tej sytuacji w latach 1738–1744 na obszarze pruskiego Pomorza przeprowadzono dość gruntowną reformę wytwórczości rzemieślniczej. Odtąd cechy miały stać się organizacjami otwartymi (dowolna liczba majstrów i czeladników), a ich produkcja została uwolniona od jakichkolwiek zakazów. Zniesiono również wiele średniowiecznych przywilejów, w tym m.in. nadmierną liczbę świąt cechowych oraz zbyt drogi egzamin mistrzowski. W XIX w. cechy przeszły dalsze przeobrażenia. Liberalizacja i wzrost produkcji fabrycznej spowodowały zarówno spadek ich liczebności, jak i zmierzch tradycji cechowych. Proces ten był szczególnie widoczny od drugiej połowy XIX w., gdy cechy utraciły już całkowicie wpływ na wielkość produkcji i monopol sprzedaży. Odtąd wspomniane organizacje stały się stowarzyszeniami drobnych wytwórców, zachowującymi do XX w. pewne znaczenie gospodarcze. Akta cechowe były przejmowane przez archiwum szczecińskie w latach 1900, 1911–1912, 1938–1939. Ostatni z wymienionych dopływów spowodowało zarządzenie wydane w lipcu 1935 r., które wprowadzało nadzór państwowy nad cechami. W 1943 r. archiwalia cechowe w ramach rozproszenia zasobu wywieziono poza Szczecin. Po 1945 r. do szczecińskiego archiwum w kilku etapach trafiły akta cechowe 64 miast pomorskich.

Border dates:

1555-1935

Classification:

The name of the creator:

Dates:

1554-1935.

Former name:

Foreign language name:

Innungen Stettin

Languages:

Availability:

Total archival files:

255

Total archival files processed:

255

Total archival files without records:

0

Total linear metres

5.0

Total linear metres processed

4.8

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Book inventory approved Tak

W Landesarchiv w Greifswaldzie, Gildia kupiecka w Szczecinie, 0,18 m.b., z lat 1735–1933.