Referat Ogólny, Organizacyjny i Gospodarczy z lat 1919 - 1939, sygn. 1 - 65, w tym: protokoły posiedzeń Sejmiku Powiatowego i Wydziału Powiatowego, sprawy personalne pracowników własnych oraz urzędów gmin, sprawozdania z działalności, budżety i sprawozdania z ich wykonania; Referat Spraw Gminnych z lat 1919 - 1939, sygn. 66 - 305, w tym: protokoły z posiedzeń i uchwały rad gminnych i miejskich, budżety gmin, wykazy gospodarstw, sprawozdania gminnych kas pożyczkowo-oszczędnościowych, lustracje gmin; Referat Rachuby z lat 1919 - 1938, sygn. 306 - 308, w tym: pożyczki, rozrachunki z gminami; Referat Podatkowy z lat 1919 - 1937, sygn. 309 - 315, w tym: sprawy podatkowe; Referat Ogólnotechniczny, Drogowy i Wodny z lat 1919 - 1939, sygn. 316 - 392, statystyka, i sprawozdania, utrzymanie dróg, listy płac robotników; Referat Oświatowo-Kulturalny z lat 1919 - 1938, sygn. 393 - 413, w tym: sprawy przedszkoli, statystyka i sprawozdania, sprawy Rady Szkolnej Powiatowej i Komisji Oświaty; Referat Zdrowia Publicznego z lat 1919 - 1936, sygn. 414 - 422, w tym: sprawy szpitali i ośrodków zdrowia, wykazy lekarzy i felczerów; Referat Weterynaryjny z lat 1919 - 1934, sygn. 423 - 228, w tym: organizacja służby weterynaryjnej, leczenie zwierząt; Referat Opieki Społecznej z lat 1919 - 1939, sygn. 429 - 445, w tym: instytucje opieki społecznej, koszty leczenia, akcja pomocy doraźnej bezrobotnym; Referat Rolny z lat 1921 - 1939, sygn. 446 - 471, w tym: szkolnictwo rolnicze, kółka rolnicze, koła gospodyń wiejskich, statystyka i sprawozdania; Referat Spraw Pożarniczych z lat 1921 - 1939, sygn. 472 - 482, w tym: protokoły z posiedzeń Rady Powiatowej Oddziału Zarządu Straży Pożarnych, protokoły posiedzeń gminnych komisji przeciwpożarowych, sprawozdania z działalności ochotniczych straży pożarnych, korespondencja w sprawach subsydiów i budowy remiz; Referat Budowlany z lat 1921 - 1939, sygn. 483 - 520, w tym: sprawy budownictwa, zatwierdzanie projektów budynków mieszkalnych i innych; Instytucja Zastępcza Funduszu Pracy z lat 1921 - 1938, sygn. 521 - 523, w tym; kontrola książek zasiłkowych, sprawozdania o ruchu bezrobotnych; Akta osobowe z lat 1920 - 1939, sygn. 524-607, dotyczy akt osobowych pracowników Wydziału Powiatowego w Częstochowie, kierowniczek przedszkoli w powiecie częstochowskim, pracowników urzędów gmin.

Sejmiki powiatowe w województwach białostockim, kieleckim, do którego należała Częstochowa, lubelskim, łódzkim i warszawskim powołane zostały na mocy dekretu z dnia 5 grudnia 1918 roku (Dziennik Praw RP, Nr 19, poz. 51). Ich zadania precyzował dekret z dnia 7 lutego 1919 roku o tymczasowej ordynacji powiatowej dla obszarów Polski byłego zaboru rosyjskiego (Dziennik Praw RP Nr 13, poz. 141) . Sejmik powiatowy był organem uchwałodawczym i kontrolującym powiatowego związku komunalnego. Funkcję organu wykonawczego i zarządzającego związku komunalnego - jako władzy samorządowej - pełnił wydział powiatowy. W skład wydziałów powiatowych wchodzili starostowie lub ich zastępcy, jako przewodniczący, i sześciu innych członków, powoływanych drogą wyboru. Do zadań samorządowych powiatowych związków komunalnych należała opieka nad gospodarczym, kulturalnym i zdrowotnym rozwojem powiatów, a w ramach zadań zleconych przez państwo nadzór nad gospodarką gmin. Wydział Powiatowy w Częstochowie w pierwszych latach swego istnienia działał jako ekspozytura Starostwa Powiatowego. W latach 1920 - 1921 został zreorganizowany i przekształcony w samodzielną jednostkę. Utworzono wówczas następujące Działy: Samorządu Gminnego, Kasowo-Rachunkowy, Oświatowo-Szkolny, Drogowy, Architektoniczny, Handlowy oraz Sekretariat. W kolejnych latach struktura wewnetrzna instytucji była systematycznie rozbudowywana. W 1935 roku funkcjonują następujace Referaty: Organizacyjny, Ogólny i Gospodarczy, Spraw Gminnych, Rachuby, Podatkowy, Ogólnotechniczny, Drogowy i Wodny, Oświatowo-Kulturalny, Zdrowia Publicznego, Weterynaryjny, Opieki Społecznej, Rolny, Spraw Pożarniczych, Budowlany oraz Instytucja Zastępcza Funduszu Pracy. Działalność Wydziału Powiatowego kończy się z chwilą wybuchu II wojny światowej.

Wstęp i inwentarz sporządził Waldemar Tyras (1962). Inwentarz wpisany do bazy danych IZA. Do serii akt osobowych pracowników urzędów gmin i przeszkoli w powiecie częstochowskim sporządzono pomoce archiwalne: indeks osobowy, geograficzny, przedmiotowy.