Gmina wiejska Spore

Reference code
28/15/0
Number of series
9
Number of scans
0

Content:

1. Zarząd Gminny -Gminna Rada Narodowa, syg. 1-32, 49, 33 j.a. z lat 1945-1950. Seria pierwsza akt z lat 1945-1950 zawiera sprawy Zarządu Gminnego i Gminnej Rady Narodowej. Znajdują się tu sprawy dotyczące majątku gminy, sprawozdania z działalności Zarządu Gminnego. Są tu protokóły z posiedzeń Gminnej Rady Narodowej i jej Prezydium, sprawozdania z działalności Rady i protokóły z kontroli przeprowadzanych przez Komisje działające przy radzie. Znajdują się tu też akta obrazujące gospodarkę finansową gminy oraz akta dotyczące rolnictwa i osadnictwa. Teczka o sygnaturze 49 zawiera podania o wydanie dowodu osobistego kierowane do Zarządu Gminy w Sporym wraz załącznikami. 2. Prezydium Gminnej Rady Narodowej, sygn. 33-48, 16 j.a. z lat 1950-1954. Seria druga akt z lat 1950-1954 zawiera sprawy dotyczące Prezydium Gminnej Rady Narodowej z lat 1950-1954. Znajdują się tu protokóły z posiedzeń Rady i jej Prezydium, przy którym jako załączniki są sprawozdania z działalności referatów, komisji, przedsiębiorstw i instytucji działających na terenie gminy. Są tu sprawozdania z działalności Rady, protokóły i sprawozdania Komisji oraz sprawy dotyczące rolnictwa.

The history of the creator:

Organizację pierwszych polskich władz administracyjnych rozpoczęto już w marcu 1945 roku. W latach 1945-1946 teren powiatu nazywał się Obwodem i wchodził w skład Okręgu Zachodnio-Pomorskiego. W maju 1946 roku, w miejsce Okręgu utworzone zostaje województwo szczecińskie, a obwody zmieniły nazwę na powiaty. W czerwcu 1950 roku powiat szczecinecki włączony został do nowo utworzonego województwa koszalińskiego. Powiat szczecinecki składał się z 10 gmin wiejskich: Barwice, Czaplinek, Grzmiąca, Kluczewo, Krągi, Krosino, Łubowo, Okonek, Spore i Szczecinek. Poszczególne gminy podzielone były na gromady. Organizacja terenowego aparatu władzy państwowej na szczeblu gminnym w latach 1945-1950 przedstawiała się w ten sposób, że istniały obok siebie: 1. Organy samorządu terytorialnego- Zarządy Gminne. 2. Rady Narodowe. Podstawę prawną ich działalności stanowiły: 1. Ustawa z dnia 11.IX.1944 roku o organizacji i zakresie działania rad narodowych /Dz. U. RP. Nr 5, poz. 2 -1944 r., nr 3, poz. 26 -1946 r./. 2. Dekret PKWN z dnia 23.XI.1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego /Dz. U. RP. Nr 14, poz. 74-1944 r./. Już w kwietniu 1945 roku rozpoczęto w poszczególnych gminach organizowanie tymczasowej administracji polskiej. Obwodowy Pełnomocnik Rządu RP, zwany w późniejszym okresie Starostą, powoływał w każdej gminie wójta. Wójtowie byli przedstawicielami gminy i kierowali jej administracją i całą gospodarką. Pełnomocnik mianował też podwójcich, którzy byli zastępcami wójtów i ich pomocnikami. Wójtowie organizowali Zarządy Gminne, w których kierownikami biur byli sekretarze gminni. Na czele gromad stali sołtysi i podsołtysi. W pierwszym okresie na stanowiska te powoływano z braku Polaków także Niemców. Od 1945 do jesieni 1946 roku, wójtowie i sołtysi powoływani byli w drodze nominacji. W powiecie szczecineckim z początkiem roku 1946 rozpoczęto organizowanie Gminnych Rad Narodowych, z początku nazywano je Kolegiami Doradczymi lub Radami Doradczymi. Akcja organizacyjna została zakończona w 1947 roku. Rady wyłaniały ze swego grona Prezydium, które złożone było z przewodniczącego, jego zastępcy i trzech członków. Z chwilą powstania Rad Narodowych, Zarządy Gminne straciły swą tymczasowość i stały się organami wykonawczymi samorządu terytorialnego. Rady dokonywały wyboru Zarządu Gminnego, który odtąd składał się z wójta, podwójciego i trzech ławników. Do zakresu działalności Gminnej Rady Narodowej należały między innymi takie sprawy jak: 1. Planowanie działalności publicznej, a zwłaszcza opracowywanie planów i budżetów. 2. Powoływanie Zarządów Gminnych i kontrolowanie ich działalności. 3. Uchwalanie regulaminów i statutów. 4. Ustalanie zasad i warunków zawierania przez Zarządy Gminne umów, zaciąganie pożyczek, zbycia, zamiany lub obciążenia majątku nieruchomego gminy. Prezydium Gminnej Rady Narodowej rozpatrywało wstępnie i opracowywało wszystkie sprawy będące przedmiotem obraz Rady i wspólnie z Zarządem Gminnym i Komisjami wprowadzało w życie jej uchwały. Do kompetencji Zarządu Gminnego należało: 1. Przygotowywanie spraw do obrad Rady i jej Prezydium. 2. Wykonywanie uchwał Rady i jej Prezydium. Taka organizacja i zakres działalności Gminnej Rady Narodowej i Zarządu Gminnego trwała do połowy roku 1950. Ustawa z dnia 20 marca 1950 roku zmieniła całkowicie kompetencje rad narodowych. Zarządy Gminne zostały zlikwidowane. W ich miejsce powołane zostały jednolite organa władzy państwowej – Prezydia Gminnych Rad Narodowych. Ustawa o terenowych organach jednolitej władzy państwowej rozszerzyła zakres działalności rad narodowych /Dz. U. RP nr 14, poz. 130, 1950 r./, należały więc do ich kompetencji takie sprawy jak: 1. Kierowanie działalnością gospodarczą, społeczną i kulturalną gminy. 2. Wybór i zwoływanie posiedzeń Prezydium, powoływanie Komisji Rady oraz kierowanie ich działalnością i rozpatrywanie ich sprawozdań. 3. Ustalanie planów i budżetów, jak też nadzór nad ich wykonaniem. 4. Ustalanie wysokości opłat świadczeń i danin. 5. Wykonywanie kontroli społecznej nad działalnością przedsiębiorstw, zakładów i instytucji. Gminne Rady Narodowe obradowały na sesjach przeważnie raz w miesiącu. Organem zarządzającym i wykonawczym Rady, było jej Prezydium, które składało się z przewodniczącego, jego zastępcy, sekretarza i sześciu członków wybieranych spośród radnych. Prezydium Rady sprawowało na podległym sobie terenie wszystkie funkcje wykonawcze władzy państwowej jak: 1. Wykonywanie uchwał Rady oraz zarządzeń i poleceń władz zwierzchnich. 2. Kierowanie działalnością gospodarczą, społeczną i kulturalną gminy oraz kierowanie działalnością przedsiębiorstw, zakładów i instytucji. 3. Przygotowywanie i zwoływanie sesji Rady i współdziałania z jej Komisjami. 4. Opracowywanie projektów planów i budżetów. 5. Składanie na sesjach sprawozdań ze swej działalności oraz składanie analogicznych sprawozdań, władzy zwierzchniej to jest Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Szczecinku. Na zasadzie hierarchicznego podporządkowania się Gminne Rady Narodowe w latach 1945-1954 podlegały bezpośrednio Powiatowej Radzie Narodowej, w omawianej grupie zespołów w Szczecinku. W roku 1954 nastąpiła reforma podziału administracyjnego wsi. W miejsce dotychczasowych gmin, utworzone zostały mniejsze jednostki administracyjne zwane gromadami. Jednocześnie też powołane zostały Gromadzkie Rady Narodowe /Dz. U. RP. nr 43, poz.191, 1954 rok/ [ze wstępu do inwentarza książkowego do akt grupy zespołów „Gminy wiejskie powiatu Szczecinek” z lat 1945-1954, oprac. Halina Kolosz, 10 czerwca 1966 r. Akta zarządu gminy funkcjonującego w latach 1945-1950 oraz gminnej rady narodowej działającej w latach 1950-1954 ze względu na sukcesję czynną i złożoność struktury organizacyjnej aktotwórców, autorka inwentarza z 1966 r. zdecydowała o utworzeniu przedmiotowej konstrukcji archiwalnej, w nazewnictwo i układ której w 2022 r. nie ingerowano].

Border dates:

1945 - 1954

Classification:

administracja ogólna

The name of the creator:

Dates:

1945-1954.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

rosyjski, polski, niemiecki, litewski

Availability:

Available in full

Total archival files:

49

Total archival files processed:

49

Total archival files without records:

0

Total linear metres

0.31

Total linear metres processed

0.31

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Electronic archive inventory approved Tak