Wydział Ubezpieczeniowy: normatywne, wykazy stanu zatrudnienia 1930-1951 22 j.a.; Wydział Finansowo-Gospodarczy: budżety, bilanse, sprawozdania 1924-1950 242 j.a.; Wydział Lecznictwa: normatywne, sprawozdania 1926-1950 23 j.a.; Związek Zawodowy Pracowników Instytucji Ubezpieczenia Społecznego w Zamościu 1940-1950 5 j.a

W początkowym okresie sprawami ubezpieczenia zajmowała się Kasa Chorych w Zamościu, której obowiązki przejęła Ubezpieczalnia Społeczna. Kasa Chorych działająca na podstawie ustawy z 19.05.1920 r. o ubezpieczeniu na wypadek choroby, była instytucją ubezpieczenia krótkoterminowego, działalność jej datuje się do końca 1933 r. Zachowany materiał aktowy nie daje pełnego obrazu Kasy Chorych pod względem realizacji i wykonywania obowiązków i zadań ciążących na tym urzędzie. Ubezpieczalnia Społeczna w Zamościu rozpoczęła swoją działalność w 1933 r. obejmując swym zasięgiem tereny b. Kasy Chorych tj. powiat zamojski z siedzibą centrali, tomaszowski, krasnystawski, biłgorajski i hrubieszowski. Przejęcie obowiązków Kasy Chorych przez Ubezpieczalnię Społeczną zwiększyło zakres działalności tej ostatniej. Do tego zakresu należało: ubezpieczenia na wypadek choroby i macierzyństwa, czynności związane z ewidencją ubezpieczonych i pracodawców oraz wymiaru i poboru składek z zakresu ubezpieczenia emerytalnego pracowników umysłowych, ubezp. od wypadków w zatrudnieniu i chorób zawodowych oraz czynności przygotowawcze w zakresie przyznawania i odmowy świadczeń wynikających z tych ubezpieczeń. US przychodziła z pomocą również pewnym specjalnym grupom społeczeństwa jak inwalidom wojennym i wojskowym oraz osobom zasłużonym. Teren funkcjonowania Ubezpieczalni Społecznej był terenem rolniczym o słabo rozwiniętym przemyśle. Do większych zakładów pracy pod względem zatrudnienia pracowników należy zaliczyć: przemysł tartaczny, meblarski, eksploatacje leśne, cukrownie, klinkiernie, młynarstwo oraz stosunkowo szeroko rozwinięty przemysł chałupniczy. Sieć kolejowa i autobusowa oraz sieć dróg bitych niedostatecznie rozwinięta utrudniała Ubezpieczalni utrzymanie należytego kontaktu z pracodawcami i ubezpieczonymi. US dążyła stale do zapewnienia swym członkom ustawowej pomocy leczniczej w najodleglejszych zakątkach poszczególnych powiatów. US opierała swą pracę na statucie zatwierdzonym w 1933 r. przez Ministerstwo Opieki Społecznej. Podstawowymi organami US były: Rada Ubezpieczalni, Komisja Administracyjna, Dyrekcja, Komisja Rewizyjna, Komisja Rozjemcza, Rada Lekarska. Organem wykonawczym Ubezpieczalni była Dyrekcja, w skład której wchodzili: dyrektor, lekarz naczelny, wicedyrektor. Rada Ubezpieczalni i Komisja Administracyjna pełniły funkcje związane z organizacją US. Komisja Rewizyjna pełniła funkcje kontrolne. Komisja Rozjemcza rozstrzygała spory pomiędzy ubezpieczonymi a dyrekcją w sprawie świadczeń i kar pieniężnych nałożonych przez US. Rada Lekarska opiniowała sprawy dotyczące lecznictwa, przedstawione jej przez lekarza naczelnego.[na podstawie wstępu do inwentarza]