działy: Ogólny z lat 1921-1947 (sygn. 1-22); Finansowo-Gospodarczy z lat 1926-1946 (sygn. 23-105, 134-163); Administracyjny z lat 1917-1949 (sygn. 106-133); Akta Ekspozytury do Walki z Epidemiami w Kowlu z lat 1924-1931 (sygn. 164)

Początki szpitala św. Mikołaja w Chełmie datuje się na połowę XVI wieku (1553 r.), kiedy istniała już fundacja pod nazwą „szpitala łacińskiego”, której przełożonym był wikariusz kościoła parafialnego w Chełmie. Początkowo miała ona charakter schroniska, przytułku dla ubogich, który zapewniał swoim pensjonariuszom mieszkanie, utrzymanie, opiekę i leczenie. W 1904 r. szpital otrzymał nazwę „Szpitala św. Mikołaja w Chełmie”. Od 1919 r. nieruchomość przejął magistrat Chełma i otworzył tam szpital miejski, oddając do jego dyspozycji grunty fundacyjne, a od 1923 r. fundacją administrował Powiatowy Związek Samorządowy w Chełmie. W 1949 r. szpital fundacyjny łącznie z majątkiem został przejęty przez Powiatowy Związek Samorządu Terytorialnego w Chełmie. Siedziba szpitala mieściła się w Chełmie. Status prawny – instytucja ochrony zdrowia i opieki społecznej. W okresie obu wojen światowych budynki szpitalne przejęte zostały na cele wojskowe. Statut Szpitala św. Mikołaja zatwierdzony 15 lutego 1935 r. przez Ministra Opieki Społecznej ustalił cel fundacji, polegający na utrzymaniu ogólnego szpitala publicznego i schroniska dla starców, głównie dla mieszkańców Chełma i gmin powiatu chełmskiego.