Sąd Grodzki w Węgrowie

Reference code
62/3/0
Number of series
0
Number of scans
0

Content:

1.Pomoce kancelaryjne z lat 1939-1941 (1 j.a. ) sygn. 1369 2.Akta spraw cywilnych z lat 1939-1943 (5 j.a.) sygn.1442-1445, 1447 3.Akta spraw karnych z lat 1939-1947 (1377 j.a.) sygn. 1-1229,1231-1258, 1260-1266, 1268, 1271-1273, 1275, 1278, 1281, 1283-1285, 1287, 1290, 1368-1441, 1446, 1448-1449, 1451-1453, 1455-1456, 1458-1477 W zespole zachowały się akta spraw karnych dotyczące: fałszywych oskarżeń, gróźb, napadów rabunkowych, naruszenia nietykalności cielesnej, naruszenia posiadania, naruszenia przepisów, oszustw, paserstwa, pobicia, przywłaszczenia, przywrócenia zakłóconego posiadania, stawiania oporu władzy, ucieczki z aresztu, usiłowania popełnienia przestępstwa, uszkodzenia ciała, uszkodzenia mienia, utrudniania wykonywania obowiązków służbowych, wyłudzeń, znęcania się nad zwierzętami, znieważenia oraz kilka spraw cywilnych dotyczących podziału majątku, zwrotu należności, zniszczenia mienia oraz jeden skorowidz dotyczący spraw cywilnych. W aktach spraw karnych znajdują się akty oskarżeń, protokoły przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie, zaświadczenia lekarskie z obdukcji, dane o osobie oskarżonego, notatki służbowe, protokoły z rozprawy głównej, zeznania świadków. W aktach spraw cywilnych możemy znaleźć podania o założenie sprawy, akty notarialne, zaświadczenia wydawane przez urzędy gmin, dowody ubezpieczeniowe na budynki gospodarcze, polisy ubezpieczeniowe, zaświadczenia dotyczące nieruchomości wydawane przez Urzędy Hipoteczne, protokoły z rozpraw sądowych, a także akta pomocy sądowej udzielanej przez inne sądy zarówno w sprawach karnych Kps. i sprawach cywilnych Cps. oraz postanowienia i wyroki wydawane w "W imieniu prawa". Do akt spraw były dołączane: Akta Komornika Sądu Grodzkiego w Węgrowie Stefana Niedźwieckiego (sprawy Km.), Akta Sądu Okręgowego w Siedlcach (sprawy Ka i Ca) oraz Akta Prokuratora Sądu Okręgowego w Siedlcach (Ds.), Sądu Apelacyjnego w Warszawie (Ko.). Skorowidz alfabetyczny do spraw cywilnych zawiera nazwiska powodów i pozwanych oraz określenie czego dotyczyła sprawa z odesłaniem do sygnatury pod którą została zarejestrowana oraz z uwzględnieniem roku w którym była założona sprawa. Większość akt spraw zawartych w zespole rozpatrywana była w okresie okupacji i pod sygnaturami z tego okresu była rejestrowana. Kilka spraw miało swój początek w 1939 roku [anteriora], ale po wybuchu II wojny światowej sprawy nie były kontynuowane i dopiero w 1940 roku nadawano im bieg, wciągając do repertoriów założonych w 1940 r. Pierwsza sprawa karna została odnotowana w styczniu 1940 r., postanowienie zapadało 12 stycznia 1940 r. (sygn.1). Sprawy karne kończyły się w połowie 1944 roku. Posteriorę z lat 1944-1947 stanowią pisma umarzające postepowania oraz tytuły wykonawcze od wyroków, które zapadły w czasie okupacji.

The history of the creator:

W związku z zajęciem przez Niemców we wrześniu 1939 roku części terenów Rzeczpospolitej Polskiej, nastąpiła szybka zmiana dotychczasowej organizacji państwowej, w tym i sądowniczej. Na mocy rozporządzenia Generalnego Gubernatora z dnia 26 października 1939 roku (Dziennik Rozporządzeń Generalnego Gubernatora dla okupowanych polskich obszarów, nr 1 z 1939 roku, Rozporządzenie o odbudowie wymiaru sprawiedliwości w Generalnym Gubernatorstwie s. 4), utworzone zostało sądownictwo niemieckie i polskie (nieniemieckie). Zakres działania sądownictwa polskiego regulowało specjalne rozporządzenie „Durchführungsvorschrift zur Verordnung vom 19 Februar 1940 über die polnische Gerichtsbarkeit im Generalgouvernement” (Rozporządzenie o sądownictwie polskim w Generalnym Gubernatorstwie z dnia 19 lutego 1940 roku). Sąd Grodzki w Węgrowie rozpoczął działalność na początku 1940 roku. Pierwsza sprawa karna została zarejestrowana pod nr Kg. 1/1940. Postanowienie w tej sprawie zapadło na posiedzeniu w dniu 12 stycznia 1940 r. Obywatele narodowości niemieckiej podlegali w całości kompetencji sądów niemieckich. Polacy, Ukraińcy i Żydzi podlegali kompetencji sądów niemieckich w zakresie działalności skierowanej przeciwko bezpieczeństwu i autorytetowi Rzeszy, narodowi niemieckiemu oraz życiu, zdrowiu i mieniu osób narodowości niemieckiej. W pozostałych sprawach podlegali sądom polskim. Sędzia niemiecki miał możliwość poddać sprawdzeniu prawomocne wyroki sądu polskiego i mógł sprawę z uchyleniem wyroku przekazać sądownictwu niemieckiemu. Sądy miały podjąć swoją działalność po ostatecznym ustaleniu granic obszaru GG. Powstały sądy grodzkie, sądy okręgowe i sądy apelacyjne. Sąd Najwyższy nie podejmował chwilowo swojej czynności. Wyroki sądów polskich podlegały kontroli Wyższego Sądu Niemieckiego. Postępowanie przed sądami polskimi było dwuinstancyjne. Zadaniem sądownictwa niemieckiego było ściganie „zamachów na bezpieczeństwo i autorytet Rzeszy i Narodu Niemieckiego”. Sądownictwo polskie mogło być dopuszczone do osądzania spraw, pod warunkiem, że zakres osądzanej sprawy nie należał do właściwości sądu niemieckiego. Sądy polskie głównie rozpatrywały sprawy cywilne „byłych” obywateli II Rzeczpospolitej zamieszkałych w Generalnym Gubernatorstwie. Natomiast sprawy karne, sądy te rozpatrywały w przypadku przekazania ich przez sądownictwo niemieckie. Okręgi sądów dostosowano do podziału administracyjnego Generalnego Gubernatorstwa. Zniesiono Sąd Najwyższy i sądy pracy. Sądy polskie nadal miały urzędować na podstawie dotychczasowego polskiego prawa i ustroju sądowego, jednak władze Generalnego Gubernatorstwa zastrzegały sobie prawo do zmian. Polski wymiar sprawiedliwości podporządkowany był nadzorowi właściwego terytorialnie Szefa Okręgu, do którego należało też powoływanie sądów i zmiany okręgów sądowniczych. Wydawane wyroki zapadały „W imieniu prawa”. Odwołania od wyroków Sądu Grodzkiego w Węgrowie, składano do Sądu Okręgowego w Siedlcach. Na mocy zarządzenie gubernatora L. Fiszera z 20 listopada 1939 r. powiat węgrowski włączono do powiatu sokołowskiego. Stworzony powiat sokołowsko-węgrowski był jednym z największych w GG. Granice terytorialne Sądu Grodzkiego w Węgrowie zawierają się w dawnych podziałach administracyjnych i stanowią całość powiatu węgrowskiego z okresu międzywojennego , a mianowicie miasto Węgrów i 13 gmin powiatu węgrowskiego (Borze, Grębków, Jaczew, Korytnica, Łochów, Miedzna, Ossówno, Ruchna, Sadowne, Sinołęka, Starawieś, Stoczek i Wyszków) oraz jedną gminę przedwojennego powiatu sokołowskiego (Chruszczewka). Siedziba Sądu Grodzkiego mieściła się w Węgrowie przy ul. Rynek. Na posiedzeniach Sądu Grodzkiego w Węgrowie byli obecni sędziowie: Leon Makowiecki, E. Szerymanow i J. Stankiewicz oraz protokolanci: M.Łagowska, J. Witoń, J. Saworski, J. Szczerbaciuk i L. Berlińska. W 1944 r. (24-31 lipca) po stoczeniu bitwy o Siedlce pomiędzy Armią Czerwoną a wojskami niemieckimi kontrolę nad Siedlcami i okolicznymi terenami przejęła Armia Czerwona. Sąd Grodzki w Węgrowie powołany rozporządzeniem Generalnego Gubernatora przestawał funkcjonować. Dopiero na podstawie Dekretu PKWN (Dz.U.R.P. z 1944r., nr 11, poz.58.Dekret PKWN z 4XI 1944r.) ponownie wznowił swoją działalność w granicach z okresu dwudziestolecia międzywojennego.

Border dates:

[1939] 1940-1944 [1947]

Classification:

instytucje ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości

The name of the creator:

Dates:

1939-1947.

Former name:

Foreign language name:

Languages:

polski, niemiecki

Availability:

Provided partially

Total archival files:

1383

Total archival files processed:

0

Total archival files without records:

0

Total linear metres

5.47

Total linear metres processed

0.0

Total archival files without records

0.0

Total archival files:

0

Total files:

0

Total size (in MB):

0.0

Total documents

0

Total cases

0

Total classes

0

Total archival files:

0.0

Total running meters :

0.0

Dates of non-archival documentation :

Name Inventory tax uwagi
Index of subject No data 1752 indeksy
Index of persons No data 3644 indeksy
Graphical indexy No data 1948 indeksy
Electronic archive inventory approved No data 1383 j.a.

Elektroniczny inwentarz archiwalny tom 713 opracowały J. Chojnacka, M. Kaczmarek, M. Witowska W 2019 r. poddano dezynfekcji jednostkę archiwalną o sygn. 811.