Startuje projekt Archiwa Rodzinne Niepodległej - Archiwum Państwowe w Poznaniu
Archiwum Państwowe w Poznaniu
- Adres:
-
ul. 23 Lutego 41/43
Poznań
60-967
- Godziny otwarcia:
-
08:00 - 18:30 (poniedziałek)
08:00 - 14:00 (wtorek)
08:00 - 14:00 (środa)
08:00 - 18:30 (czwartek)
08:00 - 14:00 (piątek)
- numer telefonu:
- +48 61 852-46-01
- numer fax:
- +48 61 851-73-10
- E-mail:
- archiwum@poznan.ap.gov.pl
- Strona www:
- http://poznan.ap.gov.pl
Archiwum Państwowe w Poznaniu powstało 5 IV 1919 r., kiedy Komisariat Naczelnej Rady Ludowej wypowiedział pracę niemieckim urzędnikom Królewsko-Pruskiego Archiwum Państwowego w Poznaniu, utworzonego w okresie rozbiorów przez rząd pruski, i mianował dyrektorem tej instytucji prof. Józefa Paczkowskiego. Podstawą prawną organizacji polskiej państwowej sieci archiwalnej na terenie byłego zaboru pruskiego były: ustawa Sejmu RP z
Archiwum Państwowe w Poznaniu wywodzi się z tradycji i zasobu archiwum grodzkiego w Poznaniu, ulokowanego w 1783 r. przez starostę generalnego Wielkopolski, Kazimierza Raczyńskiego w odbudowanej przez niego części zamku (grodu) królewskiego i starościńskiego, nazywanej odtąd „dworem Raczyńskiego”. Archiwum to w czasach I Rzeczypospolitej przechowywało akta instytucji państwowych pierwszej instancji, obejmujących swymi kompetencjami teren powiatu i województwa poznańskiego. Podobnie własne archiwa posiadały także pozostałe grody starościńskie, z zasobem związanym z terenem ich powiatów i województw, natomiast akta sądów ziemskich prawie wszędzie przechowywane były w ratuszach miejskich.
Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. zostały przez zaborców zniszczone prawie wszystkie akta sądów grodzkich i ziemskich na terenie Prus Królewskich, natomiast w północnej Wielkopolsce przejęte i zamknięte zostały kancelarie i archiwa grodów inowrocławskiego, kruszwickiego, bydgoskiego, nakielskiego, kcyńskiego i wałeckiego, a po drugim rozbiorze w 1793 r. także grodów poznańskiego, kościańskiego, wschowskiego, gnieźnieńskiego, pyzdrskiego, konińskiego i kaliskiego. Akta tych grodów, wielokrotnie przewożone i lokowane w budynkach sądowych, kościelnych i poklasztornych, zostały w 1849 r. złożone w zamku byłych królów polskich i starostów generalnych w Poznaniu i oddane pod nadzór mieszczącego się tam pruskiego Sądu Powiatowego (Kreisgericht).
Dnia
W 1874 r. do tego archiwum, poszerzonego o pomieszczenia w budynkach poklasztornych, zostały z dawnego zamku starościńskiego, oddanego na potrzeby Wyższego Sądu Apelacyjnego (Ober-Appellationsgericht), przeniesione akta grodzkie i ziemskie, a w 1879 r. zaczęło ono przejmować także akta miejskie i cechowe z okresu I Rzeczypospolitej.
W 1884 r. po wystawieniu nowego budynku na siedzibę Wyższego Sądu Apelacyjnego, władze pruskie przekazały dawny zamek królewski i starościński w Poznaniu na siedzibę Królewsko-Pruskiego Archiwum Państwowego.
W efekcie burzliwych starań o repolonizację urzędów i instytucji,
W celu objęcia opieką państwową licznych registratur władz państwowych, samorządowych i kościelnych, których akta pozostawały poza Archiwum,
W 1922 r. po likwidacji Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej Archiwum Państwowe w Poznaniu weszło w skład polskiej państwowej sieci archiwalnej, podległej Wydziałowi Archiwów Państwowych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie.
Od
Liczba zespołów na SwA
8756
Liczba jednostek na SwA
511654
Liczba skanów na SwA
6357227
Wielkość zasobu (m.b.):
10060.5
Liczba monografii w bibliotece:
22146
Powierzchnia magazynowa (m2):
1289.5
Pojemność półek (m.b.):
0.0
Liczba wydawnictw ciągłych w bibliotece:
8455
Liczba miejsc w pracowni naukowej:
25
Najciekawsze materiały
Archiwa Państwowe rozpoczynają projekt „Archiwa Rodzinne Niepodległej”, którego celem jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na unikalną wartość rodzinnych pamiątek i aktywne zaangażowanie w świętowanie 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Przechowywane w domowych zbiorach dokumenty, fotografie, albumy, pamiętniki, rękopisy, afisze, odznaczenia, militaria i inne pamiątki stanowią wyjątkowe świadectwo historii poszczególnych ludzi, rodzin i lokalnych społeczności. Nieraz zapomniane i podniszczone czekają na ponowne odkrycie, na poszukiwaczy rodzinnej historii - Rodzinnych Archiwistów, którzy otoczą je opieką i przywrócą im dawną świetność. Do nich i do wszystkich tych, którzy pamiętają o śladach pozostawionych przez przodków i troszczą się o nie – a chcieliby robić to jeszcze lepiej, skierowany jest projekt Archiwa Rodzinne Niepodległej.
- „Archiwa Rodzinne Niepodległej” to przedsięwzięcie na skalę ogólnopolską mające krzewić kulturę ochrony pamiątek, budzić ducha genealogicznych poszukiwań oraz inspirować do dokumentowania historii rodzinnej i lokalnej – mówi Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk. – Eksplorowanie świadectw naszej przeszłości i pielęgnowanie tradycji to wyjątkowa przygoda. Zachęcamy do udziału w projekcie każdego zainteresowanego losami własnej rodziny, komu nieobca jest potrzeba kultywowania pamięci o przodkach i dbałości o rodzinne pamiątki.
W 33 archiwach państwowych, które swoim zasięgiem działania obejmują całą Polskę, uruchomione zostały punkty konsultacyjne, gdzie można uzyskać pomoc i fachową poradę na temat sposobów prowadzenia archiwum rodzinnego, w tym zabezpieczenia starych rodzinnych dokumentów i fotografii.
24 września 2019 r. w Warszawie podczas oficjalnej konferencji prasowej wyznaczającej ogólnopolski start projektu nastąpi prezentacja dedykowanej strony internetowej: https://archiwarodzinne.gov.pl/. Udostępniony zostanie tam m.in. poradnik traktujący o tym, jak opisywać, zabezpieczać, a także tworzyć cyfrowe kopie rodzinnych pamiątek.
W ramach projektu, 30 września 2019 r., w Dniu Archiwistów, ustanowionym w tym roku przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, w godzinach popołudniowych w każdym archiwum państwowym zaplanowano również warsztaty, gdzie zaprezentowane zostaną przez archiwistów m.in. sposoby porządkowania i opisywania archiwów rodzinnych, techniki samodzielnej konserwacji i digitalizacji materiałów archiwalnych, metody prowadzenia badań genealogicznych i odczytywania dawnego pisma.
Wybrane pamiątki z domowego archiwum wraz z opisem historii rodzin zaprezentowane zostaną, za zgodą uczestników projektu, na stronie internetowej Archiwa Rodzinne Niepodległej. W wyniku realizacji przedsięwzięcia powstanie narodowa kolekcja niepodległościowa, której współtwórcą będzie mógł zostać każdy Rodzinny Archiwista.
Archiwum Państwowe w Poznaniu przygotowało program obchodów Dnia Archiwisty znajdujący się tutaj (kliknij).
Projekt sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.