księgi gruntowe powiatu Ełk ułożono topograficznie według nazw miejscowości, każda dotyczy jednej nieruchomości. Księgi zawierają wpisy o postępowaniach spadkowych, przewłaszczeniach, podziałach, kupnie-sprzedaży, zapisach testamentowych.

Powszechna ordynacja hipoteczna z 20.12.1783 r. regulowała całokształt spraw hipotecznych w państwie pruskim. Zgodnie z nią prowadzenie ksiąg gruntowych powierzono sądom najniższej instancji, tj. sądom ziemskim i miejskim. Rozporządzenie królewskie z 1849 r. wprowadziło trójstopniowość sądownictwa. Sądami I instancji zostały sądy miejskie i powiatowe wraz z podlegającymi im komisjami. Zgodnie z rozporządzeniem o księgach gruntowych z 5.05.1872 r. w sądach powiatowych komisje sądowe do prowadzenia spraw hipotecznych zastąpiły urzędy hipoteczne. Rozporządzenie regulowało sposób prowadzenia ksiąg i akt gruntowych, powiązało księgi gruntowe z księgami podatku gruntowego i budynkowego prowadzonymi przez urzędy katastralne. Organizację powszechnego sądownictwa w Niemczech oparto na ustawie z 27.01.1877 r. , która likwidowała sądy miejskie i powiatowe, zlikwidowano również urzędy do spraw ksiąg gruntowych. Nową ordynację sądową wprowadzono w związku ze zmianą konstytucji Rzeszy Niemieckiej 1.10.1879 r. Zgodnie z nią za sądy I instancji uznano sądy obwodowe (Amtsgerichte). Sąd Obwodowy w Ełku został utworzony w 1879 r. i działał do 1944 r. Podlegał sądowi II instancji - Sądowi Krajowemu w Ełku (Landgericht), a ten sądowi III instancji, którym był Wyższy Sąd Krajowy w Królewcu (Oberlandgericht). Właściwości terytorialne określiło rozporządzenie królewskie z 5.07.1879 r. Przewodniczącym sądu obwodowego był sędzia, będący jednocześnie członkiem lub dyrektorem sądu krajowego. Członkami sądu obwodowego mogło być kilku sędziów, wówczas sąd krajowy ustalał przydział spraw na jeden rok. Pod względem kompetencji sąd obwodowy odpowiadał polskiemu sądowi grodzkiemu w okresie międzywojennym. Do jego zadań należało m.in.prowadzenie ksiąg wieczystych (gruntowych).