Materiały z I Wojewódzkiej Konferencji Statutowej ZWM w Białymstoku 1947r.; sygn.1 Protokoły plenarnych posiedzeń Wojewódzkiego Zarządu ZWM 1946-1947; sygn. 2 Protokoły posiedzeń Prezydium Wojewódzkiego Zarządu ZWM w Białymstoku 1946-1948; sygn. 3 Sekretariat 1946-1948; sygn. 4-7 Wydział Organizacyjny 1946-1948; sygn. 8-11 Wydział Wychowawczo-Oświatowy 1946-1948; sygn. 12 Wydział Młodzieży Szkolnej 1946-1948; sygn. 13 Referat Sportowy 1946-1947; sygn. 14 Wydział Wiejski 1946-1948; sygn.15-17 Wydział Robotniczy 1946-1948; sygn. 18 Wydział Personalny 1945-1948; sygn. 19-49 Wydział Ogólno-Gospodarczy 1945-1948; sygn. 50 Dublety 1945-1948; sygn. 51

Związek Walki Młodych powstał w styczniu 1943r. z inicjatywy PPR, z którą był związany ideologicznie i organizacyjnie. Na terenie Białostocczyzny do końca okupacji niemieckiej nie powstały koła ZWM. Nie działała tu także PPR. Dopiero w pierwszych dniach sierpnia 1944r. powstało w Białymstoku Biuro Organizacyjne PPR, a 13 sierpnia 1944r. odbyło się zebranie założycielskie tej partii. Członkowie PPR podjęli starania o powołanie w województwie ZWM. W styczniu 1945r. pojawiły się pierwsze koła ZWM w Białymstoku i pow. białostockim, a w marcu w Suwałkach i Sokółce. Zarząd Miejski ZWM w Białymstoku utworzono w lutym, a w marcu 1945r. zarządy powiatowe w Sokółce i w Suwałkach. W 1946r. zarządy powiatowe działały już we wszystkich powiatach woj. białostockiego. W 1947r. odbyła się konferencja statutowa ZWM, na której wybrano wojewódzkie władze związkowe. ZWM działał do chwili zjednoczenia ruchu młodzieżowego, które dokonało się na Kongresie Zjednoczeniowym we Wrocławiu, obradującym w dniach 20-21 lipca 1948r. Z połączenia ZWM, ZMW „Wici”, OMTUR i ZMD – utworzono Związek Młodzieży Polskiej. Cele i zadania ZWM, prawa i obowiązki członków, strukturę organizacyjną określał statut. Podstawową jednostką organizacyjną ZWM było koło, które nie mogło liczyć mniej niż 5 członków. Ze względu na miejsce zorganizowania rozróżniano koła: fabryczne, miejskie, szkolne i terenowe-miejskie. Najwyższą władzą na szczeblu powiatu był zjazd powiatowy, w którym uczestniczyli delegaci wybrani w kołach. Zjazd wybierał zarząd powiatowy, komisję rewizyjną i delegatów na zjazd wojewódzki i krajowy. Na czele zarządu stał przewodniczący, który był na etacie związku, pozostali członkowie zarządu pełnili swe funkcje nieodpłatnie. Najwyższą władzą związku na szczeblu województwa był zjazd wojewódzki. Uczestniczyli w nim delegaci wybrani na walnych zjazdach powiatowych. Na zjeździe wybierano Zarząd Wojewódzki, Komisję Rewizyjną i Sąd Koleżeński. Zarząd wybierał spośród siebie przewodniczącego, jego zastępcę, 3-5 członków Prezydium ZW oraz powoływał kierowników wydziałów, które kierowały pracą. W ZW ZWM w Białymstoku działały następujące wydziały: organizacyjny, wychowawczo-oświatowy, młodzieży szkolnej, robotniczy, personalny, ogólno-personalny i ref. sportu. Zarząd Wojewódzki kierował całokształtem pracy między walnymi zjazdami w myśl ich wytycznych oraz instrukcji i uchwał władz wyższych. Najwyższą władzą związku był Zwyczajny Zjazd Delegatów zwoływany raz na 2 lata.