Generalne Dyrektorium Finansów, Wojny i Domen. Departament Prus Nowowschodnich

Sygnatura
1/170/0
Liczba serii
6
Liczba skanów
246042

Zawartość:

Zespół tworzą akta sześciu serii (grup rzeczowych), uformowanych w archiwum Generalnego Dyrektorium: 1. Sprawy nominacji; 2. Urzędy domen; 3. Miasta; 4. Powiaty; 5. Sprawy leśne; 6. Sprawy różne, tzw. Materie (m.in. organizacja i działalność administracji państwowej, szkolnictwa, Kościołów: rzymskokatolickiego i protestanckiego, gmin żydowskich, osadnictwa, handlu, transportu, dzierżaw, zwalczania chorób zakaźnych). W zespole występują nieliczne anteriora (poprzedniki, rozpoczynające daną sprawę, kontynuowaną w latach kolejnych) i posteriora (z okresu likwidacji urzędu i archiwizacji jego akt). Nie stanowią one jednak odrębnych jednostek aktowych ale fragmenty jednostek pochodzących z kancelarii aktotwórcy, wykraczające poza datację zespołu.

Dzieje twórcy:

W XVIII w. w Prusach miały miejsce gruntowne reformy administracyjne. Centralnym organem władzy był rząd (Ministerium), tworzony przez poszczególne departamenty. Kierujący nimi ministrowie tworzyli tajną Radę Państwa. Departamenty ustanowione były dla poszczególnych działów administracji państwowej, jak sprawy zagraniczne, celne, skarbowe, wymiaru sprawiedliwości, wyznań, szkolnictwa, osadnictwa i lecznictwa. Podlegały one królowi, stanowiły z kolei władzę zwierzchnią w stosunku do pozostałych urzędów państwowych. Administracja terenowa podlegała Generalnemu Dyrektorium, stanowiącemu departament finansów, wojny i domen. Generalne Dyrektorium, utworzone przez Fryderyka Wilhelma I w 1772 r., było najwyższą władzą administracyjno-skarbową i początkowo dzieliło się na 4 departamenty terytorialne, obejmujące prowincje pruskie. W wyniku rozbiorów Rzeczypospolitej pod pruskim panowaniem znalazły się także ziemie polskie, z których utworzono trzy kolejne prowincje: Prusy Zachodnie, Prusy Południowe oraz Prusy Nowowschodnie. Nowo utworzona w 1795 r. prowincja państwa pruskiego pod nazwą Prusy Nowowschodnie (Neuostpreussen) objęła polskie tereny położone pomiędzy Wisłą, Bugiem, Narwią i Niemnem. Na tych terenach utworzone zostały dwa departamenty wojny i domen: płocki (obejmujący 6 powiatów) i białostocki (10 powiatów). Podejmowane były próby reorganizacji działania urzędu i zasięgu powiatów (1796, 1797), jednak rozwiązania te miały charakter krótkotrwały. Prowincja Prusy Nowowschodnie istniała do 1807 r., kiedy to utworzone zostało Księstwo Warszawskie. Generalne Dyrektorium w Prusach uległo likwidacji 16 XII 1808 r., na mocy królewskiego Publicandum o zmianie ustroju najwyższych władz państwowych.

Daty skrajne:

[1791-1794] 1795-1807 [1808-1810]

Klasyfikacja:

administracja ogólna

Nazwa twórcy:

Daty:

1791-1794, 1795-1807, 1808-1810.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

General Ober Finanz-, Kriegs- und Domänen Direktorium, Departement Neuostpreussen

Języki:

ruski, rosyjski, polski, niemiecki, litewski, łaciński, hebrajski, francuski

Dostępność:

Udostępniany częściowo

Ogółem jednostek archiwalnych:

4825

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

4825

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

65.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

65.0

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy roboczy Brak danych inwentarz opracowany w Merseburgu przekazany w postaci mikrofilmu i kserokopia z mikrofilmu
inwentarz książkowy zatwierdzony Brak danych ze wstępem i indeksami: osobowym, geograficznym i rzeczowym

Stan zespołu zachowania nie do ustalenia.