Referat Administracyjno-Personalny: Okólniki zarządzenia władz zwierzchnich dot. spraw administracji i osobowych, sprawy ogólno-administracyjne, protokoły posiedzeń Komisji Ziemskiej, 1944-1946, sygn. 1-3; Referat Urządzeń Rolnych (Powierniczy i Prawny): Okólniki i zarządzenia władz zwierzchnich dot. obrotu nieruchomościami ziem, dzierżaw itp. parcelacje – sprawy ogólne, korespondencja dot. parcelacji majątków, okresowe sprawozdania Komisarza Ziemskiego, aparat parcelacyjny majątków: Różniatów gm. Roźwienica, majątku Pełniatycze gm. Roźwienica, folwarku Zarzecze gm. Pruchnik, rejestr szacunkowo-pomiarowy majątku Cieszacin Mały gm. Jarosław – wieś, spółki maszynowe i statystyka rolna, wykazy majątków powyżej 25 ha, sprawy sporne wynikłe na tle przeprowadzenia reformy rolnej, sprawy majątków opuszczonych i porzuconych, wykazy majątków poniemieckich, poukraińskich i pożydowskich, 1944-1946, sygn. 4-14; Referat Majątków Przejętych: Okólniki i zarządzenia władz zwierzchnich, Administracja Ośrodków Kultury Rolnej – protokoły przejęcia, opis majątku, stan inwentarza (Częstkowice, Jankowie, Moszczony, Surochów, Zmiechów, Zarzecze) sprawozdania z obrotów produktów zbożowych, inwentarza żywego i martwego, majątków upaństwowianych, rodzaj upraw, powierzchnia, zbiór, przychód, rozchód, przemysł rolny, gorzelnie, młyny, gospodarstwa rybne, plantacje wikliny, plany produkcji, resztówki – protokoły zdawczo-odbiorcze, przekazania resztówek poparcelacyjnych, opis zabudowań, wykazy statystyczne resztówek, statystyka referatu – zestawienia inwentarza żywego i zapasów, statystyka ogrodnicza dla każdego majątku oddzielnie, wykazy szkód wojennych w rolnictwie, sprawy majątków w administracji przejściowej - protokoły zdawczo-odbiorcze, opisy majątków, sprawy zabezpieczenia mienia państwowego w majątkach przejętych, sprawy orek i odsiewów, sprawy dot. układu zbiorowego pracy dla robotników rolnych, 1944-1946, sygn. 15-22; Referat Pomiarowy: Okólniki władz zwierzchnich i sprawozdawczość parcelacyjna (wykaz operatów parcelacyjnych), 1944-1946, sygn. 23; Referat Finansowy: Sprawy finansowe – okólniki i zarządzenia władz zwierzchnich zarządzenia własne, sprawy organizacji pracy i kontroli, preliminarze wydatków i rozliczenia finansowe, 1944-1946, sygn. 24; Referat Osadnictwa: Sprawozdania z akcji osadniczej, wykazy gospodarstw poukraińskich i osadników, okólniki i zarządzenia władz zwierzchnich dot. obsadzania gruntów po repatriantach do ZSRR i akcji osadniczej na terenach zachodnich, 1944-1946, sygn. 25-26; Referat Weterynaryjny: Sprawy organizacyjne Referatu, pismo Wojew. I Urz. Powołujące referaty weterynaryjne PUZ, program przeglądu zwierząt, sprawozdanie referatu z dochodowości funduszu weterynaryjnego, 1945-1946, sygn. 27; Referat Oświaty Rolniczej: Okólniki i zarządzenia władz zwierzchnich dot. organizacji szkół rolniczych, zaopatrzenia szkół rolniczych, zaopatrzenia szkół, bibliotek szkolnych, sprawy ogólne, protokoły gospodarczej lustracji szkół, wykazy szkół, wykaz sieci szkół rolniczych, sprawy organizacyjne Oświaty Rolniczej i szkół rolniczych. Teczki Oświaty Rolniczej: 1. Gimnazjum Rolnicze w Jarosławiu, 2. Gminna Szkoła Rolnicza w Cieszacinie Wielkim, 3. Ośrodek Oświaty Rolniczej w Laszkach, 4. Ośrodek Oświaty Rolniczej w Ożańsku, 5. Ośrodek Oświaty Rolniczej w Sieniawie, 6. Gminna Szkoła Rolnicza w Węgierce, Statuty szkół, protokoły zdawczo-odbiorcze majątków, sprawozdania opisowe kierowników szkół, 1943-1946, sygn.28-31; Kat. B do dalszego przechowania: akta osobowe (wykazy pracowników, listy płac) 1944-1946, 1 j.a.; Referat Majątków Przejętych – prośby o pracę, zaświadczenia, podania o zwolnienie pracowników zatrudnionych w majątkach ziemskich 1944, 1 j.a.; Referat Urządzeń Rolnych – prośby o przydział gruntów poukraińskich i pożydowskich 1945-1946, 2 j.a.; Referat Osadnictwa – prośby o przydział gruntów poukraińskich, o zamianę gospodarki własnej na poukraińską 1945, 1 j.a.; Referat Oświaty Rolniczej – wykazy młodzieży uczęszczającej do szkół rolniczych 1946-1947, 1 j.a.

Powiatowe Urzędy Ziemskie zostały powołane do życia Zarządzeniem Kierownika Resortu Rolnictwa i Reform Rolnych Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego „O powołaniu do życia i organizacji Wojewódzkich i Powiatowych Urzędów Ziemskich” z dnia 16 VIII 1944 r. (Dz. U. R.P. Nr 2, poz.4, r. 1944) Powiatowe Urzędy Ziemskie utworzone zostały dla zrealizowania opieki państwowej nad rolnictwem oraz planowego i szybkiego przeprowadzenia reformy rolnej. W myśl wspomnianego wyżej zarządzenia Powiatowy Urząd Ziemski był instancją pierwszą orzekającą w sprawach przebudowy ustroju rolnego w zakresie przekazanym przez prawo – przy udziale Powiatowej Komisji Ziemskiej. Instancją administracyjną orzekającą ostatecznie w sprawach przebudowy ustroju rolnego był kierownik Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego po wysłuchaniu opinii Wojewódzkiej Komisji Ziemskiej. Wspomnieć tu należy o okólniku Wojew. Urzędu Ziemskiego Rzeszowie, L.97/15 z dnia 30 IX 1944 r. skierowanym do wszystkich Powiatowych Rad Narodowych Okręgu Rzeszowskiego, w którym w punkcie 2 czytamy, że „do kompetencji Pow. Urzędów Ziemskich prócz wszystkich spraw związanych z przebudową ustroju rolnego na podstawie dekretu z dnia 6 IX 1944 r. o wprowadzeniu reformy rolnej, należał również zarząd gospodarstw rolnych obszarniczych, wzgl. opuszczonych, które na mocy dekretu przeszły w zarząd państwowy”. Wojewódzki Urząd Ziemski wydał w dniu 3 X 1944 r. zarządzenie dla wszystkich powiatowych urzędów ziemskich na terenie województwa rzeszowskiego dot. ich organizacji. Zarządzenie to nakazywało utworzyć bezzwłocznie następujące oddziały: 1. Komisarz Ziemski (Oddział Administracji Ogólnej), 2. Oddział Urządzeń Rolnych, 3. Oddział Pomiarowy, 4. Referat Majątków Przejętych, 5. Referat Finansowy. Pismem z dnia 2 XII 1944 r. Wojewódzki Urząd Ziemski zatwierdził powyższy schemat organizacyjny i wykaz pracowników Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Jarosławiu. Pierwszy zapis w dzienniku podawczym Powiatowego Urzędu Ziemskiego Jarosławiu nosi datę 22 IX 1944 r. – jednak ze Sprawozdania z prac Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Jarosławiu z dnia 4 VII 1945 r. dowiadujemy się, że Pow. Urząd Ziemski w Jarosławiu istniał od 15 IX 1944 r. Stopniowo następowało rozszerzenie agend Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Jarosławiu. W dniu 13 III 1945 r. został zorganizowany Referat Weterynaryjny, mający za zadanie opiekę nad hodowlą zwierząt i podkownictwem niezależnie od referatów weterynaryjnych przy starostach powiatowych, które zajmowały się zwalczaniem zaraźliwych chorób zwierzęcych. Podstawą było zarządzenie Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 3 II 1945 r. oraz zarządzenie Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego w Rzeszowie z dnia 13 III 1945 r. Brak jest jakichkolwiek akt obrazujących działalność referatu. Z dniem 14 IV 1945 r. rozpoczął działalność Referat Powierniczy, o czym informuje nas zarządzenie Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego z dnia 26 III 1945 i pismo Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Jarosławiu z dnia 16 IV 1945 r. Referat ten przejął akta sprawy majątków opuszczonych przez obywateli narodowości niemieckiej od referatu Powierniczego Starostwa Powiatowego i działał przy Oddziale (Referacie) Urządzeń Rolnych. Na podstawie Okólnika Nr 5 Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 15 IV 1945 – przy Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Jarosławiu utworzono stanowisko Powiatowego Instruktora Oświaty Rolniczej, do którego zadań należało usprawnienie i przyspieszenie organizacji szkół rolniczych, wizytacje szkół, przejęcie resztówek na cele oświaty rolniczej. W roku 1945 istniał przy Powiatowym Urzędzie Ziemskim w Jarosławiu Referat Osadnictwa. Dokładnej daty powstania tego referatu nie można było ustalić. Z chwilą ukończenia prac reformy rolnej – na zarządzenie Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 13 VI 1945 r. zostali zwolnieni wszyscy pełnomocnicy powiatowi i gminni. Wojewódzki Pełnomocnik dla Spraw Reformy Rolnej w Rzeszowie – pismem z dnia 25 V 1945 r. polecił Powiatowemu Urzędowi w Jarosławiu przejąć sprawy Powiatowego Pełnomocnika. Akta b. Pełnomocnika Powiatowego zostały przekazane protokolarnie Pow. Urzędowi Ziemskiemu w Jarosławiu jeszcze w dniu 1 V 1945 r. – jednak akt tych w zespole nie znaleziono. W dniu 5 I 1946 r. struktura organizacyjna Powiatowego Urzędu Ziemskiego w Jarosławiu przedstawiała się następująco: 1. Referat Administracyjno-Personalny, 2. Referat Urządzeń Rolnych, Powierniczy i Prawny, 3. Referat Majątków Przejętych, 4. Referat Pomiarowy, 5. Referat Finansowy, 6. Referat Osadnictwa, 7. Referat Weterynaryjny, 8. Referat Oświaty Rolniczej. Zakres działania powyższych referatów był zgodny z zakresem unormowanym Zarządzeniem Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego z dnia 3 X 1944 r. i późniejszymi zarządzeniami, które powoływały do życia nowe referaty w miarę rozwoju kompetencji urzędu ziemskiego. Pismem z dnia 5 IX 1946 r. Wojewódzki Urząd Ziemski przesłał do wszystkich Powiatowych Urzędów Ziemskich z zaleceniem niezwłocznego wprowadzenia w życie – schemat organizacyjny i szczegółowy podział czynności, obowiązujący od 1 IX 1946 r. W myśl powyższego zarządzenia struktura Powiatowych Urzędów Ziemskich przedstawiała się następująco: 1. Referat Administracyjny, 2. Referat Rolniczy, 3. Referat Urządzeń Rolnych, 4. Referat Funduszu Ziemi (majątków państwowych i w administracji przejściowej), 5. Referat Finansowy, 6. Referat Techniczno-Pomiarowy, 7. Referat Weterynaryjny, 8. Referat Oświaty Rolniczej. W rzeczywistości jednak do końca roku 1946 Powiatowy Urząd Ziemski miał strukturę zgodną ze stanem z dnia 5 I 1946 r. Na podstawie Zarządzenia Ministrów Rolnictwa i Reform Rolnych, Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 24 I 1947 w sprawie wykonania dekretu z dnia 12 VIII 1946 r. o zespoleniu urzędów ziemskich z władzami administracji ogólnej cały aparat administracyjny i agendy powiatowych urzędów ziemskich zostały przejęte przez referaty rolnictwa i reform rolnych oraz weterynarii starostw powiatowych. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. A. Dziedziuk, Przemyśl 1972]