Stowarzyszenie Mieszczan Chrześcijańskich "Gwiazda" w Przeworsku

Sygnatura
56/418/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Statuty organizacyjne, 1892 i b.d., sygn. 1; 2. Protokoły z posiedzeń Wydziału i Walnych Zgromadzeń, księga członków, 1892-1906, 1914, 1917-1939, 1945-1946, sygn. 2-8; 3. Sprawy organizacyjne, 1937, 1939, 1945-1946, sygn. 9; 4. Likwidacja Stowarzyszenia, 1941, 1945-1947, sygn. 10-11; 5. Ewidencja członków (zaproszenie na ”święcone” z 23 kwietnia 1939 r. oraz lista obecności członków Stowarzyszenia), 1939, sygn. 12; 6. Inwentarz majątku, inwentarz księgozbioru, 1937-1938, sygn. 13-14; 7. Księga dochodów i wydatków, dowody finansowe, 1933-1939, sygn. 15-16

Dzieje twórcy:

Z myślą utworzenia towarzystwa w 1892 r. wystąpił nieznany z nazwiska student (akademik), a inicjatywę zorganizowania stowarzyszenia przejął ks. Piotr Wenc. W wyniku jego starań zostało powołane do życia towarzystwo „Gwiazda Przeworska” - stowarzyszenie mieszczan chrześcijańskich, pod opieką św. Józefa. Na zebraniu tym dokonano wyboru Komitetu, który miał zorganizować nowopowstałe Stowarzyszenie oraz opracować i przedłożyć do zatwierdzenia odpowiednim władzom projekt statutu. Jako wzór opracowywanego statutu posłużył statut „Gwiazdy Jarosławskiej”. Opracowany projekt statutu nowego stowarzyszenia został wysłany do Namiestnictwa. C.K. Namiestnictwo we Lwowie reskryptem z dnia 13 XI 1892 (l. 91187) zatwierdziło powyższy statut i od tej chwili stowarzyszenie rozpoczęło swoją oficjalną działalność. Według statutu celem Stowarzyszenia było „kształcenie się w pożytecznych wiadomościach i rozwój życia towarzyskiego”. Cele powyższe miały być szkicowane przez: a) założenie czytelni czasopism,b) założenie biblioteki, c) organizowanie koncertów i innych imprez rocznicowych. Członkami Stowarzyszenia mogli być mieszczanie przeworscy, tylko wyznawcy religii chrześcijańskiej. Członkowie dzielili się na zwyczajnych, wspierających i honorowych. Władzami Stowarzyszenia były: a) Walne Zgromadzenie, b) Wydział (zarząd), c) Komisja kontrolująca (rewizyjna). Do kompetencji Walnego Zgromadzenia należały: a) wybór prezesa i jego zastępcy oraz członków Wydziału i ich zastępców, b) przyjmowanie rocznych sprawozdań z działalności Wydziału, c) przyjmowanie sprawozdań finansowych, d) udzielanie na wniosek Komisji Kontrolującej absolutorium ustępującemu Wydziałowi, e) określanie wysokości składek członkowskich, f)uchwalenie budżetu, g) uchwalenie zmian statutu, h) wybieranie Komisji Kontrolującej, i) uchwalanie regulaminów czynności, j) uchwalenie regulaminu Walnego Zgromadzenia, k) mianowanie członków honorowych, l) uchwalenie rozwiązania Stowarzyszenia. W czasie pomiędzy Walnymi Zgromadzeniami, odbywającymi się w I kwartale roku, całokształtem działalności Stowarzyszenia kierował Wydział. W jego skład wchodził prezes i zastępca prezesa oraz 7 członków i 3 zastępców. Członków Wydziału w powyższym składzie wybierało Walne Zgromadzenie, a następnie już w gronie samego Wydziału dokonywano wyboru sekretarza i skarbnika oraz bibliotekarza i gospodarza. Do kompetencji Wydziału zgodnie ze statutem należały przede wszystkim: a) dysponowanie funduszami Stowarzyszenia, b) sprawy prenumeraty czasopism i zakupu książek, c) organizowanie wykładów i koncertów, d) czuwanie nad utrzymaniem porządku w lokalu Stowarzyszenia, e) przygotowywanie projektów uchwał Walnego Zgromadzenia i projektów zmian statutu, f) przyjmowanie i wykluczanie członków zwyczajnych i wspierających oraz przedkładanie Walnemu Zgromadzeniu wniosków w sprawie mianowania członków honorowych. Do władz Stowarzyszenia można zaliczyć także Komisję Kontrolującą, choć w statucie nie występuje jej nazwa. Statut przewidywał jednak, ze Walne Zgromadzenie zatwierdza przez Komisję w tym celu na poprzednim Walnym Zgromadzeniu wybrane rachunki oraz „że Walne Zgromadzenia wybiera Komisję z 3 członków do sprawdzenia rachunków z przeszłego roku”. Sprawy sporne pomiędzy członkami Stowarzyszenia rozstrzygał Sąd polubowny powoływany w przypadku zaistnienia takich spraw. W oparciu o powyższy statut „Gwiazda Przeworska” prowadziła swoją działalność do końca okresu zaborczego i w latach II Rzeczypospolitej. W czasie okupacji hitlerowskiej Stowarzyszenie musiało zawiesić działalność. Jej reaktywowanie nastąpiło w dniu 26 VIII 1945 r. Pismem z dnia 25 IX 1945 r. Zarząd zwrócił się do Wydziału Społeczno-Politycznego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie o zarejestrowanie Stowarzyszenia. Prośba ta została bez odpowiedzi, a na następną Wydział Społeczno-Polityczny pismem z dnia 26 II 1946 r. przesłał odmowę zarejestrowania. Jeszcze w tym samym miesiącu Zarząd podjął uchwałę w sprawie odwołania do Ministerstwa Administracji Publicznej, które zostało wysłane w piśmie z dnia 7 VIII 1946 r. W nowych warunkach społeczno-politycznych Stowarzyszenie Mieszczan Chrześcijańskich nie miało jednak racji bytu. Po otrzymaniu pisma Departamentu Politycznego Ministerstwa Administracji Publicznej z dnia 6 III 1947 r. utrzymującego w mocy decyzję Wydziału Społeczno-Politycznego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie Zarząd Stowarzyszania podjął uchwałę o rozwiązaniu Stowarzyszenia i przekazaniu majątku na rzecz gminy miasta Przeworska. W czasie istnienia Stowarzyszenia jego akta były przechowywane w lokalu własnym. W toku działalności powstawały akta dokumentujące działalność jego władz. Podstawowymi były protokoły walnych Zgromadzeń i posiedzeń Wydziału (zarządu) wpisywane do ksiąg protokołów. [Na podstawie notatki do inwentarza autorstwa A. Fenczaka, 1978 r.]

Daty skrajne:

1892-1947

Klasyfikacja:

stowarzyszenia i związki

Nazwa twórcy:

Daty:

1892-1947.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

polski, niemiecki

Dostępność:

Udostępniany w całości

Ogółem jednostek archiwalnych:

16

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

16

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.14

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.14

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak