"Społem" Związek Gospodarczy Spółdzielni Rzeczypospolitej Polskiej Oddział w Łańcucie

Sygnatura
56/563/0
Liczba serii
4
Liczba skanów
0

Zawartość:

Organizacja i zarządzanie 1941-1948; sygn. 1-13 - zarządzenia i okólniki władz zwierzchnich, zarządzenia własne, sprawy organizacyjne Oddziału, akta organizacyjne Rady Oddziałowej, księga protokołów Rady Oddziałowej, sprawozdania z działalności składnicy „Społem”, protokoły i sprawozdania z konferencji kierowników i pracowników Oddziałów oraz z akcji szkoleniowej, protokoły i sprawozdania z kontroli składnicy i Oddziału, sprawy administracyjne i gospodarcze, sprawy personalne, skargi i zażalenia. Sprawy finansowe 1941-1948; sygn. 14-37 - wykaz sald dłużników i wierzycieli, dziennik główna, księga kasowa, księga dostawców, księga odbiorców, księga braków, księga różnych przychodów, księga Oddziałów i zakładów (kontrahentów handlowych), księga kosztów handlowych, rejestr obrotów składkowych towarów Akcji Premiowej, księga inwentarzowa, księga magazynowa, księga utrzymania taboru. Obrót towarowy i aprowizacja ludności i przedsiębiorstw 1943-1948 (1949); sygn. 38-50 - obrót towarowy: zaopatrzenie, zamówienia, przydziały, rozdzielniki, sprawozdania cyfrowe z obrotów i kosztów handlowych, raporty cyfrowe z przychodu i rozchodu towarów na cele aprowizacji ludności bezrolnej, sprawozdanie cyfrowe z przychodu i rozchodu węgla wolnorynkowego na cele aprowizacji, ceny, cenniki, aprowizacja ludności cywilnej, akcje zaopatrzenia jeńców Polaków przebywających w obozach niemieckich, aprowizacja instytucji i przedsiębiorstw, rozprowadzenie towarów UNRRA i ze Związku Radzieckiego, akcje premiowe dla rolników, raporty cyfrowe o obrotach towarami premiowymi, akcja pszczelarska, skup miodu i rozprowadzenie cukru na podkarmianie pszczół, zaopatrzenie wojska, rekwizycje wojskowe, szkody wojenne, rabunki. Jednostki podległe 1941-1948; sygn. 54-66 - organizacja jednostek podległych, sprawy różne, akta organizacyjne oraz bilans Fabryki Sukna w Rakszawie, akta Zbiornicy Jaj w Łańcucie - księga magazynowa, księga kasowa, sprawozdania cyfrowe, biuletyny, rejestr dostawców jaj, rejestr odbiorców, księga kosztów handlowych, akta Komisowej Hurtowni Soli w Łańcucie, księga rozchodu soli oraz należności wpłat na rzecz przedsiębiorstwa „Polski Monopol Solny”, księga magazynowa przychodów i rozchodów soli, zaopatrzenie powiatu w sól, bilans wraz z załącznikami Młyna parowego w Rakszawie, Młyna i Tartaku w Podzwierzyńcu, Młynów w Albigowej, księga kasowa Warsztatów Mechanicznych „Społem” Łańcut - Dolna.

Dzieje twórcy:

Po odzyskaniu niepodległości przez Państwo Polskie straciły moc obowiązujące na terenie Galicji austriackie ustawy o spółdzielniach. 29 października 1920 roku wyszła polska ustawa o spółdzielniach. Określała ona ogólne zasady tworzenia spółdzielni, strukturę władz, sposób prowadzenia rachunkowości, kontroli i likwidacji. Następna ustawa z 13 marca 1934 roku w sprawie zmiany ustawy o spółdzielniach rozszerzyła ustawę z roku 1920, umożliwiając łączenie się spółdzielni w związki rewizyjne i gospodarcze i powołanie rady spółdzielczej, która jako jednostka nadrzędna reprezentowałaby wszystkie działy ruchu spółdzielczego. Na obszarze II Rzeczypospolitej istniało kilka spółdzielczych związków rewizyjnych i centrali gospodarczych. Należał do nich między innymi „Społem” Związek Spółdzielni Spożywców, który łączył funkcje gospodarcze z rewizyjnymi. W okresie okupacji niemieckiej Związek Spółdzielni „Społem” dostał się pod komisaryczny zarząd. Wszystkie okręgi i oddziały „Społem”zostały podporządkowane Centrali Handlowej Spółdzielni Spożywców w Generalnym Gubernatorstwie z siedzibą w Krakowie. Dekretem rządu Generalnego Gubernatorstwa z dnia 22 maja 1943 roku „Społem” zostało uznane za „kriegswichting” to znaczy ważne ze względów wojennych jako zabezpieczające wyżywienie. Władze niemieckie zleciły związkom społemowskim rozprowadzenie żywności reglamentowanej dla ludności polskiej, zaopatrywanie zakładów gastronomicznych w mąkę, cukier, kaszę prowadzenie tzw. „akcji premiowej rządu” dla rolników i zaopatrywanie wszystkich leśnictw i nadleśnictw w artykuły żywnościowe, paszę dla koni, tekstylia, wódkę, zapałki i papierosy. Na zlecenie władz niemieckich „Społem” sprowadzało i rozprowadzało różne artykuły dla ludności niemieckiej, dla wojska, Baudienstu. Po wyzwoleniu - na pierwszym Kongresie Spółdzielczym, który obradował w dniach 25 i 26 listopada 1944 roku w Lublinie, uchwalono dwie rezolucje: o zjednoczeniu central gospodarczych i utworzeniu „Społem” Związku Gospodarczego Spółdzielni RP w Warszawie oraz o zjednoczeniu związków rewizyjnych i utworzeniu Związku Rewizyjnego Spółdzielni RP w Warszawie. Następstwem tych rezolucji były odpowiednie uchwały Rady Ministrów. Sieć terenową „Społem” Związku Gospodarczego Spółdzielni RP w Warszawie tworzyły delegatury zarządu na okręgi, okręgowe oddziały branżowe, oddziały powiatowe i składnice. W maju 1948 roku wyszły nowe ustawy, zmieniające charakter dotychczasowych związków. Na ich podstawie w miejsce „Społem” Związku Gospodarczego Spółdzielni RP powstał Centralny Związek Spółdzielczy oraz 14 central branżowych, wśród których znalazła się Centrala Spółdzielni Spożywców „Społem”. Powstała ona 1 lipca 1948 roku, jednak likwidacja powiatowych oddziałów byłego Związku Gospodarczego „Społem” trwała do końca 1948 roku. Jak wynika z akt, bilans likwidacyjny Oddziału „Społem” w Przemyślu, sporządzony według stanu na dzień 31 grudnia 1948 roku, został wysłany do Centrali „Społem” w Warszawie w dniu 19 marca 1949 roku. „Społem” Związek Gospodarczy Spółdzielni RP działał w oparciu o statut, który uchwalono na Kongresie Spółdzielczym w Lublinie w roku 1944. Celem Związku było, zgodnie z § 2 statutu „społeczne zorganizowanie produkcji i wymiany (towarowej) stosownie do potrzeb ludności i państwa oraz doskonalenie działalności gospodarczej zrzeszonych spółdzielni”. Członkami Związku mogły być wszystkie spółdzielnie o charakterze gospodarczym na podstawie złożonych deklaracji. Teren działalności ograniczał się do powiatu administracyjnego. Oddziały „Społem” prowadziły zakupy dla podległych spółdzielni, nabywały towary na własny rachunek, przejmowały w komis, urządzały własne zakłady wytwórcze. Prowadziły również hurtownie monopolu spirytusowego i solnego. W latach 1941 i 1942 istniała w Łańcucie Zbiornica Jaj, która podlegała Związkowi Spółdzielni Spożywców, 1 marca 1943 roku władze niemieckie przekazały Zbiornicę niemieckiej firmie „Dabeg”. Z ówczesnym komisarzem niemieckim Zölnerem trwały pertraktacje na temat uruchomienia nowej placówki handlowej i z dniem 1 lipca 1943 roku powstała w Łańcucie tzw. Składnica, która organizacyjnie była podporządkowana Oddziałowi „Społem” w Jarosławiu. Okręg gospodarczy obejmował 23 spółdzielnie, podlegające lustratorom w Rzeszowie i Przeworsku - do chwili powołania okręgu lustracyjnego w Łańcucie. Z dniem 1 stycznia 1944 roku ze Składnicy powstał Oddział w Łańcucie, któremu przydzielono 9 spółdzielni z okręgu przeworskiego i 14 spółdzielni z okręgu rzeszowskiego. W dniu 11 października 1944 roku Oddział przejął powierniczo od PKWN Jajczarnię po niemieckiej firmie „Dabeg”, pożydowski młyn i tartak w Podzwierzyńcu, młyny w Albigowej i Rakszawie, Fabrykę Sukna w Rakszawie, Browar po Potockich w Łańcucie, Warsztaty Mechaniczne we Folwarku Łańcut - Dolne. Oddział prowadził też Hurtownię Soli w Łańcucie. Oddział zakończył działalność 31 grudnia 1948 roku. Jego składnice zostały przekazane Związkowi Samopomocy Chłopskiej. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. J. Boratyn, A. Dziedziuk, Przemyśl 1990]

Daty skrajne:

1937-1939, 1941-1948

Klasyfikacja:

spółdzielczość

Nazwa twórcy:

Daty:

1937-1939, 1941-1948.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Udostępniany częściowo

Ogółem jednostek archiwalnych:

68

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

66

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.81

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.8

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Brak danych
elektroniczny inwentarz archiwalny roboczy Brak danych