1. Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie; 2. Komitet Zjazdowy

Przepisy dotyczące seminariów nauczycielskich prywatnych zostały sprecyzowane w Statucie Organizacyjnym z 31 lipca 1886 roku wprowadzonym w życie rozporządzeniem Ministra Wyznań i Oświaty. Zakładanie i organizacja seminariów prywatnych męskich i żeńskich oparte zostały na następujących warunkach, które musiały być spełnione: statut i program nauczania oraz każda zmiana musi być zatwierdzona przez Ministra Wyznań i Oświaty, grono nauczycielskie musi posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe: dyplom ukończenia seminarium dla szkół wydziałowych plus 3-letnią praktykę w szkole, uczniowie musza mieć zapewnione mieszkanie oraz warunki do nauki. Statut następnie orzekał, że „prywatne seminaria nauczycielskie mogą uzyskać od Ministra Oświaty prawo wystawiania swoim wychowankom świadectw publicznie ważnych pod tym dalszym warunkiem, że plan naukowy nie będzie się różnił istotnie od planu naukowego państwowych seminariów nauczycielskich, że przy mianowaniu dyrektora i nauczycieli będzie uzyskane zatwierdzenie władzy szkolnej krajowej i że egzamin dojrzałości odbędzie się pod kierunkiem delegata tejże władzy, bez którego zgody świadectwo dojrzałości nie możne być wydane". Postanowienia te dotyczyły również prywatnych seminariów nauczycielskich niezupełnych i prywatnych kursów dla kierowniczek ogródków freblowskich i nauczycielskich robót ręcznych kobiecych. Prywatne zakłady zostały poddane pod nadzór państwowy. Jeżeli wyżej wymienione warunki nie były spełnione władze szkolne nie tylko mogły odebrać prawa publiczności. Lecz nawet dany zakład zamknąć. Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie w Przemyślu powstało na bazie istniejących szkół budowlanych PP. Benedyktynek przy ul. 22-go Stycznia. Swoją działalność Seminarium rozpoczęło w dniu 1 września 1906 roku. Jego utworzenie potwierdzone zostało restryktem Ministerstwa Wyznań i Oświaty z dnia 17 lutego 1927 roku. Kierownictwo Zakładu objął ksiądz Michał Wojtań. Początkowo Seminarium przybrało formy organizacyjne seminarium niezupełnego, toteż nie mogło spełniać warunków potrzebnych do uzyskania praw publiczności. Najpierw utworzono klasę pierwszą, do której zgłosiło się 50 kandydatek. W roku szkolnym 1907/1908 przybyła Zakładowi klasa druga, w następnym klasa trzecia, a w roku szkolnym 1909/1910 Seminarium osiągnęło stopień organizacyjny seminarium zupełnego. Ze względu jednak na brak praw publiczności seminarzystki czwartego roku zdawały egzamin dojrzałości w CK. Seminarium w Samborze, a w roku 1910/1911 – w Sokalu. W roku szkolnym 1910/1911 kierownictwo Zakładu objął ksiądz Dr Wojciech Tomaka i w tym roku Zakład uzyskał dzięki jego staraniom prawo publiczności na mocy rozporządzenia Rady Szkolnej Krajowej z dnia 29 marca 1912 roku. Egzamin dojrzałości odbyty w tym roku był przeprowadzony po raz pierwszy w macierzystym zakładzie, co wiązało się z uzyskaniem praw publiczności. Praktykę pedagogiczną seminarzystki odbywały w Szkole Wydziałowej sióstr Benedyktynek. Finansowanie Zakładu obywało się częściowo z opłat uczennic, częściowo z dotacji Rady Powiatowej. Kadra nauczycielska rekrutowała się przeważnie z nauczycieli seminariów państwowych oraz z przemyskich gimnazjów państwowych. Seminarzystki zamiejscowe znajdowały zakwaterowanie w internatach PP. Benedyktynek, SS.Felicjanek i SS. Bazylianek oraz w internacie ukraińskim. Do programu nauczania obok przedmiotów obowiązkowych wprowadzono kurs robót ręcznych zgodnie z ustawą z dnia 12 czerwca 1907 roku. Podczas I wojny światowej Zakład przerwał działalność ze względu na zajęcie konwentu przez szpital wojskowy. W 1918 roku wraz z odzyskaniem niepodległości weszły w życie nowe przepisy zawarte w Dekrecie Naczelnika Państwa z dnia 7 lutego 1919 roku o kształceniu nauczycieli. Obok 5-letnich seminariów męskich dekret wprowadzał również 5-letnie seminarium żeńskie. Dopuszczał on możliwość zakładania seminariów prywatnych przez związki komunalne lub osoby prywatne. Określał również warunki, którym powinien odpowiadać prywatny zakład nauczycielski, a więc: co do urządzenia stosować będzie się do artykułu 2, 4, 5, 6, 7, niniejszej ustawy, a poziom jego co do zakresu nauki nie będzie niższy jak w seminariach publicznych; grono nauczycielskie posiada uzdolnienia do kształcenia nauczycieli szkół powszechnych, wymagane w seminariach publicznych i najmniej połowa grona wraz z dyrektorem służy wyłącznie danemu zakładowi prywatnemu; posiada pomoce naukowe, niezbędne do prawidłowego udzielania nauki; pomieszczenie zakładu odpowiada niezbędnym warunkom higienicznym. Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie w Przemyślu w okresie międzywojennym uzyskiwało prawo publiczności. Ze względu na niekompletność zachowanej dokumentacji nie wiele można powiedzieć na temat działalności Zakładu w tym okresie. Na podstawie zachowanych katalogów głównych możemy jedynie określić ilość kursów, liczbę seminarzystek oraz wyniki nauczania. Zupełny brak innych archiwaliów nie pozwala na prześledzenie, choćby fragmentaryczne działalności omawianego seminarium. W wyniku reformy jędrzejewiczowskiej z 11 marca 1932 roku podobnie jak pozostałe dwa seminaria przemyskie, Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie w Przemyślu uległo w 1936 roku likwidacji. [Na podstawie notatki do inwentarza oprac. M. Biłyj, Przemyśl 1979]