Cech Sukienników w Białej

Sygnatura
13/112/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

1. Księga protokołów, księga mistrzów, protokoły przyjęć i wyzwoleń czeladniczych, księgi rachunkowe, korespondencja, z lat 1707-1906, sygn. 1-11

Dzieje twórcy:

Rok 1723 rozpoczyna formalnie historię Białej jako miasta. W tym bowiem roku 9 stycznia wydany został w Warszawie przez króla Augusta II przywilej lokacyjny dla miasta Białej, nadający istniejącej osadzie prawo miejskie. Pierwszym burmistrzem nowego wolnego królewskiego miasta był Baltazar Damek, następnym Paweł Męcnarowski. Dnia 13.XII.1755 r. potwierdził król August III postanowienia komisarzy królewskich nakazujące ustanowienie w ciągu 6 miesięcy cechów w mieście Białej na wzór sąsiednich miast i przedstawienie władz cechów do zatwierdzenia kasztelanowi. Mniej więcej już od 1750 r. mieściła się w Białej przeniesiona z Lipnika siedziba cechu tkaczy sukienników. W ciągu najbliższych lat zostały zatwierdzone przywilejami królewskimi statuty cechów miejskich spisane w języku polskim. I tak dnia 14.XI.1757 r. zatwierdzony został statut cechu szewskiego, dnia 4.VIII.1762 r. statut cechu kowalskiego, dnia 3.V.1766 r. statut cechu piekarskiego, dnia 6.V.1766 r. statut cechu rzeźniczego, dnia 8.VI.1766 r. statuty kongregacji kupieckiej a dnia 20.VIII. 1766 r. statuty cechów karczmarskiego i piwowarskiego. Zatwierdzenia te wskazują na stały rozwój i przystosowanie się organizmu osiedla do norm życia i przepisów prawa miejskiego. Podkreślić należy, że po włączeniu pod jurysdykcję miejską tkaczy z gruntów dworskich miasto Biała było ośrodkiem rzemiosła sukienniczego w księstwie oświęcimsko-zatorskim produkującym rozmaite gatunki sukna. Miasto posiadało nie mniej znaczny cech "masarzy" - znajdowało się tu bowiem w 1765 r. około 15 mistrzów rzeźniczych. Rozwój tego cechu spowodowany był tym, że przez Białą szedł eksport wołów ruskich i mięs na Śląsk i w inne kraje cesarskie. Dalszy rozwój rzemiosła bielskiego i bialskiego oraz jego różnorodność spowodował powstanie nowych cechów i odrębnych przepisów cechowych. Pod koniec XVIII wieku zaistniała konieczność wydania przepisów cechowych. W dniu 09.05.1778 r. cesarzowa Austro-Węgier Maria Teresa wydała uniwersał dla cechów zawierający generalny porządek dla cechów. Porządek ten ustalał sposób postępowania w zakresie takich zagadnień jak: zapisy uczniów na naukę rzemiósł, czas nauki, zakres praw i obowiązków ucznia i mistrza rzemiosła, prawa i obowiązki czeladników, dobrowolność wędrówek czeladniczych, sprawy płatnicze, zakaz zrzeszeń czeladników. Dalsze artykuły ustalają prawa mistrzów i mistrzowskich opłat, o wdowach po mistrzach rzemieślniczych, o zrzeszeniach i zgromadzeniach mistrzów, które odbywać się powinny 4 razy w roku i wreszcie końcowe artykuły określają ustalenia prawne dotyczące cechmistrzów, starszych cechowych, skrzyni cechowej zawierającej wszelką dokumentację cechu oraz o przejmowaniu rzemieślników do cechu. Pod koniec XVIII wieku w strukturze zawodowej miasta Białej stanowisko pierwszoplanowe zajmowali tkacze, których w tym czasie było 150 mistrzów. W roku 1800 został założony w wyniku rosnącej specjalizacji w procesie produkcji sukna osobny cech postrzygaczy. W roku 1800 istniały w mieście następujące cechy: tkaczy-sukienników, rzeźników, szewców, piekarzy, tkaczy płócien, tokarzy, kowali, krawców, siodlarzy-rymarzy, gwoździarzy, powroźników. W owym czasie liczono w Białej około 500 mistrzów tkackich. Wprowadzenie maszyn tkackich zgotowało rychły upadek rozwojowi rzemiosła tkackiego. [na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Irena Jagoda, Bielsko-Biała, 1987]

Daty skrajne:

1707-1906

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1707-1906, 1707-1906.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

11

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

11

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

0.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

0.1

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

KM 14.06.1988, 0014-4