Akta zarządów tam i grobli na Żuławach Gdańskich

Sygnatura
10/16/0
Liczba serii
0
Liczba skanów
0

Zawartość:

Ordynacje dla przysięgłych wałowych. Personalia członków zarządów. Straż wałowa. Drogi. Mosty. Promy. Śluzy. Młyny odwadniające: budowa, naprawa, utrzymanie. Wzmocnienie brzegów. Przerywanie i uszkodzenie wałów ochronnych. Powodzie wiosenne i w innych porach roku. Ruszenie lodów. Straże alarmowe. Pomiary stanu wód.

Dzieje twórcy:

Związki wałowe miały za zadanie sypanie i utrzymywanie ziemnych wałów ochronnych wzdłuż rzek, czyszczenie kanałów, rowów odwadniających i cieków wodnych oraz ochronę ziem uprawnych przed zalaniem przy spływie lodów lub nadmiernych opadów. Wspólnoty wałowe tworzono już w średniowieczu jako samorządne organizacje, prowadzące działalność na podstawie statutów, uchwalanych przez członków. Podlegały one władzom miejskim w posiadłościach miejskich, a w XIX w. landraturom. Podstawową powinnością były prace szarwarkowe, składki pieniężne na cele ogólne oraz uczestnictwo w strażach alarmowych w okresie zagrożeń.W połowie XIX w. ujednolicono działalność samorządów wałowych. Na czele urzędu wałowego stał naczelnik inspektor, któremu polegała policja wałowa oraz inspektor wałowy do spraw technicznych, z kompetencjami policji budowlanej. Naczelnikowi podlegali przysięgli wałowi. W okresie Wolnego Miasta (1920-1939) naczelnika wałowego podporządkowano Senatowi. Od 1936 r. jego wybór zastąpiono nominacją. Naczelnikowi wałowemu podlegały wszystkie sprawy związane z ochroną przeciwpowodziową. Od 1889 r. podporządkowano mu również sprawy melioracji. Posiadał także uprawnienia wykonawcze wobec nie należących do związków wałowych. Natomiast jednostki podporządkowane, na czele których stali przysięgli wałowi, czuwały nad wykonywaniem obowiązków poszczególnych mieszkańców (lub całe wsie), którzy budowali i utrzymywali wały ochronne, pełnili dyżury alarmowe w strażnicach.Na obszarze delty Wisły od czasów średniowiecza działało kilka związków wałowych: pierwszy na lewobrzeżnym terenie Wisły od Tczewa do Gdańska (związek gdański); drugi na Wielkich Żuławach między Wisłą i Nogatem (związek elbląski); trzeci na prawnym brzegu Nogatu, na tzw. Małych Żuławach (związek malborski); czwarty związek rozciągał się na tzw. nizinach kwidzyńskich i obejmował tereny od Kwidzyna do Torunia. W 1857 r. w wyniku decyzji o regulacji Wisły utworzono wspólny zarząd w Gdańsku, który istniał niezależnie od dotychczasowych związków wałowych. W 1899 r. powołano Związek Wałowy Wisła-Nogat, który miał koordynować pracę powołanych w tymże roku Inspektoratów Wałowych w Gdańsku, Malborku i Elblągu. W Rejencji Kwidzyńskiej inspektoraty wałowe posiadały mniejszy zasięg terytorialny, istniały m.in. w Toruniu, Chełmnie, Świeciu, Kwidzynie, Opaleniu.

Daty skrajne:

[ 1598 - 1796] 1797 - 1896

Klasyfikacja:

Nazwa twórcy:

Daty:

1598-1796, 1797-1896.

Nazwa dawna:

Nazwa obcojęzyczna:

Języki:

Dostępność:

Ogółem jednostek archiwalnych:

269

Ogółem opracowanych jednostek archiwalnych:

269

Ogółem jednostek archiwalnych bez ewidencji:

0

Ogółem metrów bieżących

4.0

Ogółem opracowanych metrów bieżących

3.9

Ogółem metrów bieżących bez ewidencji

0.0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0

Ogółem plików :

0

Ogółem rozmiar (w MB):

0.0

Ogółem dokumentów

0

Ogółem spraw

0

Ogółem klas

0

Ogółem jednostek archiwalnych:

0.0

Ogółem metrów bieżących:

0.0

Daty skrajne dokumentacji niearchiwalnej:

Nazwa Inwentarz skarbowy Uwagi
inwentarz książkowy zatwierdzony Tak

Wynik skontrum [1995-1997]: 266 j.a./3,9 m.b.